Son dakika: "Çanakkale Boğazı'nın gerdanlığı" olarak nitelendirilen 1915 Çanakkale Köprüsü, 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 107. yıl dönümünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıldı. Temeli 18 Mart 2017'de atılılan dünyanın en uzun orta açıklığa sahip, Asya ve Avrupa kıtalarını bir kez daha birleştiren 1915 Çanakkale Köprüsü tamamlandı. 1 buçuk saatlik ulaşım süresini 6 dakikaya düşürecek köprü, birçok yönden bölgenin kalkınmasında önemli görevler üstlenecek. Asya ile Avrupa kıtalarını Çanakkale Boğazı'nda ilk kez birbirine bağlayan 1915 Çanakkale Köprüsü'nün yapımında, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü görevlilerinin yanı sıra yaklaşık 5 bin 100 personel ve 740 iş makinesi çalıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 1915 Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolu Açılış Töreni'nde açıklamalarda bulundu.
Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları şöyle:
Binlerce yıl boyunca farklı medeniyetlerin kültürlerin gözbebeği olmuş Çanakkale, bugün yepyeni bir geleceğe kapılarını açıyor. Çanakkale Boğazı'na Yakut bir gerdanlık olarak gördüğümüz bu köprünün açılışını yapmak için bir aradayız.
Şehitlerimize layık olabilmek için çalışıyoruz. 107 yıl önceki kazanılan zafere adadığımız 1915 Çanakkale Köprüsü'nü büyük ecdadımıza hitap ediyoruz. 1915 Çanakkale Köprüsü'nün milletimize, ülkemize, şehrimize, tüm insanlığa hayırlı olmasını diliyorum.
Bugün, Çanakkale'de 6. köprüyü açıyoruz. 140 yıl önce Sultan Abdulhamit Han az önce ifade ettiğim köprülerin eski çalışmasını , hazırlıklarını yapmıştı. Osmanlı'nın yaşadığı savaşlar nedeniyle, yapılamayan bu yadigar projeleri hayata geçirmek bize nasip oldu. Açılışını yapmak Cumhur İttifakı olarak bize nasip oldu.
Orta açıklığının uzunluğu 2023 metre Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yılına ve hedeflerimizin işaretidir. Kule yüksekliklerinin 318 metre olması Mart'ın 18'ini ifade ediyor.
İki kıtayı şimdi 6. defa birleştiren 1915 Çanakkale Köprüsü'nün nasıl zorluklarla yapıldığını anlatan belgeseli bu akşam TRT'de seyredebilirsiniz. Bu güzel eserin ülkemize kazandırılmasında emeği geçen herkese milletim ve şahsım adına teşekkür ediyorum.
Artık şehitlerimizin aziz hatıraların işte bu eserin tüm görkemiyle Boğaz'ın üzerinde de yaşatacağız. Tüm şehitlerimiz bir kez daha rahmetle, minnetle, şükranla yaad ediyorum.
1915 Çanakkale Köprümüz yap-işlet-devret modeliyle inşaa ettiğimiz en son eserdir. İnşallah bunların devamı da gelecek. En başarılı örnekleri bu modelin bizim dönemimizde ortaya çıkmıştır. Kamu-özel işbirliği projelerinde Performans olarak Avrupa'da 3 dünyada 13. sırada yer alıyoruz.
Kendi kasamızdan değil, dışarıdan getirmek suretiyle başardık bunu. BU projelerin milli gerlirimize katkısı 395 milyar dolar, üretime katkısı 838 milyar dolar, ishihdama katkısı ise 1 milyon kişi...
Şimdi karşıdan karşıya geçmek için saatler süren yolculuk sadece 6 dakikada tamamlanacak. Nereden nereye... Köprümüzün temelini 4 yıl önce atmıştık. Firmalarımız Güney Koreli ortaklarıyla kolları sıvadı, gece gündüzlü çalışmalarla söz verdiğimiz tarih olan bugünkü açılışa hazır hali getirdi. Dünyada bu denli devasa bir eseri bu kadar kısa sürede tamamlayabilecek başka ülke var mıdır bilmiyorum. Türkiye orta açıklığı itibarıyla dünyanın en uzun köprüsüne sahip Japonya'yı geride bırakıp ilk sıraya yerleşti. Orta açıklık uzunluğu bakımından ilk 10 köprünün 3'nün ülkemizde olduğunu hatırlatmak isterim.
