Egzama, kısa tanımıyla derinin dışarıdan ya da içeriden gelen faktörlere karşı verdiği cevaptır. Deri iltihabı şeklinde ortaya çıkar. Vücudun bütün bölgelerinde görülebilir. Hemen hemen her yaşta görülme ihtimali vardır. Saç derisinde ortaya çıkan egzama ise saç egzaması olarak adlandırılır. Egzamayı tetikleyen birden çok faktör vardır. Ancak bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda ortaya çıkma ihtimali daha fazladır. Belirtileri ise çoğunlukla ortaktır. Saç egzaması saç derisinin iltihaplanması olarak başlar. Hastalığın tedavi edilmediği durumlarda saç derisi sağlığını yitirir, saç kökleri zayıflar ve saç kayıpları ortaya çıkabilir.
Saç egzamasına neden olan faktörler aşağıdaki başlıklar altında sıralanabilir:
Stresle birlikte değişen duygu durumlarına paralel olarak, derinin reaksiyon göstermesi sık görülen bir klinik durumdur. Deri; depresyon, kaygı bozuklukları gibi durumlarda öncelikli olarak savunmaya geçen organdır. Saç egzaması görülen hastaların önemli bir kısmında altta yatan neden strese bağlı oluşan tepkilerdir.
Saç egzamasının bir başka nedeni ise saç derisinde ortaya çıkan aşırı yağlanmadır. Yağlanma sonucunda saç derisinde normal zamanlarda varlığı problem yaratmayan Malassaziya adlı mantar, artarak egzama oluşumuna neden olur. Yağlanma ile birlikte deride oluşan sağlıksız ortam mantar sporlarının ve bakterilerin üremesi için müsait bir ortam oluşturur.
Yağlanma kadar saç derisinin aşırı kuruması da egzama oluşturan bir başka faktördür. Derinin yağ üretiminin azalması, kuruluğun temel nedenidir. Saç derisinin kuru olmasıyla birlikte kabuklanma ve kepek sorunu da ortaya çıkar.
Şampuanlar, saç kremleri, saç şekillendiriciler ve boyalar alerji oluşumunu tetikleyen faktörler arasında ilk sırada gelir. Saç derisindeki alerji, bunlardan bağımsız olarak toz, polen gibi dışarıdan gelen etkenlere karşı da gelişebilir ve egzama oluşumunu tetikleyebilir.
Bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar saç derisinin de olumsuz yönde etkilenmesine yol açar. Sedef, parkinson, AIDS gibi hastalıklar saç egzaması oluşumuna sebep olabilir.
Bütün egzama türlerinin ortak belirtisi kaşıntıdır. Saç derisinde ortaya çıkan şiddetli kaşıntı da saç egzaması sorununu işaret edebilir. Egzama olan bölgenin kaşınması cildin daha da fazla tahriş olmasına neden olur.
Saç derisinde pullanma varsa saç egzamasından söz edilebilir. Derinin kabarık ve pul pul olmaya başlamasıyla birlikte döküntüler de oluşur. Bu iki sorun genellikle birlikte görülür.
Saç egzaması saç döker mi sorusunun cevabı da ne yazık ki evet. Egzamanın oluştuğu bölgelerde saç derisi sağlığını yitirir. Derinin sağlığını yitirmesiyle birlikte saç kökleri de olumsuz etkilenir. Saç normalden fazla dökülme eğilimi gösterir.
Egzama, saç derisinde su toplanması ve iltihaplanmaya yol açar. Bunların oluşmasıyla birlikte deride kalınlaşma meydana gelir. Egzamalı bölgeye dokunulduğunda sağlıklı deriye göre daha daha kalın ve sert bir tabaka ele gelir.
Egzama şiddetli kaşıntı yapan bir sorundur. Kaşınmak saç derisinin hasar görmesine neden olur. Bu hasarla birlikte deri üzerinde yaralar oluşabilir. Yaralar çoğunlukla egzamanın ilerlemiş vakalarında ortaya çıkar.
Saç egzamasının oluşturduğu rahatsız edici etkiler tedavi olmadan ortadan kalkmaz. Peki saç egzaması bulaşıcı mıdır? Saç egzaması bir insandan bir başka insana bulaşmaz. Bununla birlikte vücudun diğer kısımlarına doğru ilerleyebilir. Hem ilerlemesini önlemek hem de saç derisinin sağlığını korumak için egzama tedavisi şarttır. Saç egzaması tedavisinde şampuan şeklinde kullanılan ilaçlar önceliklidir. Bunların içerisinde iltihaplanmayı önleyen ve tedavi eden bileşenler vardır. Çinko, oksijen, azot ve sülfür bileşimine eklenen salisilik asit, selenyum veya ketokonazol maddeleri ile egzamanın belirtileri giderilmeye çalışılır.
Saç egzaması için losyon kullanımı da söz konusu olabilir. Losyonlar özellikle kaşıntı sorununu hafifletmek için uygulanırlar. Kömür katranı ve kortikosteroid ihtiva eden kremlerse kaşıntı sorununu engellemek için kullanılan bir başka yöntemdir. H ve B7 olrak adlandırılan biotin vitaminleri ise saç derisinin kendisini koruması ve hastalıklara karşı mücadele edebilmesinde yardımcı olurlar. Kuruyemişlerde, yumurtada, kuru zencefilde bu vitaminler bol miktarda bulunur. Egzama alerjik nedenlerle oluşmuşsa, alerjen maddenin ortadan kaldırılması esastır. Eğer stres nedeniyle ortaya çıkan bir egzama sorunu varsa egzama tedavisi ile birlikte kişinin stres yükünü azaltacak yöntemler de önerilebilir. Egzama tedavisi boyunca saç derisinin temizliğine dikkat etmek de bir başka önemli noktadır. Yıkama sırasında kimyasal içeriği fazla olan ürünler yerine doğal malzemeler tercih edilmeli, saç diplerinin ıslak kalması önlenmelidir. Özelikle mantara bağlı sorunlarda nem mantarlarının üremesi için uygun bir ortam oluşturacağı için, egzamanın iyileşme sürecini de uzatır. Saç egzaması tekrarlama ihtimali olan bir rahatsızlıktır. Bunu da göz önünde bulundurarak tedavi sürecinin tamamlanması gerekir.
