İstanbul Deniz İşletmeleri (İDO) çok doğru bir iş yaparak vapurların açık alanlarında da sigara içilmesinin yaza kadar yasaklanacağını bildirdi.
Katılanların sayısı çok fazla olmasa da, bu kararını yolcular arasında yaptığı bilimsel bir anketin sonuçlarına dayandırması da ayrıca ilginç.
Aslında, böyle bir ankete bile gerek olmadan bu yasaklama kararı çoktan alınmalıydı. Ya, anketten bunun tam tersi bir sonuç çıksa idi, ya kapalı alanlarda bile sigara içilmeli diyenler çoğunlukta olsalardı, ne olacaktı?
Zira, bu eninde sonunda bu bir anket çalışması; sonuçlarına ihtiyatla yaklaşmak lazım. Ne kadar bilimsel olarak yapılırsa yapılsın, bu anketlere çok fazla da güvenmemek gerekir. Bizde seçimlerden önce yapılan ve hepsi başka başka ve birbirinin tam tersi sonuçlar veren anketleri hatırlasanıza.
Çünkü, anketler istatistik denilen bir bilimin yöntemlerindendir. İstatistik bilimi için şaka yollu da olsa ‘yalan söylemenin bilimsel yolu’ da denir, ‘üç türlü yalan vardır: Yalan, kuyruklu yalan ve istatistik’ diye de meşhur bir söz vardır.
Neyse, sonuç iyi çıkmış, yoksa İDO’ nun başı ağrıyabilirdi.
TÜRKMENİSTAN’DA BİLE SOKAKTA SİGARA İÇMEK YASAK
Sigara tiryakileri, asla başkalarını düşünmezler. Sigara içmeyi özgürlük sayarlar. İçtikleri sigaradan etraflarında bulunanlar etkileniyormuş, zarar görüyormuş, umurlarında bile değildir. Uyarmaya kalktığınızda da ‘Sana ne, memlekette hürriyet var, sigara içmeme karışamazsın’ diye de efelenirler. Oysa, bir kimsenin başkasına zarar vermeye hakkı var mıdır, böyle özgürlük olur mu?
Gelişmiş ülkelerde bırakın otobüs, vapur, taksi… gibi herkesin kullandığı ulaşım araçlarını ve lokanta, banka, sinema… gibi kapalı alanları, sokakta bile sigara içilmesine izin verilmiyor, para cezası uygulanıyor artık Singapur’u, Japonya’yı, Avrupa ülkelerini, Amerika’ yı geçin, Türkmenbaşı Saparmurat Niyazov Türkmenistan’ da bile sokakta sigara içmeyi yasaklamadı mı?
Bizde de birkaç yıldır kamuya ait kapalı alanlarda sigara içilmesi yasak ve bu yasağa giderek daha çok uyulduğunu görmek beni mutlu ediyor. Kaç kişiye kesildi bilmem, ama kapalı alanlarda sigara içenler için para cezası bile var. Ancak, bu ceza yerine toplumun bilinçlenmesiyle daha kolay çözülebilecek bir sorun. Sigara içenlerin başkalarının yanında sigara içmeye utandıkları gün bu iş de halledilmiş olacaktır.
NECDET’İN SORUNU
Ben 20 yıldan fazla zamandan beri saçlarımı berber Necdet’e kestiririm. Onun dükkanında bir süreden beri de herkesin görebileceği şekilde asılmış ‘Sigara içmediğiniz için teşekkür ederim’ yazan bir levha görüyorum.
‘Nasıl, yazının faydası oldu mu’ diye sordum. Dediğine göre, yazıya uyup sigarasını dışarıda içen de oluyormuş, ama gene de pek çok müşterisi sigaralarını eskisi gibi içeride püfür püfür tellendiriyorlarmış.
Biraz kibarlarının ise bu yazıya bakarak ‘Sigara içmemin bir mahzuru var mı?’ diye sorduklarını, ama onlara ‘İçmeyin’ diyemediğini söylüyor Necdet dertli dertli. Müşteri velinimeti, ne desin Necdet?
Necdet’in o levhayı asmasının asıl nedeni, onun bir süredir astım tedavisi görüyor ve sigara dumanından da çok etkileniyor olması. ‘Sigara dumanı çok dokunuyor, öksürük yapıyor, gıcık oluyor, geceleri nefesim daralıyor’ diye yakınıyor bana.
Necdet haklı. Sigara dumanı içenden çok içilen ortamda bulunanları etkiliyor. Dumanaltı olmanın uzun vadede, akciğer kanserinden kalp hastalıklarına ve felçlere kadar pek çok ölümcül hastalık riskini artırması dışında, astım, bronşit, amfizem ve kalp hastalığı olanlar dumandan aşırı derecede rahatsız oluyorlar.
Necdet adına, saçını, sakalını kestireceklere sesleniyorum. Lütfen, berber dükkanlarında sigara içmeyin.
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi