ANKARA (İHA) - Şeker Kurumu Başkanı Abdurrahman Özenbaş, ülke toplam A kotasının bundan önceki pazarlama yıllarında olduğu gibi, bu yılki pazarlama yılında da 2 milyon 341 bin ton olarak belirlendiğini söyledi.
Özenbaş, kota artırımına ilişkin bir düzenleme düşünmediklerini belirtti. Özenbaş, şeker sektöründe "2004-2005 Pazarlama Yılı Sonuçları ve Gelişmeler" konulu bir basın toplantısı düzenledi. Sektörün ekonomik büyüklüğünün 4 milyar YTL olduğunu belirten Özenbaş, 2004-2005 döneminde, pancar şekeri üreten şirketlere 2 milyon 107 bin ton, nişasta bazlı şeker üreten şirketlere de 351 bin ton, yurtiçi satışı öngören A kotası tahsis edildiğini söyledi. Özenbaş, ülke toplam A kotasının bundan önceki pazarlama yıllarında olduğu gibi, bu yılki pazarlama yılında da 2 milyon 341 bin ton olarak belirlendiğini açıkladı. Bu pazarlama döneminde, 1 milyon 940 bin tonu pancar şekeri, 433 bin tonu da nişasta bazlı şeker olmak üzere toplam 2 milyon 373 bin ton şeker üretimi gerçekleştiğini bildiren Özenbaş, pancar şekerinin, geçen pazarlama yılına göre yüzde 10 arttığını kaydetti. Yurtiçi satışlarda, 1 milyon 700 bin ton şeker pancarı, 360 bin ton da nişasta bazlı şeker olmak üzere 2.9 milyon YTL değerinde satış yapıldığını vurgulayan Özenbaş, 84 milyon dolar değerinde toplam 239 bin tonluk da yurtdışı satış gerçekleştiğini belirtti. Şeker ithalatında da, 2005 yılında 2 bin 141 ton pancar şekeri, 28 bin 882 ton da nişasta bazlı şeker ithal edildiğini dile getiren Özenbaş, stoklarında bir önceki pazarlama yılına göre yüzde 16 oranında artış gösterdiğini söyledi. Özenbaş. 2004-2005 pazarlama yılının 481 bin ton stokla kapandığını belirtti.
Kristal şeker perakende fiyatları hakkında da bilgi veren Özenbaş, Türkiye'de kilogramı 1.48 ABD Doları olan kristal şekerin, Almanya'da 1.22, İtalya'da 1.19, Sudan'da 0.79, Güney Afrika'da 0.78, Suriye'de 0.50 ABD doları olduğunu bildirdi. Özenbaş, bu rakamlara göre, Türkiye'de fiyatların, pancar şekeri ürecisi olan Almanya ve İtalya'dan yüzde 18-20, kamış şekeri üretici olan Sudan ve Güney Afrika'dan yüzde 47 daha pahalı olduğunu kaydetti. Özenbaş, sektörde yurtiçi talep göz önüne alınarak, kurulu kapasitenin azami düzeyde kullanılmasını sağlayacak şekilde şeker kota tahsisleri yapıldığını ifade etti. Geride bırakılan üç pazarlama yılında arz eksikliğinin meydana gelmediğini, yurtiçi talebinde yerli üretimden karşılandığını vurgulayan Özenbaş, 2004-1005 pazarlama yılı için 9.3 milyon YTL prim ve kesinti tahakkuk edilerek, bir kısmı depolama kesintisi hesabından olmak üzere, mahsup sonrası 2 şirkete 5.1 milyon YTL prim ödemesi yapıldığına işaret etti. Özenbaş, böylece stok devir hızı yüksek olan şirketlerden yapılan kesintinin, stok devir hızı düşük olan şirketlere prim olarak ödendiğine dikkat çekti. Özenbaş, sentetik tatlandırıcı ithalatında beş yıl öncesine göre şeker eşdeğeri olarak yaklaşık 12 kat artış olduğunu bildirdi. 1005 yılı 9 aylık döneminde ise şeker eşdeğeri olarak ithalat miktarının 200 bin ton'a yaklaştığını, hatta 2004 yılında toplam ithal edilen miktarın şimdiden yüzde 14 oranında aşıldığını belirten Özenbaş, "Sektörümüzün bu potansiyel tehditten olumsuz etkilenmemesi için Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Şeker Kurumu tarafından ortak çalışmalar yürütülmektedir" dedi.
