İSTANBUL (AA) - MURAT BİRİNCİ - Ekonomistler, yeni endekse geçişle birlikte büyüme ve sanayi üretimi verileri arasındaki kopukluğun azalacağını ve korelasyonun artacağını belirtti.
Ekonomistler, AA muhabirine sanayi üretim endeksinde veri setinin güncellemesini ve ocak ayı verilerini değerlendirdi.
Yeni seriyle birlikte büyüme ile sanayi üretimi verileri arasındaki kopukluğun azalacağını ve iki veri arasındaki korelasyonun artacağını ifade eden ekonomistler, bu gelişmenin 2017 büyüme tahminlerinde yukarı yönlü revizyonları beraberinde getireceğini kaydetti.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürü Cem Eroğlu, ocak itibarıyla sanayi üretim endeksinin hesaplamasında revizyona gidildiğini anımsatarak, bu kapsamda baz yılı 2015 olan endekslerin ilk defa yayımlanmaya başlandığını ve sanayi üretim endeksinin hesaplamasında sabit baz yılından, zincirleme endeks kullanımına geçildiğini anlattı.
Baz yılı 2015 olan sanayi üretim endeksinin, daha dinamik çerçeveye dayalı hesaplanmasının olumlu bir gelişme olduğunu vurgulayan Eroğlu, "Sanayinin önemli öncül göstergelerinden ihracat, ara malı ithalatı ve sermaye malı ithalatı değişkenlerinde yıllık bazda artış yaşanması, ocakta sanayi üretim endeksini destekledi. Ayrıca imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi'nin Ocak 2018'de 55,7 ile Mart 2011'den bu yana en yüksek seviyede açıklanması da sanayi üretim endeksini destekleyen bir diğer unsur oldu." ifadelerini kullandı.
Eroğlu, Ulusal Hesaplar konusunda Avrupa Birliği Yönetmeliklerine uygun yapılan revizyon çalışmaları kapsamında 2016'nın üçüncü çeyreğinde büyüme verisinin baz yılında değişikliğe gidildiğini anımsatarak, şunları ifade etti:
"Yeni hesaplama yöntemiyle 1998 olan baz yılı değiştirilerek 2009 olmuştu. 2010 sonrasında büyüme ile arındırılmamış sanayi üretim endeksi arasındaki korelasyon yüzde 69 seviyelerindeyken, sanayi üretim endeksinde bugün yapılan revizyonla aynı dönem için büyüme ile sanayi üretim endeksi arasındaki korelasyonun yüzde 85'e çıktığı görülüyor.
Bu bağlamda büyümenin önemli öncül göstergelerinden biri olan sanayi üretim endeksinin büyümeyi önümüzdeki dönemde açıklama kabiliyetinin yükseldiğini ve endeksin hesaplanmasında firma sayısının 5 binden 7 bine yükselmesinin yanı sıra firmalardan alınan mikro ölçekli verilerin kullanılmaya başlanmasının etkisiyle büyüme öngörülerinde sanayi üretim endeksinin kullanılmasının sağlıklı sonuçlar üretilmesi açısından önemli olduğunu düşünüyoruz."
- "Yıllık büyüme hızının yüzde 7'nin üzerine çıkma ihtimali arttı"
Türk Ekonomi Bankası (TEB) Finansal Piyasalar Strateji Müdürü Erkin Işık, yeni hesaplanan endeksteki yıllık büyümenin, 2011-2017 arasında ortalama yüzde 7,3 ile önceki seviyesi olan yüzde 4,4'e göre belirgin bir şekilde yukarı revize edildiğini belirtti.
Revizyon doğrultusunda yeni endeksin, Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) altında sanayi üretimindeki yüzde 7,8'lik artışla daha uyumlu hale geldiğine işaret eden Işık, 2017'nin son çeyreğindeki yıllık artışın da yeni endekste yüzde 10,5 ile önceki seviyesi yüzde 7,5'e göre daha yüksek olduğunu bildirdi.
Işık, bu doğrultuda son çeyrekte önceden beklenenden biraz daha güçlü bir büyüme görme ihtimali olduğunu, yıllık büyüme hızının yüzde 7'nin hafif üzerine çıkma ihtimalinin arttığını söyledi.
Erkin Işık, yılın ilk ayında ise düzeltilmiş sanayi üretiminin önceki aya göre yüzde 0,8 gerileyerek bir miktar ivme kaybettiğini sözlerine ekledi.
- "Son çeyrekte dikkati çekici bir büyüme oranı gelebilir"
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı ise yoğun eleştirilere de konu olan geçmiş dönemlere ait büyüme ve sanayi üretimi verileri arasındaki ciddi farkın yeni üretim verileri ile önemli oranda azaldığını belirtti.
Böylece, sanayi üretimi ile büyüme verileri altında yer alan sanayinin katma değerine ait verilerin birbirine daha yakın gelişimleri yansıttığını söyleyen Tokalı, şöyle devam etti:
"Yeni üretim verileri altında, yeni yılın ilk ayında yıllık bazda arındırılmamış olarak yüzde 12,9 ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak da yüzde 12'lük güçlü artışlar dikkati çekiyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış üretim endeksi de, geçen yılın ikinci yarısında aralıksız yükselişinin ardından, bu yılın ilk ayında aylık bazda yüzde 0,8'lik gerilemeye işaret ediyor. Böylece, geçen yılın son çeyreğinde arındırılmamış olarak yüzde 10,5 ve arındırılmış olarak da yüzde 10,7'lik yıllık artışlar (eski endekse göre sırasıyla yüzde 7,5 ve yüzde 7,8 seviyelerinde idi), genel büyüme oranının yüzde 9'lu seviyelere ulaşabileceğine işaret ediyor. Üçüncü çeyrekte kaydedilen yüzde 11,1'lik yıllık büyüme oranının ardından, son çeyrekte de yine dikkati çekici bir büyüme oranı gelebileceğini görüyoruz."
Tokalı, bu çerçevede, 2017 yılına ait yüzde 7,5'lik büyüme tahminlerini yüzde 7,9'a çektiklerini ve bu yıla ait büyüme tahminlerini ise yüzde 4 seviyesinde koruduklarını dile getirdi.
- "Öncü veriler sanayi üretiminin şubatta ve martta da güçlü büyüyeceğini gösteriyor"
Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali ise 2015 temel yıllı yeni sanayi üretimi serisine göre takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ocakta yıllık bazda yüzde 12 artarken, mevsimsellikten arındırılmış verilerin aylık bazda yüzde 0,8'lik daralmaya işaret ettiğini söyledi.
Yeni seriyle birlikte büyüme ile sanayi üretimi verileri arasındaki kopukluğun azalacağını ve iki veri arasındaki korelasyonun yeni serilerde daha yüksek olacağını söyleyen Kırali, şunları kaydetti:
"Mevsimsellikten arındırılmış veriler ocakta enerji üretimi dışında genele yayılan bir ivme kaybına işaret etse de detaylar ekonomik aktivitenin 2018'e potansiyelin oldukça üzerinde bir hızda büyüme ile başladığını teyit ediyor. Öncü veriler sanayi üretiminin şubatta ve martta da yıllık bazda güçlü büyümeyi sürdürebileceğini gösterirken, ikinci çeyrekle birlikte ekonomik aktivitenin performansı açısından dış talebin önemli olacağını düşünüyoruz. Bununla birlikte, geriye doğru yapılan güncellemeler de 2017'de sanayi üretiminin yüzde 8,9 büyüdüğüne gösterirken, 2017 genelinde yüzde 7 civarındaki GSYH büyüme hesaplamamızı destekliyor."