Erkeklerin kadınlara kıyasla daha fazla saç dökülmesi sorunu yaşadıkları bir gerçek. Etrafımızda pek çok kel erkek görmemiz bunun en açık kanıtı. Ancak saç incelmesi ve saç kaybı kadınlar arasında da yaygın bir sorun ve daha az moral bozucu değil. Çok fazla A vitamini tüketmek gibi basit ve geçici sebepleri olabildiği gibi daha büyük sağlık problemleri de saç dökülmesine yol açabiliyor.
Gerek kadınlarda gerekse de erkeklerde saç dökülmesinin tedavisinde pek çok yol var. Tedavi şekli, saç sökülmesinin sebebine bağlı olarak değişiyor.
İşte saç dökülmesinin yaygın ve yaygın olmayan sebepleri...
Fiziksel stres
Ameliyat, kaza, grip gibi fiziksel travmalar geçici saç dökülmesine yol açabilir. Bu travmalar, telojen efluviyum denilen bir saç dökülmesi türünü tetikleyebilir. Bu sebeplere bağlı saç dökülmesi, travmadan sonra üç ila altı ay arasında sürebilir. Bedeninizdeki rahatsızlık iyileştiğinde saçlarınız yeniden çıkmaya başlar.
Hamilelik
Hamilelik, saç dökülmesine yol açan bir fiziksel stres türü olarak sayılabilir. Hamilelik nedenli saç dökülmesi, hamilelik döneminden ziyade doğumdan sonra daha yaygın olarak görülüyor. Uzmanlar, doğumun oldukça travmatik olduğunu söylüyor. Hamilelik nedeniyle saçınız dökülüyorsa birkaç ay sonra dökülen saçlarınızın ger geleceğini bilerek rahatlayın.
**Çok fazla A vitamini tüketmek
**
Amerikan Dermatoloji Akademisi'ne göre, aşırı A vitamini takviyesi ya da ilacı almak, saç dökülmesini tetikleyebilir. Besin takviyesi kullanırken miktar konusunda doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
Protein yetersizliği
Amerikan Dermatoloji Akademisi'ne göre beslenmenizde yeterince protein yoksa vücudunuz tepkisini saçlarınızda gösterebilir. Uzmanlar, vücudunuza aldığınız protein miktarı azaldıktan iki ila üç ay sonra saç dökülmesi başlayabileceğini söylüyor. Bu durumda et, balık, yumurta gibi protein yönünden zengin besinlere yönelmek gerekiyor.
**Erkek tipi kellik
**
Her üç erkekten ikisi 60 yaşından sonra saçlarını kaybediyor. Önce şakaklarda başlayıp ilerleyen tip saç dökülmesi, genler ve erkeklik hormonlarının birleşiminden kaynaklanıyor. Dökülmeyi azaltmak için çeşitli kremler ve ilaçlar kullanılabiliyor. Bunun için mutlaka cilt hastalıkları uzmanına danışmak gerekiyor. Bir başka çözüm ise saç ektirme olabilir.
Kalıtım
Androjenik ya da androgenetik kellik olarak adlandırılan kadın tipi saç dökülmesi, basitçe erkek tipi kelliğin kadınlardaki şekli diye tanımlanabilir. Kadınlarda belli bir yaşta saç dökülmesi görülen bir aileden geliyorsanız, siz de saç dökülmesine yatkın olabilirsiniz. Kadınlarda, erkeklerde olduğu gibi bir saç azalması değil, belli alanlarda açılma ve saçlarda gözle görülebilir incelme gerçekleşir. Bu duruma çözüm olarak geliştirilmiş ilaçlar, var olan saçlarınızı korumaya, dökülmeyi yavaşlatmaya yardımcı olur. Bunun için dermatoloğunuza danışmalısınız.
Kadınlık hormonları
Doğum kontrol hapları da saç dökülmesine yol açabiliyor. Özellikle de ailenizde saç dökülmesi hikayesi varsa, bu hapları kullandığınızda saç dökülmesi yaşamaya daha meyilli oluyorsunuz. Menopoz döneminde hormon dengesinin değişimi de benzer sonuca yol açabiliyor. Bu dönemde kafa derisindeki androjen (erkeklik hormonu) reseptörleri aktif hale geliyor. Saç folikülleri küçülüyor ve daha fazla saçınız dökülmeye başlıyor.
