Türkiye’nin yaşadığı en büyük maden faciasının davasında ilk duruşma bugün gerçekleşti. Manisa'nın Soma İlçesi'nde 301 madencinin yaşamını yitirdiği facianın ardından haklarında dava açılan 8'i tutuklu 45 sanık, Akhisar'da yargılanmaya başladı. Ancak duruşma gergin başladı. Gerginlikler ve tepkiler üzerine saat 11.40 itibariyle mahkeme karar değiştirdi. Sanıkların duruşma salonuna getirilmesi kararlaştırıldı. Mahkeme yarına ertelendi.
MAHKEME SALONU KARIŞTI
Mahkeme başkanı duruşmaya katılan tutuksuz sanıklar, avukatlar, ölenlerin yakınlarının isimlerini tek tek tutanağa geçirdi. Bu işlem bittikten sonra mahkeme başkanı "İsmini yazdırmayan var mı?" diye sorunca, ölen işçilerin eşlerinden biri ayağa kalkıp "Adil yargılama istiyoruz" diyerek, tutuklu sekiz sanığın duruşmaya getirilmemesini protesto etti. Bazı izleyiciler de görüntüdeki tutuklu sanıklara tepki gösterdi, "Takım elbiseleri giyip karşımıza geçmişler, oturuyorlar. Burada değiller, gelip burada hesap versinler" dedi. Herkes biradna bağırmaya başlayınca salon karıştı. Mahkeme başkanı tepkiler devam ederse ara vermek zorunda kalacağını söyledi. Bu arada madence eşlerinin yakınlarının tepkisi sanık avukatlarına yöneldi. Salon karıştı, avukatlar dışarıya güçlükle çıktı. Polis salona geirerek düzeni sağlamaya çalıştı.
Soma'da geçen 13 Mayıs'ta meydana gelen maden faicasında yaşamlarını yitiren 301 işçinin ölümünde kusurları bulunduğu için haklarıda ava açılan 8'i tutuklu 45 sanık için ilk duruşma Manisa'nın Akhisar ilçesinde duruşma salonu olarak düzenlenen kültür merkezinde başladı. Sanıklardan tutuklu bulunan 8'i için, 'Olası kastla öldürme' suçundan 301 kez 20-25 yıl, 'Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama' suçundan 162 kez 2-6 yıl hapis cezası istedi. Tutuksuz 37 zanlı için de, 'Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma' suçundan 2-15 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları istendi. Ancak bu kişilerden, 25'inin cezalarının, kusur durumundan dolayı üçte bir oranında artırılması istendi.
Duruşma başlamadan önce günlerdir hazırlık yapan polis, duruşmanın yapılacağı kültür merkezinin çevresini bariyerlerle kapattı. Ayrıca ilçeye takviye getirilen polislerle de adeta etten duvar ördü.
Birleşik Haziran Hareketi Derneği ile Manisa Sosyal Hakları Derneği öncülünde yaklaşık 600 kişilik bir grup, sabah erken saatlerinde yürüyüş düzenledi. İstasyon Mevkii'nde bir araya gelen grup, 'Soma Katliamını unutmadık. Hukuk biterse Haziran başlar', 'Kaza değil katliam işçi cinayetlerine hayır' ve 'Davamızın takipçisi katliamının hesabını soracağız' pankartları taşıdı. 'Direne Direne kazanacağız' ve 'AK Parti'den hesabı emekçiler soracak' sloganları eşliğinde davanın görüleceği salonun önündeki polis noktasına kadar yürüdü.
İKRAM ÇARDAĞI GERGİNLİĞİ
Akhisar'da, duruşmanın yapılacağı salonun yanına şehir dışından gelenlere çay ve kahve ikramı yapılmak üzere Akhisar Demokrasi Platformu tarafından kurulan iki çardak, krize neden oldu. Çardaklar, polis tarafından sökülürken, HDP ve CHP milletvekillerinin araya girip, durumu Manisa Valisi Erdoğan Bektaş ile görüşmesinin ardından grup parktan uzaklaştı.
