SAKARYA (İHA) - Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Murat İskender, ÖSS'ye girecek öğrencilere uyarılarda bulundu.
Hafta sonu yapılacak ÖSS sınavı öncesinde yazılı bir açıklama yaparak, sınava girecek öğrencileri stresli olmamaları konusunda uyaran SAÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Murat İskender, "Öğrencileri en fazla strese sokan konu sınavlardır. Birçok öğrenci, sınavla birlikte kendi kişiliğinin ve varlığının değerlendirildiğini düşünür. Böyle bir düşüncenin oluşturduğu stres anında bedende meydana gelen değişiklikler, beyinde öğrenme ve hatırlama için gerekli olan protein zincirlerinin oluşumunu engeller, başka bir ifadeyle akıl yürütme ve soyut düşünme yönündeki zihinsel faaliyeti bozar. Bu durum, öğrencinin performansını olumsuz etkiler" dedi.
Yapılan araştırmaların, sınav stresi yüksek kişiler için en büyük sorunun, daha önce öğrenilenleri sınav sırasında hatırlayamamak olduğunu ortaya çıkardığını kaydeden Yrd. Doç. Dr. İskender, ayrıca stresi yüksek olan kişilerin, düşük olanlara kıyasla ders çalışmaya daha çok zaman ayırdıklarının görüldüğünü ifade etti. Bu bulguların da sonuçtaki düşük performansın, bu kişilerin ders çalışma sürelerindeki yetersizliğe değil, olumsuz düşüncelerinin kendilerinde oluşturduğu başa çıkılamaz derecedeki strese bağlanabileceğini gösterdiğini söyledi.
Yrd. Doç. Dr. İskender, "Hemen her öğrenci sınav stresini hisseder. Ancak yüksek düzeyde yaşanan stres, bilgi düzeyi yüksek olsa dahi, öğrencinin performansını olumsuz olarak etkiler. Bazı öğrenciler yaklaşan sınavdaki başarı düzeyini genelleyerek, bunu kişiliğinin başarı ya da başarısızlığı olarak değerlendirebilir. Sınavın kötü geçmesi durumunda bireyin rezil olacağına, her şeyin kötü olacağına inanması, 'ÖSS'de tüm soruları doğru yapmalıyım yoksa ben değersiz, başarısız biriyim, sınav sırasında bildiğim her şeyi unutabilirim, evdekilerin yüzüne nasıl bakarım' gibi düşünceler işi daha da zorlaştırır. 'Ya bildiklerimi sınav anında unutursam, karıştırırsam, ya sorular bilmediğim yerden gelirse, ya zaman yetmezse gibi endişeler, 'Sınavı kazanmazsam mahvolurum' düşüncesini canlı tutar. Oysa bu tür endişelerin sınavda soru çözmeye hiç olumlu katkısı yoktur. Aslında başarılı olmak için belli bir düzeyde strese ihtiyaç vardır" dedi.
Sınav stresi ile başa çıkma konusunda ise Yrd. Doç. Dr. Murat İskender, "İyi uyuyun, uyuyamazsanız üzülmeyin, birkaç saat az uyumak performansınızı fazla etkilemez. Ders çalışmayı, soru çözmeyi bırakın. Güzel bir kahvaltı yapın. Üniversite sınavının sizi hayatta başarıya ve mutluluğa götüren yollardan sadece biri olduğunu unutmayın. 'Sınavı kazanmak zorundayım, mutlaka kazanmalıyım, başarmalıyım' gibi ifadeleri içeren zorunluluk cümleleri yerine 'Sınavı kazanmak istiyorum, şu okula gitmek istiyorum' şeklinde düşünün. 'Kazanmazsam mahvolurum, komşuların, ailemin yüzüne nasıl bakarım, çok kötü olur' gibi düşünceler kesinlikle gerçekle ilişkisi olmayan düşüncelerdir ve olumlu yönde hiçbir katkısı yoktur. Geçmişteki yaptığınız güzel ve başarılı işleri düşünün. Okul yıllarında aldığınız başarılı sınav sonuçlarını, iyi yaptığınız işleri düşünün. Olumsuz düşünceler hem sizi amacınızdan uzaklaştırır hem de endişelendirir.
