Skolyoz nedir, belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? Skolyoz egzersizleri

Skolyozun nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, aile geçmişi, omurga yapısındaki bozukluklar veya kas-iskelet sistemi ile ilgili problemler risk faktörleri olarak kabul edilmektedir. Skolyoz, çocuklar ve gençler arasında daha yaygın olarak görülse de, yetişkinler de bu duruma yakalanabilir. Skolyozun semptomları kişiden kişiye değişebilir ve hafif eğriler bazen fark edilmeyebilir. Ancak daha ciddi durumlarda, omurganın eğriliği sırt ağrısı, omuzlar arasındaki asimetri, belirgin bir kaburga çıkıntısı ve duruş bozuklukları gibi belirtilere neden olabilir. Bu semptomlar, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Skolyoz nedir?

Skolyoz, omurganın yana doğru eğrildiği bir tıbbi durumdur. Normalde omurga, ön-arka yönde düzgün bir çizgi boyunca uzanırken, skolyoz durumunda omurga yana doğru eğrilir. Bu eğrilik genellikle "C" veya "S" şeklindeki eğriler şeklinde görülebilir. Skolyozun şiddeti ve şekli bireyden bireye farklılık gösterebilir. Skolyoz genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde başlar. Nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da, genetik faktörlerin ve çevresel etmenlerin bir rol oynadığı düşünülmektedir. Skolyozun belirtileri arasında omuz ve kalça eşitsizliği, kaburga veya omurga çıkıntıları, vücut eğriliği ve duruş bozuklukları bulunabilir. Belirtiler, eğrilik derecesine, yaşa ve kişisel faktörlere göre değişebilir.

Skolyoz tedavi edilebilir bir durumdur, ancak tedavi planı eğrilik derecesine, yaşa, genel sağlık durumuna ve hastanın ihtiyaçlarına göre değişir. Tedavi seçenekleri arasında fizik tedavi, egzersizler, korse kullanımı ve cerrahi müdahale yer alabilir. Hafif vakalarda düzenli takip ve egzersizlerle ilerlemenin engellenmesi hedeflenebilirken, daha şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Skolyoz belirtileri nelerdir?

Skolyozun belirtileri, omurganın eğrilik derecesine, yaşa, cinsiyete ve kişisel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bazı insanlar hafif skolyoz vakalarında hiçbir belirti yaşamazken, diğerleri daha belirgin semptomlar yaşayabilir. İşte skolyozun yaygın belirtilerinden bazıları:

• Skolyozdurumunda omurga yana doğru eğrildiği için omuzlar ve kalçalar eşit olmayan yükseklikte olabilir. Bu, giysilerin düzgün oturmamasına neden olabilir.
• Eğrilik nedeniyle omurgada veya kaburgalarda çıkıntılar belirebilir. Bu çıkıntılar özellikle yana doğru eğilmede daha belirgin hale gelebilir.
• Vücut duruşunu etkileyebilir. Bu nedenle kişi dik durmak yerine eğik veya eğrili bir duruş sergileyebilir.
• Bel veya sırt bölgesinde ağrıya neden olabilir. Özellikle eğrilik ilerledikçe ağrı daha belirgin hale gelebilir.
• Kişiye bakıldığında omurga boyunca düzgün bir çizgi yerine eğrilik görünebilir. Bu durum özellikle yandan bakıldığında fark edilebilir.
• Skolyoz omurga ve kas sistemini etkilediğinden, bazı insanlar daha hızlı yorulma hissi yaşayabilirler.
• Eğrilik şiddetli ise, akciğerlerin normal fonksiyonunu etkileyebilir ve nefes alma zorluğu yaşanabilir.
• Omurganın eğriliği nedeniyle giysiler düzgün oturmayabilir veya bir omuz daha yüksekte görünebilir.

Skolyoz dereceleri nelerdir?

