Safra Kesesi Ameliyatında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Genel Cerrahi Uzmanı Doç.Dr. Fahri Yetişir, safra kesesi ameliyatı ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.Genel Cerrahi Uzmanı Doç.Dr. Fahri Yetişir, “Ameliyata alınacak tüm hastalar anestezi uzmanı tarafından muayene edilmelidir. Bu hastalar genel anestezi alacakları için; hepsinde karaciğer fonksiyonlarına, böbrek fonksiyonlarına, şeker değerlerine ve elektrolit düzeylerine bakılması gerekir. Tam kan tetkikleri, kanama parametreleri ve bulaşıcı bir hastalık geçirmiş mi diye kan testleri yapılır. Ayrıca akciğer filmi ve kalp grafisine de bakılır. Şeker, yüksek tansiyon, astım gibi hastalıkları olan hastalar, ilgili branşlarca görülmeli ve öneriler alınmalıdır” dedi.Hasta eğer aspirin, coraspin, komodin vb. kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsa, bu ilaçların etkisi altında ameliyata alındığında kanama riskinin yüksek olacağını ifade eden Doç.Dr. Yetişir, “Kalp kapak ameliyatı ve koroner stent uygulaması geçirmiş olanlar başta olmak üzere kan sulandırıcı etkinin elzem olabileceği hastalarda kalp hastalıkları uzmanı konsültasyonu istenmelidir. İlaçlar kesilip 5-6 gün ilaçların etkilerinin geçmesi beklendikten sonra ameliyat planlanmalıdır. Bu 5-6 günlük sürede clexane denilen iğne ile kan sulandırma işlemine devam edilmelidir. Hastanın bir hastalığı varsa bu belirtilmeli ve ilgili bölümden konsültasyon yaptırılmalı ve önerilerine uyulmalıdır” diye konuştu.“Hasta eğer sigara ve alkol içiyorsa kesinlikle bırakmalıdır”Hastanın ameliyattan önceki gece saat 24’ten sonra su dahil ağızdan hiçbir şey yiyip-içmeyecek şekilde aç kalmasının, ameliyata oruç tutuyormuş gibi gelmesinin gerektiğini kaydeden Doç.Dr. Yetişir, “Özellikle yüksek tansiyon nedeniyle ilaç kullanan hastalar ilaçlarını sabah saat 6.00 da bir yudum su ile almaları önerilir. Ameliyat günü sabah banyolarını yapmaları ve kişisel bakımlarını yapmaları ve dişlerini fırçalamaları önerilir. Ameliyat sonrasında giymede sorun oluşturmayacak geniş rahat kıyafetlerle gelmeleri önerilir. Yüzük, küpe, bilezik, saat gibi eşyaları bir gün önceden çıkarıp evde bırakmaları, dişlerini ise cerrahi servisten ameliyata gönderilirken çıkarılması gerekmektedir. Ameliyata girecek olan hastaların ameliyat konusunda bilgilendirildiklerini ve ameliyat izin formunu içeren ameliyat onam formlarını imzalamaları gerekmektedir” ifadelerini kullandı.Kapalı Safra Kesesi Ameliyat Nasıl Yapılır?Günümüzde safra kesesi ameliyatının hemen hepsinin kapalı (laparoskopik) teknikle yapıldığını vurgulayan Doç.Dr. Yetişir, “Ameliyat karın ön duvarına yapılan minik kesilerden sokulan ince aletlerle yapılır. Ameliyat genellikle genel anestezi altında yanı hasta tamamen uyutularak yapılır. Safra kesesi karaciğerden ve ana safra kanalları ile olan bağlantıları kesilerek, safra kesesi tamamen çıkarılır. Önce göbekten 0.5 cm’lik bir kesi yapılır ve buradan girilen 5 mm lik trokar dediğimiz borudan karin içine gaz (CO2) verilir ve bu ince borudan karın içine ince çubuk şeklinde bir kamera girilir. Bu kameranın görüntüsü bir ekrana yansıtılır. Bu sayede karın içini görerek diğer aletleri de yine 0.5 cm ve 1 cm lik kesilerden karına girilir. Kamera görüntüyü 10 kat büyüterek ve istenilen açıdan yansıtabildiği için cerrahın görüş imkanı açık ameliyatlardan daha iyidir. Ameliyatta önce karın içi organları gözden geçirilir ve bir sorun var mı diye bakılır. Ardından safra kesesinin safra kanalına bağlandığı bölge ve safra kesesini besleyen damar ince ince çevre yapılardan ayrılır ve görünür hale getirilir ardından titanyum klipsler