Bugünlerde pek çok insan, özellikle de çocuklar yüksek ateşten şikayetçi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, Mynet okurları için yazdı.
Normal ateş kaç olmalıdır? Ateş yüksekliği teşhiste işe yarar mı? Hangi hastalıklarda hangi tür ateş görülür?
İşte tüm bu sorularınızın cevabını bulacaksınız bugünkü yazımda.
ATEŞ YÜKSEKLİĞİ
Gün içinde değişiklikler gösteren vücut ısımız sabahın erken saatlerinde en düşük, akşam üzeri ise en yüksek değerlerine ulaşır. Buna göre, dil altından ölçülen vücut ısısının sabah 6'da 37.2 dereceden, akşam üzeri 4' de 37.7 dereceden daha fazla olması ateş yüksekliği veya kısaca ateş olarak tanımlanır.
Dil altından ölçülen vücut ısısı makattan ölçülen ısıdan 0.6 derece daha düşük, koltukaltı ısıdan ise 0.4 derece daha yüksektir. Vücut ısısında mevsimsel farklılıklar olabileceği gibi, gebelik, yemek yeme, endokrin faktörler, yaş ... gibi fizyolojik değişiklikler de bazal vücut ısısını etkilerler.
Antibiyotiklerden önceki devirlerde tanımlanmış olan klasik ateş tiplerinin günümüzde, bazı özel durumlar dışında fazla tanısal değeri yoksa da, gene de ateşin bazı hastalıklar için özellikleri vardır.
SUBFEBRİL ATEŞ
Ateş 38 dereceyi geçmez. Soğuk algınlığı ve sinsi zatürreedeki ateş bu tiptedir.
SÜREKLİ ATEŞ
Ateş sürekli olarak yüksektir, sabah ve akşam ateşleri arasındaki fark 1 dereceden azdır.
ARALIKLI ATEŞ
Ateş aralıklı olarak yüksektir, ama sabah ve akşam ateşleri arasındaki fark artmıştır. Bu fark aşırı ise septik ateş olarak tanımlanır. Aralıklı ateşe, apselerde, lenfomada ve milier tüberkülozda rastlanır.
BACAKLI ATEŞ
Ateş her gün, özellikle sabahları düşer, fakat bu düşüşlerde bile normalin üzerindedir.
TEKRARLAYICI ATEŞ
Ateşli dönemler arasında birkaç gün süren tamamen ateşsiz günler vardır. Tipik örnek sıtma hastalığıdır.
ONDÜLAN ATEŞ
Ateş birkaç gün içinde yavaş yavaş yükselir ve yavaş yavaş düşerek normale gelir. Birkaç gün ateş olmaz, sonra tekrar aynı şekilde yükselir. Bu dalgalanmalar haftalarca sürebilir. Bruselloz için tipiktir.
PEL-EBSTEİN TİPİ ATEŞ
3-10 gün ateşli ve 3-10 gün ateşsiz dönemler vardır. Hodgkin hastalığı ve diğer lenfomalarda görülür.
DÜZENSİZ ATEŞ
Hiçbir ateş tipine benzemeyen, karışık ateş yükselmeleridir. Enfeksiyonlarda ve kanserlerde rastlanır.
TÜBERKÜLOZ ATEŞİ
Tüberküloz genellikle sinsi başlangıçlı ve sinsi seyirli bir hastalıktır. Ateş, başta çok yüksek değildir, ama hastalık ilerledikçe yüksek ateşlere de rastlanabilir. Bu, daha çok akşam üzerileri yükselen bir ateş şeklindedir ve hastayı çok fazla rahatsız etmez. Birçok hastada gece terlemesi de vardır. Öksürük, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı... diğer sık rastlanan belirtilerdir.
GRİP ATEŞİ Ani olarak, titreme, yüksek ateş, baş ve kas ağrıları, halsizlikle başlar. Ateş ilk gün hızla yükselir, 38-41 derece arasında 2-3 gün sürer ve daha sonra düşmeye başlar. Soğuk algınlığında ise ateş normaldir veya kısa süreli hafif bir ateş de olabilir.
Gripli bir hastada akut tablonun ve ateşin düzelmeyip öksürük, morarma, nefes darlığı gibi belirtilerin de ortaya çıkması ya da akut grip belirtileri geçtikten bir süre sonra ateşin yeniden yükselmesiyle beraber öksürük, balgam, yan ağrısı gibi belirtiler zatürree geliştiğinin işaretleridir.
ZATÜRREE ATEŞİ Zatürree genellikle, bir üst solunum yolları enfeksiyonunun hemen sonrasında, çok ani olarak şiddetli üşüme ve titreme ile başlar. Bir saat kadar süren bir nöbetin ardından ateş hızla 39-40 dereceye kadar yükselir. Çarpıntı, soluk sayısında artış, kuru öksürük ve çoğu zaman şiddetli yan ağrısı vardır. Uçuk sık rastlanan bir komplikasyondur. Birkaç gün içinde sarı-yeşil renkte iltihaplı balgam ortaya çıkar.
Sorularınız için: ahmetrasimk@mynet.com