Halk arasında Sarı Nokta denen,tıbbi adı"makula dejeneresansı"olan hastalık, özellikle 50 yaşından sonra görülüyor. Nedenleri hala bilinmeyen sarı nokta hastalığında,yaklaşık 1 yıldır uygulanan enjeksiyon tedavisi olumlu sonuçlar veriyor. Gözün arka kısmına enjekte edilen bir ilaçla hastalığı yapan hücreleri" etkisiz" hale getiren bu yöntemin başarı oranları % 80'lere varıyor. Enjeksiyon tedavisinden sonra otomobil kullanan,tekrar kitap okuyabilen,televizyon seyredebilen hastalar var. T.C İstanbul Bilim Üniversitesi Avrupa Florence Nightingale Hastanesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Halil Bahçecioğlu, Mynet okurları için yazdı.
Sarı Nokta Hastalığı Nedir?
Sarı Nokta Hastalığı gelişmiş ülkelerde bir numaralı körlük nedenidir.Bu hastalık yaşla birlikte ilerleyerek görme kaybına neden olur.Hastalık 50 yaşından sonra ilerliyor .Gözün arkasındaki sarı noktada lekeler oluşuyor.Dünyada 50 yaş üzerinde bu hastalık yüzde 10 civarında görülürken,70 yaş üzerinde sarı nokta hastalığı yaklaşık yüzde 70 oranında görülüyor.Çok yaygın bir hastalık.
Türkiyede ise 1 milyonun üzerinde kişi yaşa bağlı sarı nokta hastalığına yakalanmış durumda.Bu insanlar yavaş yavaş görme kaybına uğruyor. Ve günlük yaşantıları kısıtlanıyor.
Sarı Nokta Hastalığının Nedeni Nedir?
Nedenini tam olarak bilemiyoruz.Yaşa bağlı olarak ortaya çıktığını biliyoruz.Ayrıca güneşin,ultraviyole ışınlarının bu hastalığı tetiklediğini biliyoruz.Yüksek kolesterol,yüksek tansiyonu olan ve sigara içen kişilerde bu hastalığa daha fazla rastlıyoruz.Ancak antioksidan ve çinko içeren vitaminlerin hastalığın seyrini yavaşlattığı bilimsel olarak kanıtlandı.
Bu hastalık bir gözde başlar ve diğer göze geçme olasılığı iki sene içinde yüzde 90 oranındadır.
Yaşa-bağlı sarı nokta hastalığı dışında sarı nokta hastalığına neden olan diğer hastalıklarnelerdir?
Sarı nokta hastalığının toplumdaki en sık nedeni yaşa-bağlı makula dejeneresansıdır. Daha seyrek olarak şeker hastalığına bağlı makula ödemi (diabetik makulopati), miyopiye bağlı sarı nokta hastalığı (miyopik makulopati), ağ tabakasındaki damar tıkanıklıklarına bağlı makula ödemi, kalıtımsal sarı nokta hastalıkları (makula distrofileri), anjioid streaks hastalığı ve presumed oküler histoplasmozis sendromu (POHS) da sarı nokta hastalığına yol açarak kalitesiz görme ve körlüğe neden olabilir.
Sarı nokta hastalığı nasıl teşhis edilir?
Damlalı gözdibi muayenesini de içeren detaylı göz muayenesi, göz anjiosu (sarı ilaçlı göz anjiosu, Floreseein Fundus Anjiografi-FFA ve yeşil ilaçlı göz anjiosu, İndosiyanin Yeşil Anjiografi-İSYA) ve optik koherens tomografi (OCT3, makula tomografisi) ile sarı nokta hastalığının tipi ve hangi tedavi yönteminin uygulanacağına karar verilir.
Enjeksiyon tedavisi nasıl yapılıyor?
Yaklaşık 1 yıl önce gözün içerisine enjekte etmeye başladık. Toplam 24 ülkede bu yöntem uygulanıyor. Enjeksiyon yapılırken göz uyuşturuluyor. Gözün beyaz alanından gözdeki camsı sıvısının içine ilaç enjekte ediliyor. Bu ilaç hem görmeyi azaltan yeni damar oluşumunu engelliyor,hem de mevcut olan damarlar ortadan kalkıyor.Hastanın merkezi görmesi açılıyor.
Sarı nokta hastalığına yönelik Florence Nightingale Hastanesi'nde ilk kez bir merkez kurduk.
Florence Nightingale Makula Dejenerans Merkezi'nde hastalığın teşhis ve tedavisinde önemli rol oynayan " OCT cihazı" ile hastalarımızı takip ve tedavi ediliyoruz.
Bu cihazın gelişi ile birlikte sarı nokta hastalığının tedavisinde uygulanan enjeksiyonun başarılı olup olmadığı belirliyoruz ve böylece tedavinin sürecini ortaya çıkarıyoruz.
Enjeksiyon bir kere mi yapılıyor yoksa birkaç seans gerekiyor mu?
Birkaç seans gerekiyor. Seans sayısı hastanın durumuna göre değişiyor.Hastaları sürekli takip ediyoruz. Ne zaman gerekirse o zaman enjeksiyon yapıyoruz.
Başarı oranı ne kadar yüksek?
Enjeksiyon tedavisinin yüzde 80'lere varan başarı oranından söz etmek mümkün.Önünü göremeyen hastalarımız enjeksiyon tedavisinden sonra kitap okur,otomobil kullanır hale geldiler. Örneğin; 15 yıl önce hastalığı başlamış,yavaş yavaş görme kaybına uğramış ve sadece bir metreyi gören hastalarımız şimdi görüyorlar.Genç hastalarımızda var.Genç yaşta bir kaza sonucunda da bu hastalığa yakalanılabilir.Bu hastalarda da başarılı oluyor enjeksiyon tedavisi. Mevcut görmeyi korumak bizim için başarı.
Ne zaman doktora başvurmak lazım?
Yüzde yüz görme kaybı olduğunda yöntem maalesef işe yaramıyor.Göremede sorun yaşandığı an doktora başvurmak şart.Hastalık ülkemizde çok yaygın.10 hanenin 8'inde mutlaka bir sarı nokta hastası vardır.Bu nedenle biz sarı noktaya tümüyle ağırlık vererek,sadece bu hastalara özel merkez kurduk.
Sarı Nokta Hastalığı Merkezi'nde neler yapılıyor?
Dünyada şu anda uygulanan tanı ve tedavi yöntemlerinin hepsi bu merkezde mevcut.OCT denilen ve merkezimizde bulunan bir cihazla hastanın gözü yüzde yüz görürken bile ne zaman görme kaybının başlayacağını söyleyebiliyoruz. Gözün "falına" bakıyoruz adeta.