Şeker pancarının faydaları nelerdir? Nasıl tüketilir? Hangi hastalıklara iyi gelir?

Genelde tropikal ve subtropikal bölgelerde yetişir. Dünyadaki şeker üretiminin büyük bir bölümü şeker pancarından elde edilir. En çok üretimini yapan ülkeler 2013 araştırmalarına göre Rusya, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa'dır. Türkiye ise 5. sırada gelir. Ülkemizde en fazla üretim İç Anadolu Bölgesi'nde yapılır. Şeker pancarı kullanılarak elde edilen diğer ürünler ise kağıt hamuru ve pekmezdir.

Şeker Pancarının Kalorisi ve Besin Değerleri

Miktar: 1 adet

Kalori (kcal): 35

Yağ (g): 0

Karbonhidrat (g): 8

Protein (g): 1

Şeker Pancarının Faydaların

Şeker pancarı, A ve C vitaminleri ile, kalsiyum, çinko, demir, sodyum, magnezyum, lif, folat ve potasyum gibi birçok mineral ve bileşen içerir. Çoğunluk tarafından sadece şeker üretimi için kullanıldığı düşünülen şeker pancarı, sağlık açısından da oldukça faydalıdır. Hatta Time Dergisi tarafından en sağlıklı 50 besin listesine dahil edilmiştir.

1. Kolesterol seviyesini düzenler

Çeşitli araştırmalar şeker pancarının, içerisindeki lifler sayesinde kötü kolesterol (LDL) düzeylerini azalttığını ve iyi kolesterol (HDL) düzeylerini artırdığını ortaya çıkarmıştır. Aynı zamanda betainin varlığı kan damarları için zararlı olabilen homosistein seviyelerini düşürür. Düzenli olarak pancar tüketerek kardiyovasküler hastalıklar önlenebilir, kalp krizi ve inme riski azaltılabilir.

2. Şeker hastalarının tüketmesi için uygundur

İzlanda’da yapılan bir araştırmaya göre şeker pancarındaki lifler hiperglisemiyi azaltıyor. İngiltere’de yapılan bir başka araştırmaya göre, pancar suyunun tüketimi postprandiyal (yemek sonrası) glisemiyi baskılıyor. Aynı zamanda kan dolaşımını da artırıyor. Yani şeker pancarı şeker hastalığına iyi gelir mi sorusunun cevabı için şöyle diyebiliriz; şeker hastalarının şeker pancarı tüketmesinde bir sakınca yoktur ancak yine de tüketmeden önce doktorlarına danışmaları daha sağlıklı olur.

3. Bebek gelişimi için faydalıdır

Hamilelikte şeker pancarının faydaları araştırmalarla desteklenmiştir. Şeker pancarı bol miktarda folat içerdiğinden hamile kadınlar için iyi bir besin kaynağıdır çünkü bebeğin omurga ve beyin gelişimine yardımcı olur. Folat eksikliği, nöral tüp defektleri denilen çeşitli anomalilere yol açabilir. Ancak tüketirken aşırıya kaçılmamalıdır.

4. Sindirim sürecini destekler

Bolca lif içerdiği için sindirim sisteminin sorunsuz bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. Mide ağrılarını ve kramplarını rahatlatır, iştah açıcı özelliğe sahiptir. Bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığı önler. Ayrıca düzenli şeker pancarı tüketimi kanı temizler ve kalitesini artırır. Ancak yüksek oranda lif içerdiği için aşırı miktarda tüketilmemesi gerekir.

5. Vücuda enerji sağlar

Uzun süreli ve düzenli yapılan spor faaliyetleri için enerji sağlayan karbonhidrat, şeker pancarının içerisinde önemli miktarda bulunur. Karbonhidrat, enerji metabolizmasının doğal yapı taşıdır ve diğer pek çok karbonhidrat ağırlıklı gıdanın olumsuz yan etkileri şeker pancarında bulunmaz. Ayrıca bilim insanları pancardaki nitratın, kan akışının, hücre sinyallerinin ve hormonların iyileştirilmesine yardımcı olduğunu düşünüyorlar. Bu etkilerin tamamının enerji düzeylerini artırmada önemli rolleri bulunuyor.