Doğum kontrol hapı kullandığınız için saç dökülmesi sorunu yaşadığınızı düşünüyorsanız doktorunuzla konuşarak farklı bir doğum kontrol yöntemi önermesini isteyebilirsiniz.
Duygusal stres
Duygusal stresin, saç dökülmesi yaratma olasılığı fiziksel strese göre daha az ama imkansız değil. Boşanma, sevdiğiniz birinin ölümü, yaşlı bir yakının bakımını üstlenmek gibi durumlar saç kaybına yol açabilir. Duygusal stres saç dökülmesi oluşturmaktan ziyade var olan saç dökülmesi sorununu körükleyebilir. Stres ve anksiyete ile baş edebilmek için adım atın; egzersize başlayın, sizi mutlu eden şeyleri hayata geçirin ya da terapiye gitmeyi deneyin.
Kansızlık
Yaşları 20 ila 49 arasında değişen her 10 kadından biri demir eksikliğine bağlı kansızlık sorunu yaşıyor. Bu, en yaygın kansızlık türü. Bu rahatsızlık da saç dökülmesine yol açabiliyor. Kansızlık şüpheniz varsa doktorunuz sizden bir kan testi isteyebilir. Eğer demir eksikliğine bağlı kansızlık sorununuz varsa çözümü basit. Doktorunuz büyük ihtimalle size bunun için ilaç verecektir. Zira kansızlık sadece saç dökülmesine değil; halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, soluk cilt, soğuk el ve ayaklara da yol açar.
Hipotiroidi
Hipotiroidi, tiroit bezlerinin normalden az çalışması anlamına geliyor. Boyun bölgesinde hormon üreten tiroit bezleri, metabolizma açısından kritik önemde ve yetersiz hormon üretimi saç dökülmesine de yol açabilir. Doktorunuz saç dökülmesinin gerçek sebebini öğrenmek için sizden test isteyecektir. Bu doğrultuda tiroit seviyelerinizi normale döndürmek için tedavi başlatacaktır.
B vitamini eksikliği
B vitamini eksikliği nedeniyle saç dökülmesi yaşıyorsanız, doktorunuz tıpkı kansızlık sorununda olduğu gibi ilaç desteği ile eksikliği gidermenizi sağlayacaktır. Ancak siz de bu eksiliği gidermek için besinlerin gücünden yararlanabilirsiniz. Et, balık, katı sebzeler, meyveler sayesinde doğal yoldan B vitamini alabilirsiniz. Ayrıca yağsız protein ve avokado, ceviz gibi yiyeceklerden iyi yağları alarak hem saçlarınız hem de sağlığınız için doğru bir adım atmış olursunuz.
**Otoimmün sistemiyle ilgili saç kaybı
**
Saçkıran (Alopesi areata), basitçe bağışıklık sisteminin aşırı çalışmasından kaynaklanıyor. Bağışıklık sistemi, kılları yabancı olarak algılıyor ve yanlışlıkla onları hedefliyor, onlarla savaşıyor. Hastalığın seyrini değiştiremese de bazı tedaviler saç büyümesini artırabilir.
**Lupus (deri veremi) hastalığı
**
Lupus gibi otoimmün sistem hastalıkları saç dökülmesine yol açabilir. Yine bu hastalıkta da yanlış tanımlama ile bağışıklık hücreleri kıllara saldırır. Saçların geri gelmesi mümkün olmayan bir dökülme türü bu. Bu durumda dökülmeyi kamufle edecek bir saç stili geliştirmek denenebilir.
Anormal kilo kaybı
Ani kilo verme, saçların incelmesine yol açan bir fiziksel travma şekli. Kilo vermeniz gerekse bile bu sonuçla karşılaşmanız olası. Kilo verme, vücudunuza baskı uygular. yanlış beslenme, vitamin ve mineral eksikliğine yol açabilir. Kilo vermeyle birlikte görülen saç dökülmesi, anoreksiya ya da blumia gibi yeme bozukluklarının da işareti olabilir.
