ANKARA(ANKA)-Silivri'deki Kuzey Marmara ve Değirmenköy Sahaları Yeraltı Doğalgaz Depolama Tesisleri, 11 Temmuz'da hizmete giriyor. Türkiye'nin ilk yeraltı doğalgaz depolama tesisi olacak Silivri tesisi, ülkenin kışın yaşadığı doğalgaz sıkıntısının giderilmesi açısından önem taşıyor. Tesiste Türkiye'nin yıllık gaz tüketim miktarının yaklaşık yüzde 5'i depolanabilecek.
Yapım aşaması çeşitli tartışmalara neden olan depo 11 yılda tamamlanabildi. 11 Temmuz'da yapılacak açılışa Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılması bekleniyor.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın (TPAO), çalışmalarına 1996 yılında başladığı ve Türkiye'nin ilk yeraltı doğalgaz depolama tesisi olan "Kuzey Marmara ve Değirmenköy Sahaları Yeraltı Doğal Gaz Depolama Tesisleri"ni devreye alıyor.
DENİZ ALTINDA
Kuzey Marmara ve Değirmenköy Doğalgaz Sahaları, BOTAŞ boru hattına ve İstanbul'a yakın olması, rezervuar ve üretim özelliklerinin depolama rezervuarı için kullanıma uygun bulunması nedeniyle önem taşıyor. Kuzey Marmara Doğal Gaz Sahası, Silivri'nin 5 km batısında sahilden 2.5 km uzaklıkta 43 metre su derinliğinde 1988 yılında açılan Kuzey Marmara-1 kuyusu sondajında 1200 metrede gaz keşfi ile bulundu. Saha, Türkiye'nin denizdeki ilk doğalgaz sahası olma özelliğini taşıyor. Kuzey Marmara Sahasının rezervinin belirlenebilmesi için 1995 yılında 3 kuyu, 1996 yılında iki kuyu daha açıldı.
1997 yılı Eylül ayında Kuzey Marmara Sahası beş kuyunun üretim hatlarını ve kuyubaşı malzemelerini içeren bir deniz platformu ile üretime alındı ve üretilen gaz platformdan kıyıya deniz dibinden 3 km'lik bir boru hattıyla verildi. Kıyıya ulaşan gaz burada kurulan bir üretim istasyonuna alınarak gerekli işlemlerden geçirilip, satışa hazır hale getirildi.
Kuzey Marmara Sahasında proje kapsamında daha önce denizde kazılmış olan 5 adet "offshore" kuyuya ilave olarak ihtiyaç duyulan 6 adet uzun açılımlı kuyunun 2003 yılı ortalarında başlanan sondaj çalışmaları 2004 yılı ortalarında tamamlandı. Kuyularda dik derinlik 1200-1250 metre, yatay açılım 2287-2947 metre ve dikey eksenden sapma açısı 76-80 derece olarak gerçekleşti.
Değirmenköy Sahası ise Silivri'nin 19 km kuzeybatısında olup 1994 yılında DK-1 kuyusu ile keşfedildi ve 1995 yılında üretime alındı. Proje kapsamında Değirmenköy Sahasında 7'si yönlü kuyu olmak üzere 9 adet kuyu bulundu.
LURGİ-FERNAS YAPTI
İşin proje için gerekli kuyuların kazılması dışındaki büyük bir kısmını oluşturan Yüzey Tesisleri yapım işini ise Mühendislik, Malzeme Temini, Montaj ve Devreye Alma çalışmalarını kapsayacak şekilde Lurgi AG-Fernas İnşaat Ltd. Şti. Konsorsiyumu gerçekleştirdi.
Depolama Tesisleri Kuzey Marmara ve Değirmenköy Sahaları Toplama İstasyonları ile bu istasyonlara gaz enjekte ediyor ya da geri üretilen gazı işleyip BOTAŞ Ana Boru Hattına sunan Ortak Tesisten oluşuyor. Değirmenköy Sahası yaklaşık 13 km uzunluğunda, Kuzey Marmara Sahası ise yaklaşık 3.5 km uzunluğundaki boru hattı ile Ortak Tesise bağlandı.
1.9 MİLYAR NM3 GAZ DEPOLANACAK
Tesisler kullanılarak Kuzey Marmara Rezervuarında 1.6 Milyar Nm3, Değirmenköy Rezervuarında ise 0.3 Milyar Nm3 olmak üzere toplam 1.9 Milyar Nm3 doğal gaz depolanabilecek.
Tesislerin enjeksiyon kapasitesi günlük maksimum 11.8 Milyon Nm3, geri üretim kapasitesi ise günlük maksimum 15 Milyon Nm3 olacak.
Enjeksiyon döneminde, BOTAŞ'tan alınan doğal gaz filtre ve ölçüm sisteminden geçirilerek kompresörler yardımı ile basınçlandırılıp Kuzey Marmara ve Değirmenköy Rezervuarlarına basılacak.
Geri üretim döneminde ise kuyulardan gelen gaz ortak tesisteki sıvı tutuculardan geçirilerek serbest haldeki sıvılarından arındırılacak, ardından ısıtma, basınç düşürme ve ayrıştırma ünitelerinden geçirilerek akış debileri ayarlanacak. Debisi ayarlanan gaz, kurutma ünitesinden geçirilerek içerisindeki su buharı alındıktan sonra içindeki kondensat buharı Hidrokarbon Çiğlenme Noktası Ayarlama Ünitesinde tutulacak. Gerek duyulması halinde kompresörlerle basınçlandırılacak gaz ölçüm ünitesinden geçirilerek BOTAŞ hattına verilecek.