Sağlık Müdürlüğü’nden Diyabet Uyarısı

Karabük İl Sağlık Müdürü Uzman Dr. Murat Çağlayan, diyabet hastalığı ile ilgili uyarılarda bulundu.

Karabük İl Sağlık Müdürü Uzman Dr. Murat Çağlayan, 14 Kasım Diyabet Günü nedeniyle açıklama yaparak, diyabet hakkında bilgiler verdi. Diyabet pankreastan salgılanan insülin hormonunun yetersizliği veya etkinliğinin azalması sonucu kandaki şeker miktarının yükselmesi ile ortaya çıkan bir hastalık olduğunu belirten Çağlayan, “Besinler tüketildikten sonra şekere dönüşmek için parçalanırlar daha sonra bu şeker kana geçer ve kandaki şeker düzeyi yükselmeye başlar. Sağlıklı bireylerde kana geçen şeker, pankreastan salgılanana insülin hormonu yardımıyla hücrelere taşınır. Diyabetli bireylerde insülin eksik ve etkisiz olduğu için şeker hücre içine giremez ve kanda miktarı yükselir. Kan şekeri belli bir düzeyi geçince idrarla şeker atılmaya başlar. İdrardaki şeker miktarının artması ile sık idrara çıkma, aşırı susama ve çok su içme görülür. Şeker hastalarının kendilerinin iyi ve sağlıklı hissetmeleri için yeterli ve dengeli beslenmeyi öğrenmeleri gerekmektedir. Diyabetin tipleri; vücut çok az insülin yapar veya hiç insülin yapmaz. Vücut insülin yapar fakat yeterli kullanılmaz. Çay şekeri, şeker ve şekerlemeler, reçel, bal, çikolata ve helva çeşitleri, hazır meyve suları, pasta ve tatlılar, meşrubatlar ve bunun gibi yiyeceklerin içindeki şekerler hızlı bir şekilde kan şekerine (glikoz) çevrilerek kana geçerler ve kandaki şekerde ani yükselmeler meydana getirirler. Yüksek kan şekeri arzu edilen bir durum olmadığından bu tür yiyeceklerin diyette yer almaması gerekir. Beyaz ekmek yerine kepekli ekmek, pirinç yerine bulgur, meyve suyu yerine meyve tercih edilmelidir. Kabuğu ile yenebilen meyvelerin kabuğu soyulmamalı, Kurubaklagiller daha sık tüketilmeli. Şeker hastalarının diyetlerinde önerilen yiyeceklerin zamanında ve önerilen miktarlarda yenilmesi kandaki şeker oranının hızlı bir şekilde düşmesi ve yükselmesinin önler. Bu nedenle uzun süreli aç kalmak veya öğün atlamak yanlıştır. Öğün sayısı sıklığı ve miktarı uzman sağlık personelince düzenlenmelidir. Şeker hastalarında hareketin arttırılması gerekir. Yürüyüş, bisiklete binme, yüzme, bahçede çalışma gibi hareketlerle düzenli olarak fiziksel aktivitenin arttırılması gerekir. Şeker ve bütün şekerli tatlılar (bal, reçel, şurup, çikolata v.b), Kurabiye, kek, pastalar, beyaz ekmek ve benzeri çörekler, meşrubatlar (asit ve gazlı içecekler, hazır meyve suları) Katı yağlar ve yağ içeriği fazla olan besinler, salam, sosis, sucuk, pastırma gibi yiyecekler, sakatatlar (karaciğer, beyin, dalak, böbrek, dil, işkembe vb.), yağda kızartılmış yiyecek ve kavurmalar, aşırı tuz ve tuz içeriği fazla olan besinler (konserve, salamura besinler, turşu v.s), diyabetli bireylerin beslenme tedavileri; yaşına, boyuna, vücut ağırlığına, fiziksel aktivite düzeyine, sosyoekonomik durumuna ve beslenme alışkanlıklarına göre diyetisyen tarafından hazırlanmalıdır. Beslenme programı kişiye özel olmalıdır. Öğün atlanmamalı, yemekler zamanında ve önerilen miktarlarda tüketilmelidir. Balık ve tavuk eti tercih edilmelidir.

Etli yemeklere ayrıca yağ eklenmemelidir. Yemeklerde katı yağ yerine sıvı yağlar tercih edilmelidir.

Yemekler pişirilirken kızartma ve kavurma yerine ızgara, haşlama veya fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Vücut ağırlığı kontrol altında tutulmalıdır” dedi.