Sınavla ilgili durumlarda kendimizle olumlu bir diyalog kurmamız çok önemlidir. 'Sakin olmak, tüm gücümü sınavda iyi kullanmama yarayacak, başkalarının düşüncelerinin üzerimde baskı yaratmasına izin vermemeliyim' gibi düşünceler, kendi zihninizin ürettiği diğer olumsuz düşüncelerin etkisinden kurtulmanızı sağlayıp, endişelerinizin azalmasına ve bedeninizden gelen sinyalleri eskisi kadar olumsuz yorumlamamanıza neden olacaktır. Sınavlarda uygulanan testler kişilik testleri olmayıp bilgi ve başarı testleridir. Sınav başarınızla kişilik değerinizi eş görmeyin. Sınavı kazanamamak her şeyin sonu değildir. Mantıklı bir şekilde sınavı kazanma şansınız çok yüksek bile olsa, kendinize bir başka amaç düşünün. Bu amacın hayatınıza neler kazandıracağı üzerinde durun. Sınavda başarılı olarak, esas amacınıza ulaşmak birinci tercihinizdir. Başarılı olamadığınız takdirde yöneleceğiniz ise ikinci tercihiniz olacaktır. İkinci tercihinize yerleşmek de dünyanın sonu değildir. Eğer bu düşünceyi içinize sindirebilirseniz, elinizi kolunuzu bağlayacak şiddetteki sınav stresinden kurtulmuş olacaksınız. Yorgunluk ve stresi azaltmak için burundan ağır, sessiz ve derin nefes alın, nefesinizi aldığınızın iki katı sürede yavaş yavaş verin. Bu işlemi 4-5 defa yaptığınızda gevşediğinizi hissedeceksiniz. Beyniniz oksijen ihtiyacını karşılayabiliyorsa daha net düşünebilir ve zihinsel faaliyetlerdeki performansınızı artırabilirsiniz. Soruları dikkatlice okuyun, zamanınızı iyi ayarlayın, çok heyecanlanıp aklınıza bir sorunun cevabı gelmediğinde o soruyu geçin" diyerek tavsiyelerde bulundu.
Anne ve babaları da uyaran İskender, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
"Çocuklarınızın yaklaşan sınavın verdiği stresle yaptıkları istenmeyen davranışlarına karşı hoşgörülü olun. Çocuğunuzun kazanamayanların çoğunlukta olduğu bir sınava girmekte olduğunu unutmayın. Gencin moralini bozan, kaygılanmasına yol açan, motivasyonunu düşüren ve öfkelendiren davranışlarınız, çocuğunuzun ÖSS'deki başarısını olumsuz etkileyebilir. Hiçbir şekilde kendi beklentilerinizi çocuklara yüklemeyin. Sınav salonunu önceden görmesini sağlayın. Sınava giriş belgelerinin ve sınavda gerekli olabilecek diğer eşyalarının tam olup olmadığını bir kez de siz kontrol edin. Sınava birkaç gün kala ve sınav günü ÖSS ile ilgili konuşmaktan uzak durun.
Böylece onun stresini artırmamış olursunuz. Çocuklarınızın olumsuz davranışlarına karşı daha anlayışlı olun. Sınava giren her genç sınav heyecanını az veya çok yaşar.
Onu rahatlatacak konuşmalar yapın. Neşeli olun, onu da neşelendirmeye çalışın. Anne ve babasının sevgisini hisseden genç, psikolojik olarak rahatlayacaktır. Bu rahatlama onun başarısını artırır. Sınav sabahı çocuğunuzu vaktinde uyandırın. Kahvaltı yapmasını sağlayın. Büyük şehirlerde meydana gelebilecek ulaşım aksaklıklarını düşünerek çocuğunuzun sınav salonuna zamanın da ulaşmasını sağlayın."