TRABLUS (AA) - MUTEZ EL-MECBERİ - Libya'da Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac'ın ülkede yaşanan kriz için sunduğu çözüm planının silah seslerini susturmakta başarılı olup olmayacağı konusunda belirsizlik sürerken, sonucun her türlü Serrac'ın işine yarayacağı ifade ediliyor.
Libya'nın doğusundaki askeri güçlerin lideri General Hafter'in başkent Trablus'u ele geçirmek için 4 Nisan'da saldırı emri vermesi üzerine Ulusal Mutabakat Hükümeti birlikleri de Burkan el-Gadab operasyonunu başlattı.
İki ayı aşkın süredir devam eden çatışmaların ardından Serrac son kertede, ülkede yaşanan krizin çözümüne ilişkin Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu ile koordineli olarak tüm ulusal güçleri temsil edecek bir "Libya Forumu" düzenlenmesi önerisinde bulundu.
Söz konusu öneriye BM'den, uluslararası çevrelerden ve Türkiye'den destek geldi.
- "Serrac her durumda kazanan taraf"
Serrac'ın girişimini AA muhabirine değerlendiren siyaset bilimci Mervan Buras, krizin çözümü için siyasi bir girişim başlatılmasının olumlu ve talep edilen bir adım olduğunu söyledi.
Buras, "Başarılı olsa da olmasa da girişimi başlatan (Serrac) kazanan taraftır. Girişim başarılı olursa Serrac, savaşı bitirmiş ve akan kanı durdurmuş ülkenin kahraman lideri olur. Başarısız olursa da Serrac yine kazanandır. İyi niyetini ispat için adım atmış, uluslararası toplum da (Hafter'e karşı) yanında yer almıştır. Karşı taraf da barışa engel olan konumuna düşecektir." dedi.
Mervan Buras, girişimin tek kusurunun, önceki girişimlerle aynı olması ve içerisinde yeni bir şey bulunmaması olduğunu ifade etti.
- "Girişime vereceği cevap Hafter'in askeri gücünü ortaya çıkaracak"
Libyalı gazeteci Velid el-Validi ise Hafter'in girişime vereceği cevabın içinde bulunduğu askeri durumu ortaya çıkaracağını dile getirdi.
Validi, sözlerini şöyle açıkladı:
"Hafter'in girişimi kabul etmesi, darboğazda olduğu ve Trablus'ta ilerleme kaydedemediği anlamına gelir. Girişimi reddetmesi ise askeri olarak güçlü olduğunu, UMH birlikleriyle şiddetli bir çatışmaya girmek istemediği için başkentin merkezine saldırmadığını gösterir."
- Kiminle diyalog?
Libyalı yazar Ali ez-Zlitini ise Serrac'ın Hafter ile diyaloğa girmeyeceği yönündeki açıklamasından sonra Hafter'in girişim teklifini kabul etmeyeceği öngörüsünde bulundu.
Reuters'ın haberine göre, girişimi duyurduktan birkaç saat sonra açıklama yapan Serrac, Hafter'in Libya'daki siyasi sürecin bir parçası olmadığını, önceki yıllarda yaptıklarıyla bunu kanıtladığını belirterek kendisiylee tekrar müzakere masasına oturmayacağını söylemişti.
Serrac'ın Hafter'i girişimden uzaklaştırdığını aktaran Zlitini, "Hafter, Libya'nın doğusunun yüzde 95'ini temsil ediyor. Bu durumda kiminle ve nasıl diyalog olacak?" diye konuştu.
Diyaloğun Serrac'ın dediği şekilde Libya'nın doğusundaki akil adamlar ve etkili şahsiyetlerle olması durumuna da değinen Zlitini, "Onların hepsi Hafter tarafındalar, onları Hafter temsil ediyor. Serrac da bütün dünya da bunu biliyor. Uluslararası alanda Hafter'in çözümün tarafı olduğu ve dışlanamayacağı yönünde birçok defa açıklamalar yapıldı." ifadelerini kullandı.
Zlitini, Serrac'ın Libya'nın doğusundaki kabilelerden güvendiği kişilerin doğu bölgelerine bile giremediğini hatta bazılarının kabileleri tarafından reddedildiğini aktardı.
"Bir girişim planlamak ve şart öne sürmek güven eksikliğinin göstergesidir. Serrac bunu biliyor. Aslında o sadece, kuşatma altındaki birliklerinin güçlerini artırmak ve barış eli uzatarak uluslararası toplumun desteğini kazanmak için geçici olarak savaşı durdurmaya çalışıyor." diyen Zlitini, Serrac'ın girişimini duyurduğu gün aynı zamanda başarısız olduğunu da ilan ettiği yorumunu yaptı.
- Serrac'ın çözüm planı
UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac, 16 Haziran'da ülkede yaşanan kriz için bir çözüm planı sunmuştu. Serrac'ın önerdiği çözüm planının en önemli maddeleri arasında BM Libya Destek Misyonu ile koordineli olarak tüm ulusal güçleri temsil edecek bir Libya Forumu düzenlenmesi yer alıyor.
Plana göre, düzenlenecek forumda bir sonraki dönem için yol haritası belirlenmesi, 2019 sona ermeden parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması için anayasal zemin oluşturulması, seçimlerle ilgili kanunları hazırlamak üzere bir hukuk komitesi oluşturulması, hazırlanacak kanunların seçim yüksek komisyonuna iletilmesi, seçim tarihinin belirlenmesi, BM denetiminde oluşturulacak komitelerle seçimler için gerekli kaynakların temin edilmesi ve güvenliğin sağlanması öngörülüyor.
Plan ayrıca, forumda, BM Güvenlik Konseyi, Afrika Birliği, Avrupa Birliği ve uluslararası camianın, yol haritasını desteklemeye çağrılması ve yol haritasının bağlayıcılığının sağlanması maddelerini içeriyor.
Ayrıca forumda, Libya'nın tüm bölgelerinde mali kaynakların en ideal şekilde kullanılması ve ademimerkeziyetçi bir yönetim mekanizması geliştirilmesi üzerinde anlaşılması, ulusal uzlaşı sürecini takip edecek, geçiş dönemi adalet yasasını ve genel af yasasını etkinleştirecek bir ulusal uzlaşı yüksek heyetinin kurulması hedefleniyor.