"KURUMUN DAHA DA GÜÇLENDİRİLMESİ LAZIM" İzleme ve denetim faaliyetleri hakkında da bilgi veren Özenbaş, 2005 yılında 25 adet inceleme ve denetim işlemi yapıldığını, 2005 yılında ise bu sayısının 6 olduğunu söyledi. Buradaki azalmasını, Bakanlar Kurulu'nun kurumun hizmet birimlerinin görev süresinin 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle sona erdirmesi olduğunu belirten Özenbaş, kurumun faaliyete geçtiği tarihten itibaren yurtdışına satılması gereken 92 bin ton C şekerinin yurtiçinde satılması ve kota aşımı nedeniyle, 4 şeker üreticisi şirkete 131.8 milyon YTL, 35 firmaya toplam 582 bin YTL olmak üzere toplam 132.4 milyon YTL tutarında idari para cezası verildiğini açıkladı. Özenbaş, 2004-2005 pazarlama yılında, 3'ü şeker üretici şirket olmak üzere, 15 firmaya toplam 130.6 milyon YTL idari para cezası verildiğini ve 11 milyon 954 bin YTL'sinin tahsil edildiğini belirtti. Bugüne kadar 20'si kurum işlemleri aleyhine, 2'si de kurul üyeleri aleyhine olmak üzere toplam 22 dava açıldığını, kurum aleyhine açılan 20 ayrı davadan 7'sinin kurum lehine sonuçlandığını vurgulayan Özenbaş, 13'ünün ise halen devam ettiğini söyledi. Özenbaş, kurul üyeleri aleyhine açılan davalarında da devam ettiğini kaydetti. Şeker Kurumu'nun Bakanlar Kurulu'nun 27 Aralık 2004 tarihinde aldığı karar ile hizmet birimlerinin görev süresinin 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle sona erdirildiğini, Şeker Kurulu'nun görev süresinin ise 31 Aralık 2006 tarihine kadar uzatıldığını hatırlatan Özenbaş, kurumun kapatılmasına dair Bakanlar Kurulu kararının yürütmesinin durdurulması talebiyle Şeker-İş Sendikası'nın Danıştay 13.Dairesine dava açtığını bildirdi. Özenbaş, sektörde düzenleme ve denetleme boşluğunun meydana geldiği 2005 yılında yaşanan tecrübeler ve sektörde yaşanan gelişmelerin, kurumun sektördeki düzenleme ve denetleme kapasitesinin en kısa zamanda güçlendirilmesi gerektiğine işaret ettiğini belirtti.
Gazetecilerin sorularını cevaplayan Özenbaş, bir soru üzerine, Bakanlar Kurulu'nun kurum hakkında vermiş olduğu karardan sonra, sektörün 'başı-boş' kalmaması için gerekli tedbirleri hem bakanlık olarak hem de kurum olarak aldıklarını söyledi. Bazı şirketlerin entegre tesisleri içinde şeker üreterek, kendi şirket bünyesinde kullanımına yönelik gelişmelerin hatırlatılması üzerine Özenbaş, kurulun bu şekilde bir üretimin yasaya aykırı olduğuna dair bir karar aldığını, 2 şirketinde bu kararı yürütmeyi durdurma istemiyle dava açtığını söyledi. Bu 2 davanın da yetkili mahkeme tarafından reddedildiğini belirten Özenbaş, kurum olarak bu tarz üretim yapan şirketlere yönelik incelemenin devam ettiğini ifade ederek, "Soruşturma tamamlandığı zaman açıklanır" diye konuştu. Bir soru üzerine, inceleme ve denetim işlemleri konusunda 20 personel talep ettiklerini söyleyen Özenbaş, şeker kotasının yükseltilmesine yönelik bir çalışmanın olup olmadığının sorulması üzerine ise, bu yılda kotada bir değişiklik düşünmediklerini bildirdi.