Sağlıklı bir yaşam için vazgeçilmez iki unsur, doğru beslenme ve egzersiz.
Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, sıhhatli bir yaşam için şu önerilerde bulunuluyor:
Sağlığınız için günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin: Sebze ve meyveler yeterli ve dengeli beslenmek için bir günde tüketilmesi gereken besin gruplarından. Vitamin ve mineral bakımından zengin olan sebze ve meyveler, büyüme ve gelişmede yardımcı, deri, göz, diş ve diş eti sağlığını koruyucu özellik taşımakta. Ayrıca hastalıklara karşı direncin oluşumunda etkin olan bu besinler doygunluk hissi vermeleri, bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olmaları sayesinde vücut ağırlığı denetiminde de faydalı. Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık ve kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, bazı kanser türleri gibi kronik hastalıkların oluşma riski sebze ve meyve tüketimiyle azalıyor.
Yeterli ve dengeli beslenmek için farklı besinler tüketin: Besinler karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve minerallerden oluşan yaklaşık 50 farklı besin öğesini içerir. Bazı gıdalar belirli besin öğeleri yönünden zengin, bazılarından yoksun olabilirler. Örneğin et ve et ürünleri büyüme ve gelişme için önemli olan proteinler bakımından zenginken, vitaminlerden yoksundur. Sebze ve meyveler ise vitamin ve mineral yönünden zenginken yağdan yoksundur.
Sadece birkaç tür besin tüketmek bazı besin öğelerinin yetersiz alımına neden olabilir. Bu nedenle yeterli ve dengeli beslenmek için sofranızda çeşitli besinlerin bulunmasına özen göstererek değişik tür gıdalardan gereksiniminiz kadar tüketin. Anemiden korunmak için demir yönünden zengin gıdalar alın, çay ve kahve alışkanlığını azaltın.
Yetersiz ve dengesiz beslenme vücut direncini azalttığından hastalıklara yakalanma olasılığı artar ve hastalıklar ağır seyreder. Yetersiz ve dengesiz beslenme, toplumda sık görülen ve ölüm nedenlerinin başında gelen kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere kanser, sindirim sistemi hastalıkları ve şeker hastalığının oluşumunda da önemli risk faktörlerinden biri.
Kahvaltı yapmaya özen gösterin: Öğünler içinde en önemlisi sabah kahvaltısı. Güne istekle başlamada ve elverişli biçimde sürdürmenin sağlanmasında kahvaltının önemi büyük. Bedenin düzenli çalışması için kan şekerinin belirli bir düzeyde olması gerekmekte. Düzenli aralıklarla ve uygun miktarlarda beslenildiğinde kan şekeri düzeyi alçalıp yükselmediğinden vücut düzenli çalışır. Kahvaltıda yeterli protein tüketen bireylerde iş verimi ve reaksiyon hızı yüksektir. Kahvaltı yapmayan bireylerde iş verimi önemli ölçüde azalır, anlama ve kavrama hızı düşer.
KEMİK SAĞLIĞINIZI KALSİYUM İÇEREN BESİNLERLE KORUYUN
Kemik sağlığınızı kalsiyum içeren besinlerle koruyun: Kalsiyum kemiklerin ve dişlerin sağlıklı gelişiminde ve hücre çalışmasında önemli rol oynayan bir mineral. Bu nedenle, başta süt ve süt yerine geçen besinler olmak üzere kalsiyumun zengin kaynağı koyu yeşil yapraklı sebzeleri bol tüketin. Sebze ve meyveleri mutlaka önce bol su ile yıkayarak yiyin.
Sağlıklı bir yaşam için su için: Su başta olmak üzere, içecekler ve besinlerin içeriğinde bulunan görünür/görünmez su 'sıvı' olarak tanımlanır ve bireyin günlük sıvı gereksinimi, su ve diğer içecekler ile yediği besinlerin içindeki suyla karşılanır. Tüm sıvılar vücudun su dengesinin korunmasında önem taşıyor. Yaşam için elzem öğe olarak tanımlanan suyun, temiz kaynaklardan sağlanması da sağlık için önemli. Sağlığınız için şehir şebekesi dışında temin ettiğiniz suları mutlaka kaynatarak veya dezenfekte ederek kullanın.
Aşırı yağ ve şeker tüketiminden kaçının: Yüksek yağ tüketimi şişmanlık, hipertansiyon ve bunlara bağlı olarak kalp-damar hastalıkları, diyabet, kanser gibi kronik hastalıkları beraberinde getiriyor. Şeker ve şekerli besinlerin fazla miktarda tüketimi aşırı enerji alımının nedeni olduğundan vücut ağırlığının artmasına ve besin değeri yüksek besinlerin daha az tüketilmesine neden oluyor. Bu nedenle sağlıklı beslenmek için katı yağlar, zeytinyağı ve diğer bitkisel sıvı yağları dengeli bir şekilde kullanın ve şeker tüketiminden kaçının.
Aşırı tuz ve alkolden uzak durun: Sodyum vücutta sıvı dengesini sağlamada ve kan basıncının düzenlenmesinde rol oynar. Ancak fazla tuz tüketiminin de yüksek kan basıncıyla ilişkili olduğu daima dikkate alınmalı. Alkolün fazla tüketimi ise kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, karaciğer sirozu, pankreas iltihaplanması, şeker hastalığı, beyinde hasar, doğum defektleri, bazı kanser türlerine, trafik kazaları ile sosyal ve psikolojik sorunlara da neden olmakta.
Düzenli olarak spor yapın: Vücut ağırlığı denetimi için yeterli ve dengeli beslenmenin yanı sıra düzenli fiziksel aktiviteyle sürdürülen bir yaşam biçimi seçilmeli. Şişman olmak yüksek kan basıncı, yüksek kan kolesterolü, kalp-damar hastalıkları, inme, şeker hastalığı, bazı kanser türleri, artiritler ve solunum yetersizlikleri gibi sağlık sorunları riskini artırır. Zayıflık ise verimliliği ve vücut direncini düşüren, istenmeyen bir durum. Boya uygun vücut ağırlığının dengede tutulması, uzun ve sağlıklı bir yaşamın anahtarı. Formda, dolayısıyla sağlıklı bir vücut için spor yapın.