Kemoterapi
Bazı kanser ilaçları saçların dökülmesine yol açabiliyor. Kanser ilaçları bölünen hücrelere; yani kanser hücrelerine ve saç gibi diğer bölünen hücrelere zarar verir. Kemapoterapi bittikten sonra saçlar farklı bir şekilde yeniden çıkar. Genelde saçınız düzse kıvırcık çıkar ya da farklı bir renkte olur yeni saçlar. Kanseri tedavi eden ilaçların bu tarz yan etkilerini ortadan kaldırmak için çalışmalar sürüyor.
Polikistik over sendromu
Polikistik over sendromu, bir başka kadınlık ve erkeklik hormonlarının dengesizliği durumu. Androjenlerin aşırı hale gelmesi, saçların incelmesine yol açmanın yanı sıra yumurtalık kistleri, kilo alma, diyabet, adet döneminde değişiklik ve kısırlığa da yol açabilir. Polikistik over sendromuna yol açan aşırı erkeklik hormonunun fazlalığı kadınlarda yüz ve vücut üzerinde daha fazla tüylenmeye yol açar. Polikistik over sendromunun tedavi edilmesi, hormon dengesizliğini ortadan kaldıracağından tüm bu etkileri tersine çevirebilir.
Antidepresan ilaçlar, kan sulandırıcılar...
Kullanılan pek çok ilaç saç dökülmesini tetikleyebilir. Bunlar arasında en fazla beta bloker'lar olarak bilinen kan sulandırıcılar ve tansiyon ilaçları geliyor. Romatizmal durumlarda ve bazı cilt rahatsızlıklarında kullanılan metotreksat içeren ilaçlar, bipolar tedavisinde içilen lityum ilaçlar, steroid yapıda olmayan anti-enflamatuar (iltihaplanma karşıtı) ilaçlar ve antidepresanlar da saç dökülmesine yol açabiliyor. Bu ilaçlardan dolayı saç dökülmesi sorunu yaşadığınızı düşünüyorsanız, doktorunuza danışın. Doktorunuz kullandığınız ilacında dozunda ya da türünde bir değişiklik yapabilir.
Aşırı şekillendirme
Çok sık saç stili değişikliği yapmak, saça çok sık uygulama yapmak, yıllar içinde saçlarınızın dökülmesine yol açar. Saçları çok sıkı bağlamak, dalgalandırmak ya da düzleştirmek için kimyasala veya yüksek ısıya maruz bırakmak bu etkiye yol açar. Çünkü bunlar saç köklerini etkileyebilir ve saçlarınız döküldükten sonra geri gelmeyebilir.
Amerikan Dermatoloji Akademisi, saçları şampuanladıktan sonra saç kremi kullanmayı, saçlarınızı kendi kendine kurumaya bırakmayı, saç işlemlerine en fazla haftada bir kez olmak üzere sınırlama getirmeyi öneriyor.
Saç yolma hastalığı
Bir tür tik olan bu hastalıkta kişiler farkında olmadan saçlarıyla oynarlar ve saçlarını koparırlar. Genelde 17 yaşından önce başlayan bu hastalık, kadınlarda erkeklere kıyasla daha fazla görülüyor. Bu durumda psikiyatristten yardım almak, davranışçı terapi ya da antidepresanla tedavi görmek gerekebilir.
Yaşlanma
Kadınlarda 50'li ve 60'lı yaşlarda saç dökülmesi ve saç incelmesi çok yaygın bir durum. Uzmanlar bunun neden olduğunu tam olarak bilemiyor henüz. Dolayısıyla bir tedavi de öneremiyorlar. Bu durumda saçlardaki boşlukları kamufle edecek saç modellerini tercih etmek kurtarıcı olabilir.
**Anabolik stereoid'ler
**
Amerikan Dermatoloji Akademisi'ne göre genellikle sporcuların kaslarını geliştirmek için kullandıkları anabolik (yapıcı metabolizmaya ait) stereoid'ler saç dökülmesine yol açabiliyor. Anabolik stereoid'ler, vücuda polikistik over sendromundakiyle aynı etkiyi bırakıyor. Bu durumda doktorunuza danışarak ilacı bırakıp bırakmamaya karar verebilirsiniz.
Kaynak : Health.com