‘İnternetten sipariş’le eş bulma ve evlenme sektörü dünyada son dönemde insan ticaretinin en yaygın şekli haline geldi. Sektörün temelinde de Doğu Asya ülkeleri yer alıyor.
Başta Vietnam olmak üzere bölgenin fakir ülkelerinde yaşayan 18-25 yaş arası genç ve güzel kadınlar çeşitli internet sitelerinde yer alan kataloglarda uygun taliplere sunuluyor.
Bu genç kadınların ‘alıcıları’ da özellikle Çin gibi vatandaşların ekonomik seviyesinin hızla yükseldiği ülkelerde yaşıyor. Sipariş gelinlerin ‘fiyatları’ 30.000 ila 40.000 yuan arasında (8.700 TL ila 11.500 TL) değişiyor.
Bazı siteler için bu fiyata Vietnam’a yapılan bir ‘yerinde görelim’ turu da dahil. Çinli genç erkekler önceden beğendikleri ve tur sırasında tanıştırıldıkları kadınlarla evlenmeye karar verirlerse ekstra bir ücret ödemiyor.
Olur da anlaşma sağlanamaz ve evlilik olmazsa o zaman yol masrafları karşılığında 2000 yuan ödeme alınıyor.
İnternet siteleri üzerinden çöpçatanlık işi aslında kağıt üzerinde yasal değil. Ancak söz konusu ülkelerdeki bazı hukuksal boşluklar sayesinde bu ticaret rahatlıkla yürütülebiliyor.
Hatta bazı uzmanlar sektörün daha iyi denetlenebilmesi amacıyla yasallaştırılması çağrısında bulunuyor.
İnternet siteleri yasal değil belki ancak gelin ticareti alenen yürütülüyor. O kadar ki bu internet siteleri gazetelere boy boy ilanlar bile veriyor. Söz konusu ilanların bir tanesinde “Sadece 6000 dolara Vietnam'dan bir eş satın alın” derken bu eşin özellikleri şöyle sıralanıyor:
1- Garantili bakire.
2- 90 gün içinde teslim garantisi.
3- Ekstra masraf yok.
4- Bir yıl içinde kaçarsa yenisini ücretsiz veriyoruz.
Şirketlerin yetkilileri yaptıkları işin tamamen yasal olduğunu yapılan evliliklerde her iki tarafın da onayının ve rızasının olduğunu belirtiyor.
Ancak gazete reklamında da belirtildiği üzere bazı durumlarda Vietnam’dan getirilen genç kadınlar kısa süre içinde kaçıp ülkelerine geri dönüyor. Hatta bir süre önce Malezya’da yaşanan bir vakada olduğu üzere gelinler başka kişilerle evli bile çıkabiliyor.
Resmi makamlar ise insan ticaretini önlemek için çalışmalara başladıklarını belirtiyor.
Çin’de yayın yapan Global Times gazetesine konuşan Vietnam’ın Pekin Büyükelçiliği’nden yetkili yasadışı uluslararası evlilikler ve insan kaçakçılığıyla mücadele için ortak girişimlerin başladığını söyledi.
Çin Medeni İşler Bakanlığı Evlilik ve Aile Çalışma Komitesi’nden Hao Pengfei da sipariş gelin ajanslarının sayısı çok fazla olduğundan, hükümetin zımnen onay verdiğini belirtti. Hao, “O kadar kurnazlar ki öyle olmasa bile evlilikleri rızayla gerçekleşmiş gibi gösteriyorlar” diye konuştu.
Pekin Teknoloji Enstitüsü’nden göç uzmanı Liu Guofu ise sektörün yasallaştırılmasından yana olanlardan. Zira Liu’ya göre, “Bu tür kurumları şiddet kullanarak bastırmaktansa denetlemek ve düzenlemek çok daha kolay”.