“Saç dökülmesi, dermatoloji polikliniğine en sık başvuru nedenleri arasında yer almaktadır. Detaylı bir muayene sonrasında gerekli tetkik ve tanı yöntemleri kullanılarak dökülmenin tipi ve nedeni belirlenerek saç dökülmesinde tedavi planlanır” diyen Okan Üniversitesi Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Belçin İzol, anlattı.
Saçın 3 yaşam evresi bulunmaktadır. Aktif uzama evresi olan anagen faz, ortalama 2-6 yıl sürer. 1-2 haftalık bir geçiş evresi olan katagen fazdan sonra, saç telogen faza girer. 2-4 ay süren saçın dinlenme evresi olan telogen fazdan sonra dermal papilla hücresi saçlı deri yüzeyine yaklaşır, eski tel dökülür ve yeni bir saç teli anagen fazda uzamaya başlayarak saç yaşam döngüsüne devam eder.
HASTANIN DETAYLI ÖYKÜSÜ DİNLENMELİDİR
Diffüz yani tüm deriyi kapsayan saç kaybının, önemli nedenlerinden biri olan telogen effluvium, dinlenme evresindeki saçların kaybı ile karakterizedir. Günde 100 telden fazla saç kaybı görülür. Kadınlarda, erkeklere göre daha sık görülür. Birçok nedene bağlı olabileceği gibi bazı hastalarda spesifik bir neden de bulunmamaktadır. Hormonal ve besinsel faktörler, ilaçlar, bazı kimyasal maddelere maruziyet, sistemik hastalıklar, psikolojik stres ve mevsim değişiklikleri saç dökülmesine neden olabilir. Detaylı bir öykü ile mevcut sistemik hastalıklar, kullanılan ilaçlar, yakın zamanda geçirilen hastalıklar, kilo kaybı, saça uygulanan işlemler, emzirme, stres, cerrahi operasyon gibi faktörler araştırılmalıdır.
VİTAMİN EKSİKLİKLERİ İYİ ARAŞTIRILMALIDIR
Hormonal faktörler içerisinde tiroid bezi hastalıkları, doğum sonrasında özellikle ilk 6 ayda yoğun görülen saç dökülmesi, menapoz öncesi ve sonrasındaki dönem sayılabilir. Sıkı bir diyete başladıktan sonra 6 ay içerisinde saç dökülmesi ortaya çıkabilir. Yapılan tetkiklerle demir, B12, çinko, biyotin eksikliği araştırılmalıdır. D vitamini eksikliğinin de saç dökülmesine neden olduğuyla ilgili çalışmalar bulunmaktadır.
BAZI İLAÇLAR SAÇ DÖKÜLMESİNE NEDEN OLABİLİR
Bazı ilaçlara bağlı saç dökülmesi ortaya çıkabileceği için, son 6 ay içerisinde başlanmış ilaçların da sorgulanması önemlidir. Telogen effluviumun tedavisinde, eğer neden tespit edilebiliyorsa, nedene yönelik tedavi yapılmalıdır. Nedenin tespit edilemediği durumlarda saç için gerekli olan vitamin ve aminoasitleri içeren tabletler destek olarak kullanılabilir. Saç mezoterapisi ve PRP tedavisi de faydalı olmaktadır.
ERKEK TİPİ SAÇ DÖKÜLMESİNDE HORMON TESTLERİNİZİ YAPTIRMAYI İHMAL ETMEYİN
Androgenetik alopesi olarak adlandırılan erkek tipi saç dökülmesi, anagen fazda kısalma ve telogen fazdaki saçların artışı ile karakterizedir. Erkek ve kadınlarda görülebilir. Hastalarda genetik faktörler önemli olduğu için aile öyküsü sorgulanmalıdır. Kadınlarda erkek tipi dökülme tespit edildiğinde androjen hormonlarının fazlalığı açısından değerlendirme yapılmalıdır. Kıllanma artışı, sivilce ve adet düzensizliği eşlik ediyorsa mutlaka hormon testlerinin yapılması ve bir jinekolog ve gerekli görüldüğü durumlarda bir endokrinoloji doktorunun değerlendirmesi gereklidir. Özellikle menopoz sonrası dönemde görülen saç kaybının nedeni östrojen düzeylerinin azalıp serbest testosteronun artmasıdır.
ERKEK TİPİ SAÇ DÖKÜLMESİNİN TEDAVİSİ NEDİR?
Hormonal bozukluk tespit edilen hastalarda tedavi nedene yönelik olmalıdır. Saç dökülmesinin tedavisinde çeşitli oral ve topikal tedaviler, mezoterapi, PRP ve saç ekimi yapılabilir. Erkek tipi saç dökülmesinin ilerleyici seyri nedeniyle erken dönemde tedaviye başlanması önemlidir.
SAÇ KIRAN NEDİR?
Halk arasında ‘saç kıran’ olarak bilinen alopesi areata otoimmün hastalıklar grubundadır. Bağışıklık sistemi hücrelerinin kıl köklerine karşı reaksiyon vermesi sonucunda oluşan para şeklinde dökülmelerle karakterizedir. Genellikle iyi seyirli olan bu hastalık nadiren ilerleyerek yaygın saç, kirpik, kaş ve tüm vücut kıllarında kayba neden olabilir. Hastalığın klinik şiddetine göre uygulanan farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Saç dökülmesi bazen, kalıcı saç hasarına neden olan bazı diğer dermatolojik hastalıklarda da ortaya çıkabilir. Sikatrisyel alopesi olarak adlandırılan bu duruma, bazı bağ dokusu ve deri hastalıkları neden olabilir. Kalıcı saç hasarı olmadan erken dönemde tedavi başlanmalıdır.
Saç dökülmesi şikayeti olan hastaların mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurması, dökülmenin tipi belirlendikten sonra uygun tedavinin planlanması önerilir.