Skolyoz dereceleri, omurganın yana doğru eğrilik miktarını ifade eder. Derecelendirme genellikle Cobb açısı olarak bilinen ölçüm yöntemi kullanılarak yapılır. Cobb açısı, omurganın eğrilik açısını ölçmek için kullanılan bir radyolojik ölçüm yöntemidir. Bu açı, omurganın en eğri olan iki omur kemiği arasındaki açıyı belirtir.
Skolyoz dereceleri şu şekilde kategorilere ayrılabilir:

• Hafif Skolyoz (10-25 derece): Omurga yana doğru 10 ila 25 derece arasında eğrilmişse, bu hafif bir skolyoz olarak kabul edilir. Bu tür hafif eğriler genellikle sadece düzenli takip ve gerektiğinde egzersizlerle kontrol altına alınabilir.
• Orta Dereceli Skolyoz (25-40 derece): Omurga yana doğru 25 ila 40 derece arasında eğrilmişse, bu orta dereceli bir skolyozdur. Fizik tedavi, egzersizler ve bazen korse kullanımı, eğrilik ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
• Şiddetli Skolyoz (40-50 derece): Omurga yana doğru 40 ila 50 derece arasında eğrilmişse, bu şiddetli bir skolyozdur. Tedavi seçenekleri genellikle daha kapsamlıdır ve cerrahi müdahale de düşünülebilir.
• Çok Şiddetli Skolyoz (50 derece ve üzeri): Omurga yana doğru 50 dereceden fazla eğrilmişse, bu çok şiddetli bir skolyozdur. Bu durumda cerrahi müdahale sıklıkla önerilir çünkü eğrilik ilerlemesi akciğer fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.

Skolyoz tedavisi nasıl yapılır?

Skolyoz tedavisi, eğrilik derecesine, yaşa, semptomlara ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Skolyoz tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirebilir, yani bir dizi farklı sağlık uzmanının işbirliği yapması gerekebilir. Tedavi planı hastanın bireysel durumuna göre uyarlanmalıdır. Erken teşhis ve uygun tedavi, skolyozun ilerlemesini önleyebilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Bu nedenle, skolyoz riski taşıyan veya semptomları olan kişilerin bir ortopedik uzmanla görüşmeleri önemlidir. Skolyoz tedavisi için kullanılan yöntemler şunlar olabilir:

• İzlem: Hafif skolyoz vakalarında, sırt eğriliğinin ilerlemesini izlemek yeterli olabilir. Doktor, düzenli muayene ve röntgenlerle eğrilik derecesini takip eder.
• Korse Terapisi: Orta şiddetteki skolyoz vakalarında, bir skolyoz korsesi veya ortez kullanılabilir. Korse, omurgayı düzeltmeye veya eğriliği kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Genellikle, gençlerin büyüme süreçlerinde omurga eğriliğini kontrol etmek için kullanılır.
• Fizik Tedavi ve Egzersiz: Fizik terapi ve özel egzersizler, kasları güçlendirmek ve sırtın düzgün bir şekilde desteklenmesini sağlamak için kullanılabilir. Bu tedavi yöntemi, ağrıyı azaltmaya ve omurga hareketliliğini artırmaya yardımcı olabilir.
• İlaçlar: Skolyozun kendisi için özel bir ilaç tedavisi yoktur. Ancak eşlik eden semptomları, özellikle sırt ağrısını hafifletmek için ağrı kesiciler veya anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
• Cerrahi Müdahale: Şiddetli veya ilerleyen skolyoz vakalarında cerrahi müdahale düşünülebilir. Ameliyat, omurgayı düzeltmek ve sabitlemek için kullanılır. Genellikle cerrahi müdahale, omurga eğriliği belirli bir derecenin üzerinde olduğunda veya diğer tedavi yöntemleri başarısız olduğunda düşünülür.

Skolyoz ameliyatı nasıl yapılır?