6. Kanseri önler

Şeker pancarı, detoks özelliğiyle kanser hücrelerinin gelişimini önler, bilhassa da kolon kanserinin önlenmesi için güçlü bir besindir. Kimyasal önleyici özelliklerine ek olarak içeriğindeki betanin maddesi ile birlikte kanser hücrelerinin çoğalmasını önemli ölçüde engeller. Ayrıca yapılan araştırmalarda pancar özünün göğüs ve prostat kanserini önleme potansiyeline sahip olduğu da görülmüştür. Şeker pancarı yaprağının faydaları arasında ise lösemiyi önlemede sağladığı yardımlar yer alır.

7. Göz hastalıklarına karşı korur

Pancarda bulunan beta-karoten, genelde ileri yaşlarda ortaya çıkan makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı) ve katarakt oluşumunu azaltmada veya yavaşlatmada yardımcı olur. Beta-karoten, antioksidan özelliklere sahip ve serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı gözleri koruyan, A vitamininin güçlü bir formudur.

Şeker Pancarı Pekmezinin Faydaları

• Mide ağrılarının ve kramplarının hafiflemesini sağlar, ekşimeyi önler.
• Soğuğa karşı koruma sağlar, vücudu ısıtır ve enerji verir. Özellikle zayıf bünyeli kişilerin kış aylarında düzenli olarak tüketmesi önerilir.
• İçerisinde kalsiyum, demir, magnezyum ve çinko gibi mineraller barındırması sayesinde kemik gelişimine destek olur, demir eksikliği de dahil birçok hastalığın önlenmesinde yardımcı olur.
• Hamileler ve emziren anneler için oldukça faydalıdır, süt üretimini teşvik eder.

Şeker Pancarı Nasıl Tüketilir?

Şeker pancarını tüketme konusunda çok fazla bir seçenek yoktur. Haşlayarak veya fırında pişirilerek tüketilebilir. Haşlayarak yemek isterseniz, zeytinyağlı yemeğini yapabilirsiniz. Dilerseniz yanına havuç, bezelye gibi sebzeler de koyabilirsiniz. Ancak yemeğinizin tadı şeker pancarından ötürü tatlımsı olacaktır. Fırında yapmak isterseniz de 2 adet şeker pancarını alüminyum folyoya sararak yaklaşık 1 saat pişirmeniz yeterli. Sert bir yapısı olduğu için geç pişebilir. Bu yüzden doğradıktan sonra fırına alabilirsiniz. Pancar yaprağını ise çiğ olarak salatalarınızı tatlandırmak amacıyla kullanabilirsiniz. Şeker pancarıyla yapabileceğiniz bir yemek tarifi ise şöyle:

• 1 adet şeker pancarını doğrayın ve bir tencerede yaklaşık 10 dakika haşlayın.
• 2 adet orta boy patatesi soyun ve parmak şeklinde doğrayın.
• Geniş bir fırın tepsisi içerisine şeker pancarını, patatesleri koyun ve bir kutu krema, bir miktar zeytinyağı, kekik ve 1-2 dal taze biberiye ekleyerek hepsini harmanlayın.
• 180 derece ısıda, üzerine alüminyum folyo kapatarak pişirin. Damak zevkinize göre içine beyaz peynir ya da kaşar peyniri de rendeleyebilirsiniz.

Kimi bölgelerimizde ise bitkinin yaprakları zeytinyağlı sarma yapmak için de kullanılır. Pekmez formu da ülkemizde kış aylarında sıklıkla tercih edilmektedir.

Şeker Pancarının Zararları

• Harvard Health’e göre pancar böbrek taşlarına neden olabilen oksalat açısından zengindir. Eğer böbrek rahatsızlığınız veya taş sorununuz varsa şeker pancarı tüketmemeniz ya da az miktarda tüketmeniz daha sağlıklıdır.
• Nadiren de olsa pancara karşı alerjik reaksiyon gösterilebilir. Belirtileri ise ciltte kızarıklık, ürtiker, kaşıntı, titreme, mide krampları ve ateş olabilir. Semptomlar genelde 18 ila 36 saat arasında ortaya çıkar.
• Aşırı tüketilmesi karaciğerde çeşitli bileşenlerin birikmesine neden olabilir. Bu durum, karaciğer ve pankreasa zarar verebilir.
• Her ne kadar hamilelik döneminde faydalı olsa da bu konuda ortaya atılan karşıt fikirler de mevcut. Bu nedenle özellikle pancar türlerine karşı hassasiyeti olan anne adaylarının tüketmemesi ya da doktorlarına danışmaları tavsiye edilir.