ile kliplenerek kesilirler. Sonra safra kesesi karaciğere yapışık olduğu yerden ayrılır ve serbest hale getirilir. Safra kesesi deliklerden birinden dışarı çıkartılır. İşlemi bitirmeden safra kesesini çıkardığımız bölge ve tüm karın içerisini son bir kez daha gözden geçiririz. Her şey yolunda ise görüş altında iken karna sokmuş olduğumuz diğer ince boruları karından çıkarırız. Ardından karın içindeki gazı boşaltırız ve minik kesiler gizli dikişlerle yaklaştırılarak ameliyat tamamlanır. Ameliyat süresi ekstra bir sorun yoksa genellikle 20-60 dakika arasında değişir. Şu an yeni safra kesesi iltihabı olan ve daha öncesinde çok sayıda safra kesesi iltihabı geçiren hastalarda safra kesesinin yapısı bir miktar bozulmakta ve çevre dokulara daha çok yapışmaktadır ve bu hastaların ameliyatları daha zor ve uzun olmaktadır. Özellikle bu tarz hastaların ameliyatı cerrahi tecrübe gerektirir. Hastanın daha öncesinde karın bölgesinden ameliyat geçirmiş olması yine kapalı ameliyatı zorlaştırabilir ama yapılmasına engel teşkil etmez. Eğer cerrahin bu konudaki laparoskopik cerrahi deneyimi iyi ise daha önce karnından ameliyat olmuş hastaları da kapalı olarak ameliyat yapabilir” açıklamalarında bulundu.“Safra kesesi tamamen alındığı için yeniden taş ve çamur oluşumu söz konusu değildir”Kapalı safra kesesi ameliyatının otuz yılı aşkın bir süredir tüm dünyada yaygın olarak uygulanan oturmuş bir ameliyat olduğunu vurgulayan Doç.Dr. Yetişir, “Doğru teşhisle, özellikle laparoskopik cerrahi tecrübesi fazla olan cerrahlar tarafından uygulandığında sonuç mükemmele yakındır. Olumsuz sonuçlar daha çok; hastaya ve hastalığına bağlı, cerraha bağlı ve teknik donanım eksikliğine bağlı gelişebilir. Uzun süredir kolesistit ataklarına maruz kalmış ameliyat olmaktan kaçınmış, tekrarlayan iltihap atakları geçirmiş hastalarda yaşanır. Safra kesesi alınan hastalarda safra kesesi taş ve iltihabına bağlı gelişen sorunlar büyük oranda çözülmüş olur. Safra kesesi tamamen alındığı için yeniden taş ve çamur oluşumu söz konusu değildir. Ameliyat sırasında safra kanallarında veya çevre organlarda yaralanmalar meydana gelme ihtimali yüzde 1’den azdır. Hasta açısından ameliyat süreci oldukça konforludur. Şikayetlerin hemen hepsi ameliyattan sonra ortadan kalkar. Safra kesesinde iltihap dışında olabilecek sorunları gözden kaçırmamak için ameliyatta çıkartılan tüm safra keseleri patolojik incelemeye gönderilir. Bunlardan yüzde 1 kadarında safra kesesi kanseri saptanır. Safra kesesi vücut fonksiyonları açısından hayati bir organ değildir. Oluşturduğu riskler arttığı zaman feda edilebilir. Genel sağlık koşullarında önemli bir değişiklik beklenmez. Kapalı Safra Kesesi ameliyatı olan hastalar ameliyattan çıktıktan birkaç saat sonra tümüyle kendine gelebilir, kalkıp yürüyebilir. Üç-dört saat sonra ağızdan gıda almaya başlayabilir Ameliyat gecesi olabilecek hafif derecede karın ağrısı, sırt ağrısı gibi şikayetleri engellemek için birkaç kez ağrı kesici verilmesi yeterlidir. Yara yerleri 3 adet 0.5cm ve bir adet 1.0 cm lik 4 adet kesidir. Yara ağrısı veya yara iyileşmesi yönünden önemli bir sorun beklenmez. Özellikle ameliyat esnasında bu kesi bölgelerine yapılan uzun etkili lokal anestezi ilaçları ile de bu yara yeri ağrısı iyice azaltılabilir. Ameliyatta dren konulması nadiren gerekir.. Ameliyat sonrası erken dönemde ameliyat alanından olabilecek sızmaları dışarıya almak için ihtiyaç duyulur. Genellikle ertesi sabah çıkartılır. Bir aksilik olmadığı durumlarda bir gün yatış yeterlidir. Taburcu olurken birkaç gün süreyle günde birkaç kez kullanılmak üzere ağrı kesici hap reçete edilir” şeklinde konuştu.