Lynn Greiger
Soru: Sevgili Lynn,
Ben şeker hastasıyım ve bunu diyet uygulayarak kontrol altında tutuyorum. Balda bal şekeri, fruktoz olduğuna göre, bal yemek iyi midir? Teşekkürler,
Tuğba
Cevap: Sevgili Tuğba, Bu konu çok soruluyor. Tatlandırıcılar iki kategoriye ayrılıyor: gıdalı ve gıdasız.
Gıdalı tatlandırıcı şu anlama geliyor: Gıdalı demek, tatlandırıcının karbonhidrat, kalori ya küçük miktarlarda vitamin ya da mineral gibi bir tür besin içermesi anlamına gelir.
Gıdasız tatlandırıcı ise, kalorisizdir ve de diyete herhangi bir besin katkısında bulunmaz.
Besin katkısı olmayan tatlandırıcılar şöyle: sakarin (Sweet’n Low), aspartam (NutraSweet ya da Equal), acesulfme-K (Sunett), suklaroz (piyasalardaki son ürün, Splenda). Şekerin “ikame maddesi” olan bu ürünler diyabet hastalarının toplam karbonhidrat alım düzeyini düşürmeye yardımcı olabilirler.
Gıdalı tatlandırıcılar arasında şeker, glikoz, ve fruktoz, dekstroz, bal, laktoz, konsantre meyve suları, şekerli alkoller (sortibol, manitol ve genellikle şekersiz jikletler ile şekerlemelerde bulunan xylitol gibi) öbür glikoz tatlandırıcıları yer alır. Bu tatlandırıcılar, ekmek, gevrekler ve makarna gibi kompleks nişasta ürünlerindeki benzer karbonhidrat miktarlarından daha fazla kan şekeri seviyesini yükseltmezler. Bir yiyecekteki anahtar unsur şeker miktarı değil, karbonhidrat seviyesidir.
Bal ve fruktoz, gıdalı tatlandırıcılardır. Her ikisi de, karbonhidrat ve kalori içerir; ve, şeker hastaları bunları tüketebilir. Ama, şayet karbonhidrat içeren bir yiyecek ile birlikte alınırsa, daha yüksek miktarlar kan şekerinin yükselmesine yol açabilir. Yüksek düzeydeki fruktozun ishale yol açtığı bilinir; ve aslında, kandaki yağ miktarının artmasına sebep olabilir.
Karbonhidrat içeren besinlere herkesin tepkisi farklı olduğuna göre, sizin için en uygun tatlandırıcının hangisi olduğuna karar vermenin yolu, o gıdayı almadan evvel ve aldıktan iki saat sonra, kan şekeri düzeyini test etmektir. Bal ya da fruktoz tükettiğiniz zaman hatırı sayılır bir fark artış gözlemliyorsanız, o zaman gıdasız tatlandırıcı kullanmayı denemelisiniz. Bu biraz karmaşık bir süreç gibi görünebilir; ama çevrenizde diyabet konusunda uzmanlaşmış bir beslenme uzmanı bulun. Ve, kendi ihtiyacınız göre, sizin için bir diyet programı düzenlemesini isteyin.
Sevgilerle,
Lynn Greiger, RD,CD,CDE