İsrail-Hamas savaşına bağlı olarak Kızıldeniz’de İran destekli Husiler, Aralık ayı başından bu yana Süveyş Kanalı’ndan geçen bazı gemilere saldırı düzenliyor. Gemiler rotalarını Ümit Burnu’na çevirirken, uzayan mesafe Türkiye’nin dış ticaretine de balta vurmaya başladı. İthalat yüklerinden sonra ihracat siparişler de sıkıntıya girdi.
Ekonomi Gazetesi’nden Aysel Yücel’in haberine göre, taşımacılık maliyetleri 3-4 kat arttı. Yetkili isimler özellikle raf ürünleri kısa olan ürünlerin gönderiminin bu nedenlerle askıya alındığını dile getiriyor. Sektör temsilcileri ise Kızıldeniz’deki krizin uzaması durumunda pandemide olduğu gibi Türkiye için fırsatlar yaratabileceğini ifade ediyor.
İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı İlker Önel durumun Türkiye üzerindeki etkilerini şu sözlerle anlattı:
“Özellikle hammadde kullanan işletmeler bu konuda sıkıntı yaşıyor. İşlenmemiş gıdaların ithalatında sıkıntı var. Çeşitli bakliyat ürünlerinde şubat-mart yüklemeleri yurt dışındaki firmalar fiyat oluşturamıyor. Bu nedenle ithalat yükünde de askıya alınma söz konusu. Navlunun yükselmesi yeni yılda emtia fiyatlarındaki artışla birleşince piyasada ciddi bir boşluk oluşacağını görüyoruz. Susam ve bazı bakliyat ürünlerinde iç piyasada fiyat artışı gündeme geldi. Mesela susam fiyatı ton başına 1700 dolar bandından 1850 dolar bandına kadar çıktı. Bu pirinç gibi bazı paketli ürünlerin fiyatına da yansıdı. Buradaki temel sıkıntı yurt dışındaki satıcının fiyat vermemesinden kaynaklanıyor. Bu durum uzarsa iç piyasada enflasyon daha da artacak.”
Uzakdoğulu otomotiv devi Honda’nın Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, Kızıldeniz’deki gelişmelerin ithal otomobillerin teslimatında gecikmelere neden olacağını belirterek, "Gemi seferlerinin rotayı değiştirmesi nedeniyle sefer süreleri 20-25 gün arasında uzadı. Bu gecikmenin fiyatlara etkisi olmaz ama teslimatlar bir miktar gecikir” dedi.
Uzakdoğu-Avrupa hattında konteyner navlununun katlanarak artması, Çinli armatörleri hareke geçirdi. Bazı Uzakdoğulu armatörler 3-5 bin TEU’luk gemilerle Doğu Akdeniz ve Türkiye limanlarına charter sefer koymaya hazırlanıyor. Türk firmalara da mail atan bu şirketler, Maersk, CMA CGM gibi armatörlerin 5.500 dolara taşıdığı malı, Uzakdoğu’dan Türkiye’ye 4 bin doların altında taşımayı teklif ediyor. Bu armatörlerin, Husilerin saldırılarına rağmen Kızıldeniz’den geçerek adeta “Kamikaze” olmaya soyunduğu ifade ediliyor. Ancak talep nedeniyle Uzakdoğu-Türkiye hattında navlunun düşmesi beklendiği için bu firmaların geri adım atabileceği öngörülüyor.