Saç dökülmesi yaygın ve sık görülen bir sağlık sorunudur. Deri hastlıkları uzmanlarına başvuru nedenleri arasında önemli bir yer tutar. Hayatınızın herhangi bir döneminde bu sorunu yaşayabilirsiniz. Dr. Rasime Erkan, Mynet okurları için yazdı.
Erkeklerin % 50 si, kadınların % 40 ı yaşamlarının bir bölümünde bununla karşılaşırlar.
Tüm toplumlarda saçların sosyal bir önemi vardır. Saçı dökülen insan kendini ruhsal ve fiziksel olarak zayıf görmeye başlar.Bu durumdan kurtulmak için değişik yöntemlere başvururlar.Ama saç dökülmesine neden olan ana sorun bulunmadan doğru bir tedavi uygulanamaz.
Saç dökülmesinin birçok nedeni vardır.Bunları şöyle sıralayabiliriz:
- Sistemik hastalıkları = ( Tiroid bezinin az yada çok çalışması )
- İlaçlar = Kanser tedavisindeki bazı ilaçlar
- Beslenme bozuklukları = Ergenlik düzeninde bilinçsiz yapılan diyetler gibi
- Stres = Saç köklerini besleyen damarların büzülmesine ve saçların zayıflayarak dökülmesine neden olur.
- Travma = saç fırçalama , sıkı ve gergin bir şekilde bağlama, elle koparma gibi Ateşli Hastalıklar, Ameliyatlardan sonra ortaya çıkabilir.
- Kozmetik Uygulamalar = Uygun olmayan şampuanlar, perma, saç boyama gibi işlemler saçları yıpratır.
- Deri Hastalıkları = Mantar veya bakteri enfeksiyonları, Pelat (saç kıran), Lupus eritamatozus.
- Hormonlar = Kadınlarda yumurtalık kisti, böbrek üstü bezinin fazla çalışması testesteron hormonun kandaki miktarının yüksekliğine ve erkek tipi saç dökülmesine neden olur.
- Vitamin eksikliği = Demir, Vitamin B12, Çinko, Folik Asit miktarlarının kanda azlığı.
- Gebelik sonrası = Hamilelikte saçların hepsi büyüme dönemine girer,2-3 ay sonra hızla dökülme dönemine girerler.
Saç dökülmesi kadınlarda farklı, erkeklerde farklı sebeplerle ortaya çıkar. Kadınlarda en fazla vitamin eksikliği yada düzensiz beslenme sonucu saçlar dökülür.Gerekli tarama testleri yapılıp tedaviye başlanır. Bu durumda tedaviye yanıt çok iyidir. 2-3 ay sonra yeni saçlar çıkar.
Erkeklerde genetik saç dökülmesi daha sık görülür. Baba, dayı gibi yakın akrabada varsa erken yaşlarda tedaviye başlanmalıdır.
25 yaşında %20, 40 yaşında % 35, 50 yaşında % 60 oranında saç kaybı ortaya çıkar.
Saç kökü canlılığını korurken ilaç kullanılmalıdır.Zamanla saç kökü zayıflar ve tamamen yok olur.Canlılığını yitirmiş, yok olmuş bir köke ilaç yararlı olmaz. Saç dökülmesi tepeden yada alın yanlarından başlar.Yaş ilerledikçe kelleşme oranı artar.
Erkeklik hormonu (testesteron) saç diplerinde 5-alfa redüktör enzimi tarafından DHT (Dihidrotestesteron) ye dönüştürülür.DHT, kıl kökünü etkiler zayıflamasına, saçların incelmesi ve dökülmesine sebep olur.
Seboreik (yağlı) ciltlerde bu sorun daha fazla görülür.Ardıç ağacı katranı kapsayan şampuanlar yağlanma, kepeklenme ve dökülmeyi azaltır. Son yıllarda DHT nin faaliyetini engelleyen ilaçlar çıktı.Ağızdan alınan (finasterid) yada saç diplerine uygulanan (minoksidil,fluridil ) ilaçlar vardır. Yan etki riski yüksek olduğu için ağızdan alınanları
önermiyoruz. Lokal uygulanan üzüm çekirdeği yağı ve %2 fluridil kapsayan ilaçlar çok etkilidir.
Günde 50-100 arası saç teli dökülmesi normaldir.Üzerinizde, yastıkta, banyoda saçlar görüyorsanız doktora baş vurma zamanı gelmiş demektir.
Erkek tipi saç dökülmesini tamamen durdurmak mümkün değildir.Erken yaşlarda saç seyrelmesini azaltmak, daha geç yaşlarda sorunun ortaya çıkmasının sağlamak mümkündür.Çok seyrelmiş saçlara saç ekimi yapılabilir.
Saç ekiminden önce ve sonra mutlaka tıbbi tedavi uygulanmalıdır. Jöle, köpük gibi maddeler saç derisine temas etmeden, saç uçlarına uygulanabilir.
Yazı: rasimeerkan@mynet.com