Skolyoz ameliyatı, omurganın anormal bir eğriliğini düzeltmek ve sabitlemek için gerçekleştirilen cerrahi bir müdahaledir. Ameliyat, şiddetli veya ilerleyen skolyoz vakalarında eğrilik derecesi belirli bir seviyenin üzerinde olduğunda veya diğer tedavi yöntemleri başarısız olduğunda düşünülür. İşte skolyoz ameliyatının temel aşamaları:

• İlk adım hasta değerlendirmesidir. Doktor, hastanın yaşını, eğrilik derecesini, omurga eğriliğinin türünü ve ameliyat için en uygun zamanı değerlendirecektir.
• Ameliyatın nasıl gerçekleştirileceğine dair bir plan yapılır. Bu plan omurganın hangi bölgesinin düzeltileceğini, hangi cihazların kullanılacağını ve ameliyatın nasıl gerçekleştirileceğini belirler.
• Ameliyat sırasında hasta genellikle genel anestezi altında olacaktır. Bu, hasta uyandırılmadan önce herhangi bir ağrı veya rahatsızlık hissetmemesi için kullanılır.
• Cerrah omurganın düzeltileceği bölgeye erişmek için bir kesiyi yapar. Kesinin yeri ve boyutu, ameliyatın türüne ve hastanın ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir.
• Ameliyat sırasında omurganın eğrilik derecesini düzeltmek için farklı yöntemler kullanılabilir. Bu omurganın üzerine implantlar veya çubuklar eklemeyi, omurga kemiklerini birbirine kaynaştırmayı veya özel cerrahi teknikleri kullanmayı içerebilir.
• Omurganın düzeltilmesi sırasında sabitleme amacıyla implantlar, vida ve çubuklar gibi cihazlar kullanılır. Bu cihazlar, omurganın doğru pozisyonunu korumaya yardımcı olur.

Ameliyat sonrası dönem hastanede geçirilir ve cerrahi müdahalenin başarılı bir şekilde tamamlanmasını sağlamak için dikkatli bir izleme yapılır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon programı da hastanın iyileşmesine yardımcı olabilir. Skolyoz ameliyatı, karmaşık bir prosedürdür ve cerrahın deneyimi ve hastanın bireysel durumu önemlidir. Ameliyat sonrası dönemde, hastanın omurganın iyileşmesine ve güçlenmesine yardımcı olmak için fizik tedavi ve düzenli takip gerekebilir. Her hasta için tedavi planı farklı olacaktır ve cerrahi seçeneği, hastanın ihtiyaçlarına ve eğrilik derecesine bağlı olarak belirlenir.

Skolyoz egzersizleri nelerdir?

Skolyoz egzersizleri, omurganın güçlendirilmesi, esnekliğinin artırılması ve duruşun düzeltilmesi amacıyla tasarlanmış özel egzersizlerdir. Ancak, skolyoz egzersizlerine başlamadan önce bir sağlık profesyoneli veya fizyoterapist ile danışmanız önemlidir. Genel olarak skolyoz egzersizlerinin bazı örnekleri:

1. Esnetme Egzersizleri:
   • Omurga esnetme: Ayakta dururken kolları başınızın üzerine kaldırarak yavaşça yukarı doğru uzanın. Daha sonra yavaşça yere doğru bükülerek omurgayı uzatın.
   • Kalça fleksör esnetme: Bir sandalyeye oturun ve bir bacağınızı öne doğru uzatın. Diz bükükken göğsünüze yaklaştırarak kalça fleksörlerini esnetin.
2. Omurga ve Karın Kası Egzersizleri:
   • Köprü egzersizi: Sırt üstü yere uzanın, dizleriniz bükülü olsun. Kalçalarınızı yukarı kaldırarak omurga ve kalça kaslarını çalıştırın.
   • Karın kası egzersizleri: Dizler bükülü halde sırt üstü uzanın. Karın kaslarınızı kullanarak başınızı ve omuzlarınızı yukarı kaldırın.
   • 3. Sırt Kası Egzersizleri:
   • Yüzme hareketi: Yüzme pozisyonu alarak ellerinizi ve ayaklarınızı yere paralel şekilde kaldırarak sırt kaslarını çalıştırın.
   • Sırt üstü bisiklet: Sırt üstü yatarken bacakları bisiklet pedalı çevirir gibi hareket ettirerek sırt kaslarınızı çalıştırın.
3. Yoga ve Pilates:
   • Bu egzersiz yöntemleri, esneklik, denge ve duruş konusunda yardımcı olabilir. Ancak mutlaka uzman bir rehberlik ile yapılmalıdır.