LİSTEDE İSİMLERİ BULUNANLAR ALINDI
Duruşma salonuna yaklaşık 200 metre uzaklıktaki arama noktasından sadeci, basın mensupları, milletvekilleri ve avukatlar kimliklerini göstererek geçebildi. Duruşmayı izlemek için gelenlerden, sadece mahkeme tarafından davet çıkartılar, ölen işçilerin yakınları, davaya müdahil olan mağdurlar ile tanık olarak dinlenecek kişiler, alındı. Bu sırada içeriye ölen işçilerin sadece bir yakınının alınacağı talimatı gerginliğe neden oldu. Aileler bu duruma büyük tepki gösterdi. Buraya eşlerinin çocuklarının katillerinin hesap vermesini izlemeye geldiklerini, bunun içende içeriye girmek istediklerini söyledi. Polis ile aileler arasında gerginlik çıkması üzerine araya CHP milletvekilleri Özgür Özel ile Mahmut Tanal girdi. Mahkeme başkanı ile yaptıkları görüşmelerin ardından, içeriye ölen işçilerin Akhisar'a gelen birinci derece yakınlarının hepsinin alınmasına karar verildi. Bunun haricinde CHP adına milletvekilleri, Genel başkan yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, Özgür Özel, Mahmut Tanal, Veli Ağbaba, Mustafa Moroğlu, Nurettin Demir, Alaattin Yüksel, Musa Çam, DİSK Genel Başkanı Kani Beko, KESK Genel Başkanı Lami Özgen, ÖDP Genel başkanı Alper Taş da duruşmayı izlemek için geldi.
HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş da yanında partisinin milletvekilleriyle Ahkisar'a geldi ve duruşma salonuna girdi. Demirtaş'tan sonra Sabahat Tuncel ve Ertuğrul Kürkçü de salona girdi.
CHP'li milletvekillerinden Mahmut Tanal, hem duruşma salonu girişinde polisin kamera kaydı yapmasına tepki gösterdi ve kendisinin milletvekili olduğunu fişleme yapamayacağını söyledi. Tanal ayrıca, ailelerin içeriye alınmaması konusunda ise, "Anayasal suç işliyorlardı, bunun içini görüytük. Buraya Rıza Zarrablar gelseydi ellerini kollarını sallaya sallaya girerdi" dedi.
CHP Milletvekili Özgür Özel de, “Soma davası nihayet 11 ay sonra karşılık bulması ümidiyle başlıyor. Çok geciktirildi. Adalet arayışlarının ilk kez karşılık bulmasını bekliyoruz" dedi. Polisin de hem arama noktasında hem de duruşma salonunun girişinde bir kamerayla sürekle çekim yaptığı görüldü.
301 İŞÇİ DE DURUŞMA SALONUNDA
Maden faciasında ölen 301 madencinin fotoğraflarının basılı olduğu tişörtlerle gelen eşleri duruşmayı bu şekile izledi. Tişörtlerin önünde işçilerin resimlerinin yanı sıra '301' ve 'Burada' arkasında ise, 'Unutma unutturma' yazısı yeraldı. Başlarında yine işçilerin isimlerinin yazılı olduğu siyah ve sarı baretler takan madenci eşleri, işçi aileleri adına Uğur Çolak'ın babası İsmail Çolak açıklama yaptı. İsmail Çolak, "Adil yargılama istiyoruz. Sanıkların duruşmaya getirilmemesini kabul edemiyoruz. Onlar da buraya gelip hesap vermeli. Biz sanıkların çocuklarımızın ölümünde kusuru bulunanların en ağır cezayı amalarını istiyoruz" dedi
TUTUKLU SANIKLARIN GÖRÜNTÜSÜ SALONDA
Bu arada tutuklu sanıklar Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan; maden mühendisleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, Ertan Ersoy; Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik, emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik, mahkemenin kararıyla, SEGBİS (Ses ve görüntü bilişim sistemi) ile ifade vermeleri için tutuklu bulundukları Aliağa Şakran Cezaevi'nde özel odaya alındı. Duruşma salonuna bu sanıkların görüntüler yansıtıldı. Diğer tutuksuz 37 sanıktan 33'ü de duruşmaya katıldı.
DAVANIN GEÇMİŞİ
Manisa'nın Soma İlçesi'nde geçen 13 Mayıs'ta, 301 işçi hayatını kaybetti. Faciadan sonra başlatılan adli süreçte. Aralarında Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru ile İşletme Müdürü Akın Çelik'in de aralarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı. Faciadan yaklaşık 6 ay sonra Soma Cumhuriyet Savcılığı 3 Kasım'da fezlekeyi hazırlayıp Ağır Ceza Mahkemesi mevcut bulunan en yakın Akhisar Cumhuriyet Savcılığı'na gönderdi. Akhisar Cumhuriyet Savcılığı ise fezlekeyi inceleyip, hazırlamış olduğu iddianameyi Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'ne 10 Kasım'da sundu. İddianameyi inceleyen Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi de 25 Kasım'da 4 noksan madde sebebiyle savcılığa iade etti. Bunun üzerine Akhisar Cumhuriyet Savcılığı iddianamenin iadesine itiraz etti. İddianame bu defa Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Manisa Ağır Ceza Mahkemesi ise eksikleri iki maddeye indirdi. Bunun üzerine geçen Aralık'ta Soma Savcılığı'na dönen dosyada eksiklerin giderilmesi için yeniden çalışma yapıldı. Facianın yıldönümüne iki ay kala 2 mart tarihinde iddianame Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edildi. İddianamede, tutuklu 8 kişi için, “olası kastla öldürmeö suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, “neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralamaö suçundan 162 kez 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası istedi. Tutuksuz 37 zanlı için de, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmaö suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları istendi. Ancak bu kişilerden, 25'inin cezalarının, kusur durumundan dolayı üçte bir oranında artırılması talep edildi.
SANIKLAR
Cezalandırılmaları istenen sanıklardan tutuklu olan ilk 8 kişi: Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan; maden mühendisleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, Ertan Ersoy; Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik, emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik.
Tutuksuz yargılanan 37 kişi ise şöyle:
Maden mühendisleri, Yalçın Erdoğan, Harun Güneş, Fuat Ünal Aydın, emniyet teknikerleri Ergün Yılmaz, Coşkun Derici, Necati Karadeniz ve Harun Yılmaz, Erdem Cambaz, Serkan Kocaman, Soner Günay, Ümit Şahin, Nazmicem Nesemioğulları, Hüseyin Alkan, Adem Ormanoğlu, Burhan Karabaş, Sertaç Büyükgüney, Nimetullah Uğurlu, Efkan Kurt, Mehmet Bayri, Sertan Günay, Batuhan Ünlüyol, Ozan Sezer, Erdoğan Cinoğlu, Halil Sarı, Serhat Dinç, Saltuk Alp Demir, Uğur Karabulut, Serdar Günay, Mehmet Uçgun, Ömer Değirmenci, Fahri Pançar, Olcay Erşin, Mehmet Avcı, Halil Burhan, Hüseyin Ergin, Hilmi Karakoç, Caner Uysal'dan oluştu.
İSTENİLEN CEZALAR
Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen faciayla ilgili Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'ne yeniden hazırlanıp gönderilen iddianamede, tutuklu 8 şüphelinin, "olası kastla öldürme" suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, "neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan öncekine göre bir artarak 162 kez 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları talep ediliyor.Tutuksuz 37 şüphelinin ise "taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları isteniyor. Bunlardan 25'inin cezalarının, "bilinçli taksir" olduğu gerekçesiyle TCK'nın ilgili maddesi gereğince üçte birden yarısına kadar artırılması talebinde bulunuluyor.