Çıban, kıl köklerinin enfeksiyon kapması sonucunda iltihaplanan deri hastalığıdır. Oldukça can acıtan çıban toplumda sıklıkla görülmektedir. Çıban enfeksiyonunun takip ve tedavisi uygun şekilde yapılmayan hastalarda kemik, akciğer ve beyine geçiş göstererek hayatı tehdit edebileceği söyleyen Dermatoloji Uzmanı Dr. Kemal Tekeş, “Çıban çok hızlı seyredebilir, bazen saatler içinde apseleşebilir. Enfeksiyonun yayılmasına neden olacağından apse sıkılmamalı, olgunlaşmadan boşaltılmaya çalışılmamalıdır. Derhal dermatoloji kliniğine veya sağlık kuruluşuna başvurarak tedaviye başlanmalıdır“ dedi.
Uzm. Dr. Kemal Tekeş, halk arasında çıban olarak da bilinen ve en sık boyun, ense, kalça, kol ve bacaklarda görülen bir deri enfeksiyonu olan furonkül/karbonkül hakkında şu bilgileri paylaştı:
“Sağlıklı insan derisi, hastalık yapan bakteri, virüs ve mantarlara karşı çeşitli yollarla bariyer oluşturur. Bariyer bozulduğunda bakteriler, deri ve mukozadan giriş yapar. Kısa bir süre içerisinde bir ya da birden fazla kıl kökü etrafında birkaç santimetre çapında sert, ağrılı, kırmızı bir şişlik ortaya çıkar. Bu apsenin dış merkezinde koyu renkli tıkaç, içerisinde ise bakteri, kan ve ölü deri hücrelerinden oluşan bir sıvı vardır. Zamanla büyür, gerginleşir ve ağrısı artar. Genellikle boyun, yüz, ense, omuz, meme ve kalça bölgesine yerleşim gösterir. Birden fazla kıl kökü tutulmuşsa furonküloz adını alır. Sağlıklı genç bireylerde görülse de yaşlı, obez, bağışıklık sistemi zayıf, diyabeti olanlarda, böbrek ve karaciğer hastalığı olanlarda, bozuk hijyenik koşullarda yaşayanlarda, sıcak ve nemli iklimlerde yaşayanlarda ve kronik deri hastalığı olanlarda daha sık görülür.”
Vücudunda çıban çıkan hastanın istirahat etmesi ve kısa aralıklarla takip edilmesi gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Kemal Tekeş, “Apsenin olgunlaşmasını sağlamak için sıcak pansuman uygulanır, olgunlaşan apse kesi yardımı ile boşaltılır. Antiseptikler, antibiyotikli kremler, ağızdan geniş etkili antibiyotikler, ağrı kesiciler kullanılır. Tekrarlayan furonkül olgularında burunda etken bakterinin taşıyıcılığı araştırılır, gerektiğinde tedavisi yapılır. Tedavi süresi 2-3 haftayı bulmaktadır. Tedaviye uyumun önemi hasta ve yakınlarına açıklanmalıdır” diye konuştu.
"Enfeksiyonun yayılmasına neden olacağından apse sıkılmamalı, olgunlaşmadan boşaltılmaya çalışılmamalıdır“ diyen Uzm. Dr. Tekeş, açıklamasını şöyle tamamladı:
“Çıban çok hızlı seyreder, bazen saatler içinde apseleşebilir. Derhal dermatoloji kliniğine veya sağlık kuruluşuna başvurarak tedaviye başlanmalıdır. Enfeksiyonun yayılmasına neden olacağından apse sıkılmamalı, olgunlaşmadan boşaltılmaya çalışılmamalıdır. Apse oluşursa lokal anestezi altında drene edilmeli yani boşaltılmalıdır. Takip ve tedavisi uygun şekilde yapılmayan hastalarda enfeksiyonun kemik, akciğer ve beyine geçiş gösterebileceği akılda tutulmalıdır. Korunmak için şahsi eşyaların paylaşılmamasına, hijyen kurallarına dikkat edilmesine özen gösterilmelidir."