Antibakteriyel ve antimikrobik etkileriyle bilinen çay ağacı yağı saç egzamasına neden olan mantarların giderilmesinde etkilidir. Çay ağacı yağı doğrudan kullanılmaz. Bunun için seyreltici bir yağ ile karıştırılır. Eşit miktarlarda çay ağacı yağı ve zeytinyağı karıştırılır. Düzenli olarak her gün bu karışımla saç diplerine masaj yapılır. Beş dakika kadar beklettikten sonra saçlar yıkanır.
Çay ağacı yağı gibi antimikrobik özellik gösteren bal da egzama sorunun sıkıntılarını hafifletmeye yardımcı olur. İki kaşık bal bir bardak su ile güzelce eritilir. Bu su saç diplerine güzelce yedirilir. Üç saat kadar bekletildikten sonra durulanır. Bal aynı zamanda saç derisinin nemlenmesini de sağlar. Haftada iki sefer bu kür uygulanabilir.
Elma sirkesi cilt sorunlarına neden olan mantar, bakteri gibi organizmaların giderilmesini sağlar. Burada kullanılacak elma sirkesi doğal elma sirkesi olursa etkisi daha fazla olur. Eşit miktarda su ile inceltilmiş elma sirkesiyle saçlar durulanır. On beş dakika kadar bekletilir. Ardından ılık su ile tekrar durulama işlemi yapılır. Elma sirkesi kullanırken saç diplerinde yara olmamasına dikkat edilmesi gerekir.
Saç diplerini besleyerek deriyi güçlendiren zeytinyağı doğal bir nemlendirici görevi görür. Aynı zamanda E vitamini içermesinden dolayı da deriyi besleyici etki gösterir. Uygulamak için, zeytinyağı hafifçe ısıtılır ve saç diplerine masaj yapılarak yedirilir. On dakika kadar bekletilir. Ardından ılık su ile saçlar yıkanır. Bu yöntem haftada bir iki kere kullanılabilir.
Saç egzaması tedavisinde ısırgan otu yaş veya kuru olarak kullanılabilir. Kaynamakta olan bir su bardağı klorsuz suyun içerisine bir tatlı kaşığı ısırgan otu eklenir. Isırgan otu eklendikten sonra beş dakika kadar daha kaynatılır ve soğumaya bırakılır. Bu karışım iki şekilde uygulanır. Birincisi her akşam yemekten iki saat sonra bir bardak bu çaydan içilmesidir. İkincisi ise duş öncesi saç diplerine masaj yaparak uygulamaktır.
Lavanta familyasından olan karabaş otu mikrop öldürücü özelliği ile bilinir. Bir bardak kaynamış içme suyunun içerisine bir tatlı kaşığı kadar karabaş otu atılır. Kısık ateşte demlenmeye bırakılır. On dakika sonra ateşten alınır ve soğuduğunda bu su, egzamalı bölgeye sürülür.
Antiseptik etki gösteren bir başka bitki de adaçayıdır. Bir bardak sıcak suyun içerisine birkaç dal adaçayı atılarak çay şeklinde demlenir. Bu çayın tamamı gün içerisinde pamuk yardımıyla egzamalı bölgeye sürülerek bitirilir. Cilde temas eden pamuğun tekrar çayın içerisine batırılmaması gerekir. Çay her gün taze olarak demlenir ve demlenme sırasında içme suyu kullanılır. Düzenli olarak egzama belirtileri ortadan kalkana kadar tekrar edilir.
Kekik mantar sorunu ile mücadele eden bitkilerden biridir. Aynı zamanda saç derisinin florasını düzenler, saçları güçlendirir ve dökülmelerin de önüne geçer. Bir avuç kadar kekik iyice dövülerek toz haline getirilir. Macun kıvamına gelene kadar içerisine limon suyu eklenir. Bu karışım egzama olan bölgeye sürülür ve on beş dakika kadar bekletilir. Ardından güzelce durulanır. Saç derisinde yara olması durumunda yakıcı etki göstereceği için dikkatli kullanılması tavsiye edilir.
Birkaç diş sarımsağın suyu ezilerek çıkartılır. Egzama olan bölgeye sürülür. Geceden sürülüp sabah kadar bekletilebilir. Sabah saçlar güzelce temizlenir. Sarımsak güçlü içeriğiyle mantar gibi sorunların ortadan kaldırılmasına yardımcı olur. Sarımsak suyu uygulaması sırasında deride tahriş ve yanma hissi oluşursa derhal saç dipleri yıkanarak uygulama kesilmelidir.
Bir adet soğan halka şeklinde doğranır ve saç derisine temas edecek şekilde saçların üzerine konulur. Saçlar bir eşarp veya bone ile kapatılır. Bir saat kadar bekletilir. Ardından güzelce yıkanır. Her banyo öncesi uygulanabilir.