ANKARA (İHA) - Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü içecekler Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Niyazi Adalı, kaçak ve sahte sigaraların önlenmesi için vergilerin düşürülmesinin çözüm olmayacağını belirtti. Adalı, yeni bandrol uygulamasının da bir süre sonra başarılı ya da başarısız taklit edilebileceğini ifade ederek, "Ama biz de buna karşı yeni tedbirler düşüneceğiz. Bu bitmeyen bir mücadeledir" dedi.
TAPDK Başkanı Adalı, bugün kurum merkezinde kaçak ve sahte tütün mamulleri, TAPDK logolu yeni bandroller ve sigara paketleri üzerinde yer alacak olan sağlık uyarıyla ilgili bir basın toplantısı düzenledi. Türkiye'de yılda 5.5 milyar paket sigara üretildiğini bildiren Adalı, yıllık alkollü içki cirosunun 6 milyar dolar olduğunu, bunun da yüzde 75'i olan 4.5 milyar doların vergi olduğunu söyledi. Adalı, sigarada ise cironun 12 milyar dolar olduğunu, verginin de 8 milyar dolar olduğunu ifade etti. Adalı, bu 8 milyar doların yüzde 10'u kadarının kaçak olduğunun tahmin edildiğini ve bunun da yaklaşık 750 milyon dolar vergi kaybına eşit olduğunu bildirdi.
Nüfusun artmasına rağmen üretim miktarının yıllardır sabit olduğunu ve bu durumun kaçak sigara girişinden kaynaklandığını kaydeden Adalı, sigaranın sağlığa zararlı olduğunu, ancak kaçak sigaraların zararlarının çok daha büyük olduğunu anlattı. Ayrıca kaçak sigaranın terör ve suç örgütlerini de beslediğine işaret eden Adalı, yerli ve yabancı yatırımcıları da olumsuz etkileyen kaçağın haksız rekabete yol açtığını söyledi. Kaçağın ancak devletin ilgili tüm kurumlarının topyekün mücadelesiyle engellenebileceğini de vurgulayan Adalı, "Vergi düşürülsün, kaçak azalsın denilebilir. Ama bu çözüm değil. Tüm devlet organları bu suçun üzerine gitmelidir" dedi.
Tüketicilerin ve kontrolörlerin kaçak sigarayı tespit ve teşhisi için yeni bir bandrol sistemine geçildiğini de bildiren Adalı, 1 Ocak 2006'dan itibaren uygulanacak bandrollerin 3 farklı özelliği olduğunu anlattı. Tüketicilerin tespiti için, bandrollerde mor ışık altında görülebilen TAPDK efektleri bulunduğunu belirten Adalı, ayrıca vücut ısısıyla renk değiştiren bir mürekkebin kullanıldığı bandrollerde, parmak basıldığında mavi olan TAPDK logosunun beyaza dönüştüğünü anlattı.
"LİGHT, SÜPER LİGHT" İFADELERİNE SON
Ayrıca elindeki paket üzerinde de güvenlik önlemlerini anlatan Adalı, 3. özelliğin de sadece kontrolörlerin kullanacakları özel kalemler olduğunu belirterek, bu kalemlerin beyaz kağıda iz bırakmadığını, sadece özel bandrol kağıdında siyah leke bıraktığını kaydetti. Ayrıca 1 Ocak 2006'dan itibaren sigara paketleri üzerinde geniş dış yüzeyin yüzde 30'undan az olmamak kaydıyla, "Sigara içmek öldürür" ve "Sigara içmek size ve çevrenizdekilere ciddi zararlar verir" şeklindeki 2 uyarıdan birinin bulunacağını belirten Adalı, paketin diğer geniş dış yüzeyinde de "Sigara içenler genç yaşta ölür", "Sigara içmek damarları tıkar, kalp krizine yol açar ve felçlere neden olur", "Hamileyken sigara içmek bebeğe zarar verir", "Sigara içmek ağrılı ve yavaş bir ölüme neden olur", "Sigara içmek kan akışını yavaşlatır ve cinsel iktidarsızlığa neden olur", "Sigara içmek spermlere zarar vererek doğurganlığı azaltır" gibi 14 farklı sağlık uyarısının dönüşümlü olarak yer alacağını dile getirdi.
Adalı 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren de paketin uzun yan yüzeylerinden birinde de sigaradaki zifir, nikotin ve karbon monoksit miktarlarının belirtileceğini bildirdi.
Daha sonra gazetecilerin sorularını cevaplandıran Adalı, yeni bandrollerin taklit edilip edilemeyecekleri sorusu üzerine, bandrol kağıtlarının ve mürekkeplerinin kullanımıyla ilgili yasal önlemler alındığını, bunları sağlayan firmayla "tek satıcı anlaşması" imzalandığını ve firmanın kağıdı ve mürekkebi başka hiçbir firma, kişi ya da ülkeye satamayacağının ifade etti.
Adalı "Bir süre sonra az ya da çok başarılı ya da başarısız taklitleri çıkabilir. Ama biz de buna karşı yeni tedbirler düşüneceğiz. Bu bitmeyen bir mücadeledir" dedi. Adalı ayrıca, bu uygulamaların AB mevzuatına da uygun olduğunu ve bu düzenlemelerle AB ile uyum konusunda bir sorun kalmayacağını belirtti.
Niyazi Adalı, üretici firmalar için bu yeni uygulamaların maliyetini sorulması üzerine de bin adet bandrolün 99 cent olduğunu bildirdi. Başkan Adalı son olarak, bundan sonra sigara paketlerinin üzerinde daha az zararlı olduğunu çağrıştıracak, "Light, süper light" gibi ifadelerin bulunmayacağını kaydetti.