ADANA (İHA) - Ekonomik kriz nedeniyle zor durumda olan vatandaşlar, internet üzerinden araba, ev ve iş ilanları gibi "sahibinden satılık organ" ilanları vermeye başladı. Kriz nedeniyle ilan veren vatandaşların sayısının iki katına çıktığı bildirildi.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte ilanlar da artık internet üzerinden verilmeye başlandı. Ancak 2008 yılının ikinci yarısında başlayan mali küresel kriz yeni bir ilan türünü daha ortaya çıkardı. Zor durumda olan vatandaşlar, internet üzerinden 20 bin ile 130 bin TL arasında böbreğini satışa çıkarıyor. Türkiye Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, internet üzerinden böbrek satışının daha önce de var olduğunu ancak ekonomik krizle birlikte iki kat arttığını söyledi. Erk, ekonomik krizin yanı sıra Türkiye'de
15-16 bin insanın acil böbrek beklediğini, bunların ancak yılda 600-700'ünün böbrek bulabildiğini belirterek, "Bu bir arz-talep meselesidir. Böbrek arayan hastaların sadece yüzde 10'u böbrek bulabiliyor. Böbrek bulunmayınca da ekonomik yönden zor durumda olan vatandaşlar böbrek bulamayan vatandaşlara internet üzerinden böbreğini istediği fiyata satıyor" dedi.
Böbrek naklinin yüzde 70'nin akrabadan yapıldığını, yüzde 30'luk kısmının ise kadavra yoluyla nakil olduğuna dikkat çeken Erk, "Türkiye'nin en büyük sorunu böbrek naklinde kadavradan çok az nakil yapılması. Kimse kadavraya yaklaşmıyor. Devlet organ nakli koordinatörlüğü kurdu. Bu kurum hastanede beyin ölümü gerçekleşen hastayı takip ederek, onun organlarını ailenin rızası olarak alıyor. Bu sayede nakil yapma oranı son yıllarda yüzde 10-12 arttı. Ancak hala yeterli değil. Üstelik nakil için devlet 26-27 bin TL ücret veriyor. Ama bu da yeterli olmuyor. Bu nedenle internet üzerinden böbrek satışları oluyor" diye konuştu.
Kredi kartı borcu olan, kendi çocuğu hastalanan kişilerin para bulamadığı için kendilerini arayarak internete ilan vermek istediğini anlatan Erk, "Son zamanlarda bu aramalar iki katına çıktı. Bu tamamen ekonomik krizle ilişkili. Para bulamayan ve çaresiz kalan insanlar bizi arıyor. Ancak biz bunun doğru olmadığını, suç olduğunu vatandaşlara anlatıyoruz. Ancak insanlar çaresiz olduğunu söylüyor" şeklinde konuştu.
Avukat Fahri Özsungur ise, internet üzerinden böbrek satışının yasaya aykırı olduğunu ve suç teşkil ettiğini belirterek, "Türkiye'de organ satışı suç olduğu için böbrek ilanları da diğer ilanların arasına sıkıştırılıyor. Yasalarımıza gören organ satmak için ilan veren ve bunu yayınlayana 1 yıla kadar hapis cezası var. Organını satan, alan ya da aracılık edenlere ise 9 yıla kadar hapis öngörülüyor. Eğer organ ticareti örgütlü yapılırsa bu ceza 15 yıla kadar çıkabiliyor" dedi.
"5 YILDIR ATAMAM YAPILMADIĞI İÇİN BÖBREĞİMİ SATIYORUM" Arama motoru Google'a girenler, satılık böbrek yazdıklarında çok sayıda böbrek ilanı buluyorlar. Böbreğini satışa çıkaranlar, müşterilere ulaşmak için interneti seçiyor, telefon, e-posta aracılığı ile iletişim kuruyor. Hatta bu uğurda web sayfası kuranlar bile var. Sayfalarında böbrek tahlili sonuçlarını yayınlıyorlar. Satıcılar genelde rumuz kullanıyor. Ev, araba, iş ilanları gibi organlarını satmak isteyenler internet sitelerine ilan veriyor. İlanın üzerine tıklayınca istenilen para miktarı ve irtibat
kurulabilecek elektronik posta, telefon numaralan ortaya çıkıyor. Çoğunluğu devlet memuru olan 'organ pazarlamacıları', genellikle yüksek miktardaki kredi kartı borçları yüzünden böyle bir yola başvuruyor. Bunların arasında yıllarca ataması olmayan öğretmenler de bulunuyor. İnternet üzerinden böbreğini satılığa çıkartan bazı kişilerin verdiği ilanlar şöyle:
"- Ben devlet memuruyum. Kredi kartları borcumu ödeyemeyince borcum katlanıp katlanıp ödenemez hale geldi. Önümde iki seçenek var. Ya dünya tatlısı 2 tane yavrumu babasız, eşimi kocasız bırakıp intihar edeceğim (ki bunu yapamam sanıyorum, çünkü onlara bu acıyı yaşatmaya, onları babasız ve eşsiz bırakmaya hakkım yok) ya da böbreğimin tekini satacağım. Böbreğim için 30 bin TL istiyorum.
- 24 yaşımdayım ve çok zor durumdayım. Kredi borcum var. Sağlıklıyım, acil böbreğimi satmam gerekiyor. İlgilenen olursa 40 bin TL.
- 5 yıldır atanamadığım için herkese borçlandım. Nişanlandım ama evlenemiyorum. Borçlarımı ödemek ve iş kurup evlenmek için 75 bin TL'ye böbreğimin tekini satıyorum.
- 3 çocuk babasıyım ancak işim olmadığı için geçinemiyorum. Böbreğimi satarak para kazanamazsam ailemle birlikte intihar edeceğim. Ben sigara ve içki kullanmayan biriyim. Parasızlık beni bitirdiği için çok değerli olan böbreğimi 150 bin TL'ye satıyorum.
- Acilen böbreğimin tekini satıyorum. 4 tane oğlum var. 200 TL olan kiramı dahi ödeyemiyorum. İşsizim başka çarem kalmadı. Yoksa oğlumla sokaklarda kalacağım. Okula bile kahvaltı yaptıramadan yolluyorum. Tek çarem böbreğimi satmaktı. Çok acilen ilgilenenlerin en kısa zamanda ulaşmalarını istiyorum. Kan grubum 0 Rh (+) dır. - 40 yaşındayım herhangi bir sağlık sorunum yoktur. Fiyatı, 20 bin TL. Sahibinden satılık az kullanılmış böbrek."