Şapka Takmadıkları Için Değil, Hırsızlıktan Idam Edilmişler

Mücahit YOLCU / KAHRAMANMARAŞ, (DHA)- SÜTÇÜ İmam Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Eyicil, Kahramanmaraş'ta 1925 yılında şapka takmadıkları için 500 kişinin idam edildiği iddiasının akademik araştırmasını yaptı. Prof. Dr. Eyicil, İstiklal Mahkemesi zabıtlarını inceleyerek 5 ayda hazırladığı araştırmasında Şapka Kanunu'na muhalefet ettikleri için değil, hırsızlık ve benzeri suçlardan 7 kişinin idama mahkum edildiğini ve tutuldukları nezaret kapısının açık bırakılmasıyla 4'ünün kaçtığını, 3'ünün ise asıldığını söyledi. Sütçü İmam Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Eyicil, 25 Kasım 1925'te mecliste kabul edilen Şapka Kanunu sonrasında Kahramanmaraş'ta 500 kişinin tutuklanıp idam edildiği iddialarını akademik olarak araştırdı. Prof. Dr. Eyicil, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bulunan İstiklal Mahkemesi'nin 5 bin sayfalık zabıtları ile tarih kitaplarını inceleyerek 5 ayda tamamladığı araştırmasında, idam edilenlerin sayısının 500 olmadığını ve asılma gerekçelerinin Şapka Kanunu'na muhalefet ettikleri için değil, hırsızlık ve benzeri suçlardan olduğunu söyledi. ZZABITLARI 5 AYDA İNCELEDİ Türkiye Büyük Meclisi'nde bulunan İstiklal Mahkemesi'nin 5 bin sayfalık zabıtlarını tek tek incelediğini belirten Prof. Dr. Ahmet Eyicil şunları söyledi: "Kahramanmaraş'ta şapka olayı, 1925'te ortaya çıktı. Bu şapka olayıyla ilgili çeşitli dedikodular vardı. Ankara İstiklal Mahkemesi'nde 500 kişinin tutuklandığı ve idam edildiği gibi amacını aşan ifadeler vardı. Kendi kendime dedim ki 'ben bu bölgenin çocuğuyum. Gerçekten böyle bir olay olmuş mu?' Bunu araştırmak için de şu anda İstiklal Mahkemesi zabıtlarının bulunduğu Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gittim. Aşağı yukarı 5 bin sayfalık bir zabıt var. Bu 5 bin sayfalık zabıtları tek tek inceledim. Yaklaşık 5 aylık zamanımı aldı. Tabii ben bununla ilgili hazırladığım 'Maraş'ta İstiklal Mahkemesi'nde Yargılanan Maraşlılar' makalesi bilim dünyasında yayınlandı" dedi. HIRSIZLIKTAN 7 KİŞİ İDAMA MAHKUM EDİLMİŞ, 3'Ü ASILMIŞ O dönemde cezasının ölüm olduğu hırsızlık ve benzeri suçlardan 7 kişinin idama mahkum edildiğini ancak 3'ünün asıldığı ifade eden Prof. Dr. Eyicil, şöyle devam etti: "Sonuç itibariyle bu araştırmayı tamamladım. Sonuçta şapka giyilmesine muhalefet eden insanların cezalandırılmadığını ve bunların geçmişte daha farklı suçlarla, özellikle hırsızlıktan aranan insanlar olduğu ortaya çıkıyor. Daha sonra o insanların 'Neden şapka giymediniz?' sorusu karşısında 'Biz bulamadık. Bulsaydık giyerdik' şeklinde kendilerini savunduğunu ve o dönemdeki hakim ve savcıların da zanlıların bu ifadelerinin doğru olduğunu görmüşler. Sonuç itibariyle karara varmışlar. Mahkeme sonucunda alınan karara baktığımızda idam cezasına 7 kişi mahkum olmuştur. Bunlardan biri Ulu Cami müezzini Hafız Mehmet, ikincisi İnşallah Maşallah Ali, üçüncüsü Pekmezci Hacı Hüseyin, dördüncüsü Kuytu Muhtarı Hafız Mehmet, beşincisi Molla İbrahim, altıncısı Bayraktar Hamdi, yedincisi ise Nalbant Ahmet. Hatta o gece zanlıların tutulduğu hücrenin kapısı açık bırakılmıştır. İnfaz memuru da çıkmaları için kapıyı göstermiştir. Ama bunların üçü içeride kalmış, dördü oradan uzaklaşmıştır. Kimse de bunları aramamıştır. Aradan bir müddet sonra zaten af çıkmış ve bunlar da tekrar normal hayatlarına devam etmişlerdir. İçeride kalan 3 kişi infaz memuru tarafından eline verilen talimat gereğince idam edilmiştir. Ancak bu idam edilenler de şapka giymediklerinden dolayı değil, hırsızlıktan dolayı. Bu tarihte hırsızlık ve buna benzer suçların cezası idamdır. Bundan dolayı idam edilmişlerdir." Prof. Dr. Ahmet Eyicil, şapka giymedikleri için insanların asıldığını söylemenin doğru olmadığını, ve o günün şartlarının iyi anlaşılması gerektiğini vurguladı.