Saklambaç nasıl yazılır, saklambaç yazımı nasıl olmalıdır? Saklambaç mı saklanbaç mı, TDK'ye göre doğru yazılışı nedir?

Türkçe dil bilgisi açısından fazlaca kurala sahiptir. Diğer dillere nazaran bu kadar fazla dil bilgisi kuralının olması Türkçeyi zor diller listesinde yer almasına yol açabilir. Türkçede kelimelerin kullanımı ve oluşturulması sırasında dikkat edilmesi gereken kurallar bulunur. Bu kurallar Türkçenin söyleyişine ve dil sistemine uygunluk açısından kelimelerde sağlanması gerekilen durumlardır. Bu kurallardan bazıları da ünsüz harflerin kullanılmasıyla ilgilidir. Saklambaç nasıl yazılır?

Türkçede genellikle ünlü harflerin birtakım kurallara sahip olduğu düşünülse de aslında ünsüz harfler daha fazla kurala sahiptir. 21 ünsüzden oluşan bu ünsüz grubunda sesler çok farklı açılardan ele alınır. Ünsüzlerin sedalı ya da sedasız olması, teşekkül noktasının dudakta, diş-dudakta, dişte, damak-dişte, ön damakta, arka damakta ve gırtlakta olmasına göre ve temas noktalarına göre farklılık gösterir. Bu durumları bilmek kelimeler doğru telaffuz etmenin yanı sıra dil bilgisi kurallarını daha kolay öğrenmemizi sağlar.

Reklam
Reklam

Saklambaç nasıl yazılır?

Türkçe kelimelerin oluşturulurken ya da kimi zaman alıntı kelimelerin Türkçeleştirilirken dikkat edilmesi durumlar bulunur. Bu durumların başında da ünsüz harflerin kullanımı bulunur. Örneğin Arapçada “kitab” olarak sesletilen ve yazılan kelimenin Türkçeye “kitap” olarak geçmesi yani yaşanan b > p değişimi bu duruma bir örnektir. Bu noktada ünsüz harfler tamamen Türkçenin söyleyiş biçimine göre değişiklik gösterir.

Saklambaç kelimesinde de bu tarz bir durum bulunur. Sürekli olarak saklambaç mı saklanbaç mı ikilemi için bu ünsüz olaylarının bilinmesi gerekir. “n-m” değişimi olarak da adlandırabileceğimiz bu ünsüz olayını şu şekilde açıklayabiliriz: Türkçede /b/ sesinden önce /n/ sesi gelmez. Bu nedenle eğer hece içinde /b/ sesinden önce /n/ sesi varsa /b/ sesi bu /n/ sesini /m/ye çevirir. Bu duruma dudak ünsüzlerinin benzeşmesi ya da dudaksıllaşma denebilir.

Reklam
Reklam

Saklambaç doğru yazılışı ile ilgili örnek cümleler

/m/ sesi çift dudak ünsüzüyken /n/ sesi damak ünsüzüdür. Aynı zamanda /b/ sesi de dudak ünsüzleri içerisinde yer alır. /B/, /m/ ve /n/ sesleri sedalı ünsüzler içerisinde yer alırken temas derecelerine baktığımızda /b/ sesinin temas derecesi tam, /m/ ve /n/ sesinin temas derecesinde geniş bir geçit vardır. /m/ ve /n/ sesinin arasındaki temel fark teşekkül noktalarının farklılığıdır. Bu açıklamalar dolayısıyla da diyebiliriz ki dudak ünsüzlerinden birisi olan /b/ kendisinden önce gelen /n/ ünsüzünü, yine kendisi gibi dudak ünsüzü olan /m/ sesine dönüştürür. Saklambaç kelimesinde de bu olay yaşanır. Saklambaç dışında cambaz, tombul ve dolambaç gibi kelimelerde de bu durum mevcuttur.

Saklambaç yazımı bu açıklamalar doğrultusunda /m/ sesiyle yazılmalıdır. Saklambaç TDK sözlükte bi çocuk oyunu olarak tanımlanır. Saklambaç doğru yazılışı ile ilgili örnek cümleler vermek gerekirse:

Reklam
Reklam
  • Güneş gökte belirdiği gibi çocuklar saklambaç oynamak için dışarı çıkmıştı.
  • Saklanma konusunda o kadar ustalaşmıştı ki kimse onu saklambaçta ebe yapmak istemiyordu.
Anahtar Kelimeler: