Vücudun bağışıklık sisteminde rol oynayan lenf sisteminin boğazda yerleşmiş dokularından bir çifttir Bademcikler. Özellikle üst solunum yollarından giren mikropları tanıyarak vücudu savunmaya hazırlar.
Halk arasında geniz eti denilen "adenoid” dokusu da aslında aynı bademcik gibi lenf yapısındadır ve üst solunum yolunun savunmasında rol oynar. Bademcik gibi, geniz eti de çocuklarda yapısal olarak zaten dar olan hava yolunu tıkar.
Bademcik ve geniz eti problemlerini Sema Hastanesi KBB Uzmanı Dr. Ömer Faik Sağun anlatıyor.
Bademcik dokusu yaşla beraber giderek küçülen bir doku ve bu yüzden yirmili yaşlardan sonra bademcik enfeksiyonlarında azalma görülüyor. Zaten, ergenlikten sonra bademcik ve geniz etinin bir fonksiyonu kalmaz.
Bademcik ve geniz eti sorunları en sık çocukluk döneminde görülüyor. Görülme sıklığı çocukların anaokulu, kreş ya da ilkokul gibi toplu yerlerde bulundukları dönemlerde zirve yapıyor.
Bademcikler ne zaman alınmalı?
Bademcik ve geniz eti ameliyatları çok sık yapılan ameliyatlar olarak karşımıza çıkıyor. İlaç tedavisinden fayda görülmediğinde cerrahi olarak bunların çıkartılmasına başvuruluyor. Bu ameliyata karar vermek için kullanılan iki kriter var.
Kesin ve göreceli olarak ameliyatın gerekliliğinin belirleniyor.
* Üst solunum yolunun bademcik ve geniz eti büyüklüğüne bağlı olarak sık sık tıkanıyorsa
* Bademcik etrafında abse oluşuyorsa
* Kötü huylu tümör şüphesi varsa
* Çene yapısını bozan geniz eti ve bademcik büyümesi görülüyorsa
* Konuşma bozukluğuna sebep oluyorsa
* Uyku apnesine yol açıyorsa bu durumlar kesin ameliyat gerektiren durumlar olarak karşımıza çıkıyor.
Göreceli kriterlerin en başında sık tekrar eden bademcik enfeksiyonları geliyor. Bademcik ameliyatlarının %40'ı bu nedenle yapılıyor. Göreceli kriterler;
* Son bir yılda yedi defa veya son iki yılda yıl başına beş defa veya son üç yılda yıl başına 3 defa ya da daha sık ateşli bademcik iltihaplanması geçirilmesi
* Hastanın difteri (Kuşpalazı) mikrobu taşıyıcısı olması
* Hastada kalp kapak bozukluğu olması
* Bademcik ve geniz eti iltihaplanmasına bağlı olarak sık orta kulak iltihabı geçirilmesi.
Çocuğunuz bu tür problemler yaşıyorsa, hemen bir uzmana başvurun. Aksi takdirde, çocuklarda horlama, huzursuz uyku, gece terlemeleri gibi belirtileri beraberinde getiren bademcik ve geniz eti, büyüme ve gelişmede geri kalmaya, saldırganlık, huysuzluk gibi kişilik değişikliklerine, öğrenme güçlüklerine sebebiyet verebilir.
Bademcik ameliyatlarında radyo frekans yöntemi
Bu yöntemde Radyo frekans enerjisi veren cihaza bağlı iğne bademciklere batırılır.Bu iğne yoluyla verilen radyo frekans enerjisi bademciklerin büzüşmesine vedolayısıyla boyut olarak küçülmesini sağlar. Havayolunda yaklaşık olarak %70 genişlemeyi sağlar. Uygulama sonrasında son derece az ağrı olur. Bu nedenle çocuklarda ameliyat sonrası huzursuzluklar daha az görülür.
Sömestr tatili ameliyat için en uygun zaman
Bademcik hastalıkları ve geniz eti çocuk yaş grubu sorunu olarak bilinse de erişkinler için de aynı kurallar geçerli. Ameliyata engel oluşturacak herhangi bir ciddi sağlık problemi olmayan erişkinlerde de bademcik ameliyatları uygulanıyor. Solunum sıkıntısına sebep olan iri bademcik ve ileri derecede büyümüş geniz eti durumlarında çocuklarda 6. aydan itibaren ameliyat yapılabiliyor, yaş bir engel oluşturmuyor. Okul çağı çocuklarının derslerinden geri kalmamaları için sömestr tatili en uygun zaman olarak karşımıza çıkıyor.