120 yıl önce Japonya’da Kuşimato açıklarında batan Ertuğrul Firkateyni’nden çıkarılan 6 bine yakın buluntu Mersin’de sergilenmeye başlandı. 2007 yılında başlatılan dalışlarla çıkarılan ve sergilenen buluntular arasında geminin parçaları, mürettebatın yemek kazanı, bir parfüm şişesi ve askerlerin düğmelerine kadar irili ufaklı pek çok malzeme var. Sergi 2011 yılından itibaren Ankara ve İstanbul gibi Türkiye’nin çeşitli illerini dolaşacak, ardından Japonya’da açılacak.
Buluntular arasında Japonya’da en çok dikkati çeken ise bir parfüm şişesi. Bu konuyla ilgili olarak bir kanıt olmamakla birlikte parfüm şişesinin firkateynde hayatını yitiren Ali Kaptan’ın eşi Ayşe Hanım’a ait olduğu ve içinde Ayşe Hanım’ın hasret gözyaşlarının olduğuna inanılıyor. Ayşe Hanım’ın Ali Kaptan’a yazdığı mektup, bazı edebi metinlere de konu olmuş.
‘SANA BİR ŞİŞE BIRAKTIM...’
Bodrum ve Karya Bölgesi Kültür Sanat ve Tanıtma Vakfı Başkanı Tufan Turan, 2007 yılından beri batıktaki dalışlara katılıyor. Bazı edebi metinler incelendiğinde Ayşe Hanım’ın fırkateyndeki eşi Ali Kaptan’a bir mektup yazdığına dair bilgilerin yer aldığını anlatan Turan, mektuptaki ‘bilgi’leri şöyle aktardı: “Vuslata 5 Kala Gidip de Dönmeyenler: Ertuğrul isimli romanda yer alan mektupta ‘İkincisi sana bir şişe bıraktım. Bu şişenin içinde benim gözyaşlarım var. Senden ayrı kaldığım zamanlar çok ağladım. Gözyaşlarımı bu şişenin içinde topladım. Şimdi bu şişeyi veriyorum sana, bu benden sana en büyük hatıradır Ali. Bundan sonra bu şişeyi ömrün boyunca sakla. Bu sana olan bağlılığımın, sana olan muhabbetimin, sana olan sevdamın bir nişanıdır’ diye ifadeler yer alıyordu. Elbette bu bir romandı. Ama yazar, tüm Ertuğrul Firkateyni’nin tarihini, günümüze ulaşan belgeleri hassasiyetle incelemiş, değerlendirmiş ve elinden geldiğince gerçeklere sadık kalmış. Bir süre önce dalışlar sırasında küçük bir şişe bulduğumuzda hepimizin aklına bu satırlar geldi. Şişe, Japon basınında büyük ilgi gördü.” Ertuğrul Firkateyni, Japon İmparatoru’nun yeğeninin İstanbul’u ziyaretinin ardından Padişah 2. Abdülhamid ’in emriyle, ‘iade-i ziyaret’ için 1889 yılında Japonya’ya doğru yola çıkmıştı.
11 ay sonra Japonya’ya ulaşan firkateyn beraberindeki hediyeleri sunduktan sonra geri dönüş yolunda tayfuna tutularak battı. Kazadan sadece 69 denizci kurtulabildi, Amiral Osman Bey de dahil diğer tüm mürettebat şehit oldu. Kesin bir rakam olmamakla birlikte, kazada 550’den fazla Türk mürettebatın öldüğü sanılıyor.
AA