Rüzgar erozyonu nedir, en çok nerelerde görülür? Rüzgar erozyonuna neden olan faktörler

Organik madde içeriği minimum, hayvanların otlatıldığı, çiğnenmiş ve sürülmüş topraklar, erozyondan en çok etkilenen topraklardır. Toz bulutlarının yaklaşık %50’si ormansızlaşma ve tarımsal faaliyetlerden ortaya çıkar.

Rüzgar Erozyonu Nedir?

Rüzgarın toprak parçalarını taşıma gücü suya göre daha düşüktür. Rüzgarla taşınan genelde küçük olan toprak parçacıkları, bir yerden başka bir yere hareket eder. Hareket eden bu parçacıklar bir yerde birikir ve tüm bu sürece rüzgar erozyonu denir.

Rüzgar erozyonu; toprağın erozyona karşı direncini rüzgar gücü ile kırmasıyla meydana gelir.

Rüzgar erozyonu;

• Rüzgar şiddeti,
• Yağış,
• Toprağın yüzey pürüzlülüğü,
• Kümeleme,
• Toprak dokusu,
• Bitki örtüsü,
• Alan boyutu ve
• Tarımsal faaliyetlere bağlı olarak meydana gelir.

Taşınan kum ya da verimsiz topraklar, verimli toprakları kaplayarak tarım yapılamaz hale getirir. Rüzgar erozyonunda taşınan kum ve toprak parçaları, nehir yataklarına dolarak su taşkınlarına, kanalların tıkanmasına ya da köprülerin yıkılmasına neden olur.

Rüzgar erozyonu üç farklı şekilde ortaya çıkar:

1. Hava akımı ile uçma
2. Yüzeyde sürüklenme
3. Sıçrama

Rüzgar Erozyonuna Neden Olan Faktörler

1. İklim: Türkiye’de rüzgar erozyonu özellikle ilkbahar sonu ile yaz ve sonbaharda kendini gösterir. Rüzgar, yıllık yağış, sıcaklık, havanın nemi rüzgar erozyonunu oluşturan iklim faktörleri arasında yer alır.
2. Toprak: Toprağın bünyesi ve yapısı, organik madde içeriği, toprak nemi ve yüzeyinin pürüzlülüğü; toprağın rüzgar erozyonunu oluşturmasında etkili olan özellikleridir.
3. Bitki örtüsü: Bitkiler toprağı rüzgara karşı korur, sürüklenmesini önler. Bitki örtüsü zayıf olan alanlarda rüzgar, toprak taşır. Bitkilerin kök sistemi toprağı tutar ve ayrılmasını engeller.
4. İnsan: Toprağı bilinçsizce kullanan insan faktörü hem erozyon sürecini başlatır, hem hızlandırır hem de denetim altında tutmaya çalışır.

Rüzgar Erozyonu En Çok Nerelerde Görülür?

Rüzgar erozyonu ülkemizde şiddetli olarak; bitki örtüsünün fakir, iklimin kurak olduğu ve az yağış alan İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu’da görülür.

Rüzgar erozyonu bitki örtüsünün zayıf olduğu ve yağışların mevsimlere göre düzensiz dağılıma sahip olduğu yerlerde kendini daha fazla gösterir. Aynı zamanda kurak ya da yarı kurak iklim kuşaklarında arazi yüzeyinin kuru olduğu koşullarda meydana gelebilir. Rüzgar erozyonu genellikle tarım arazilerinde etkili olur.