Erdoğan, "Ben burada otomobil geçişleri ile alakalı fiyatı bizler 200 lira olarak belirledik. Pahalı mı? Ancak buradan feribotların geçiş fiyatlarını biliyorsunuz. Şimdi bir hafta ücret ücretsiz" diye konuştu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu köprünün açılış töreninde önemli açıklamalarda bulundu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu'nun açıklamalarından notlar:
Cumhuriyet tarihimizin en büyük ulaştırma projelerinden biri olan 1915 Çanakkale Köprüsü'nü hizmete sunmanın haklı gururu ve mutluluğunu yaşıyoruz. Projemiz ile ülkemiz, yatırım, üretim, ihracat ve istihdamda en büyükler arasına girmeye bir adım daha yaklaşmıştır. Şanlı tarihimize mühür vuran şahaser olmuştur.
Enlerin, ilklerin ve rekorların projesi olarak simge yapılardan biri milletiyle buluşuyor. Büyük ve güçlü Türkiye resmi. Liderliğinizle ortaya çıkan tüm eserler bu resme vurulan fırça darbeleri. Trakya ile birlikte Batı Anadolu, Ege'nin sanayi, ticaret ve Turizm sektörü çok daha canlanacaktır.
Törene katılan Güney Kore Başbakanı Kim Boo-kyum da, tarihi açılışa davet edildiği için teşekkür etti, Kore hükümeti adına tebriklerini bildirdi.
Güney Kore Başbakanı, ''Köprünün tamamlanmış olmasının Doğu-Batı değişim tarihinde yeni bir geçiş açmış olması sebebiyle insanlık tarihi açısından önemi bulunmaktadır. Köprünün aralarında kan bağı olan iki kardeş ülke Türkiye ve Kore'nin birlikte yaptıkları dünya çapında köprü olması sebebiyle her iki ülke için de önemli bir anlamı bulunmaktadır'' diye konuştu.
Limak Holding Onursal Başkanı Nihat Özdemir ise dünyanın en uzun orta açıklıklı asma köprüsünü rekor bir sürede tamamlayarak ve otoyolu milletin kullanımına sunmanın gururunu yaşadıklarını söyledi.
"Çanakkale'ye bir gerdanlık lazım" diyerek kıtaları bir kez daha birleştirmenin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hayali olduğunu anımsatan Özdemir, "Böyle bir dev köprü projesine hayat vermek mühendis olarak iş hayatına atıldığım ilk günden beri hayalimdi. 1915 Çanakkale Köprüsü ile bu hayalimi gerçekleştirmek nasip oldu." diye konuştu.
Özellikleri itibarıyla "simgelerin köprüsü" olarak anılan, mühendisliğindeki detaylarla öne çıkan "dünyanın en uzun orta açıklıklı köprüsü" unvanına sahip 4 bin 608 metre uzunluğundaki 1915 Çanakkale Köprüsü ile iki kıta arasındaki yolculuk süresi 6 dakikaya düşecek.
Malkara-Çanakkale Otoyolu ve 1915 Çanakkale Köprüsü ile Marmara ve Ege bölgelerindeki limanlar, demir yolu ve hava ulaşım sistemlerinin kara yolu ulaşım projeleriyle entegrasyonu sağlanacak, bu bölgelerde ekonomik gelişime ve sanayinin ihtiyaç duyduğu dengeli bir planlama ve yapılanmanın oluşturulmasına imkan sunulacak.
"En"lerin projesi olarak anılan köprünün ana kablosunda dünyanın çevresini 4 kez dönebilecek 162 bin kilometrelik tel kullanıldı. Kule kesonları alan olarak kıyaslandığında bir futbol sahası büyüklüğünü kapsarken köprüde kullanılan 227 bin metreküplük beton ile 100 metrekarelik 5 bin 900 adet dairenin yer aldığı 25 bin nüfuslu bir ilçe kurulabiliyor.
Köprünün 2 bin 23 metrelik orta açıklığı Cumhuriyet'in 100'üncü kuruluş yıl dönümünü, 318 metrelik çelik kuleleri de Çanakkale Deniz Zaferi'nin kazanıldığı 18 Mart 1915'i sembolize ediyor. Kırmızı-beyaz renge sahip kulelerin Türk bayrağını temsil ettiği proje, 334 metreye ulaşan kule yüksekliğiyle dünyanın en yüksek kulelerine sahip asma köprüsü unvanına sahip.
1915 Çanakkale Projesi sayesinde Marmara bölgesindeki otoyol ringi tamamlanmış olacak. Bu sayede bölgenin ulaşımı gelişirken, uluslararası koridorlarla da entegrasyonu güçlenecek.
Tüm bu gelişmeler, bölgedeki ve ülkedeki çok sayıda ekonomik faaliyete de doğrudan, dolaylı ve tetikleyici etkilerde bulunacak. Ekonomik etki analizine göre proje; milli gelire 2,44 milyar avro, üretime ise 5,4 milyar avro katkı sağlayacak. Ayrıca istihdama da yıllık 118 bin 209 kişilik bir etki yaratması bekleniyor.
Çanakkale Boğazı'ndaki ulaşımın köprü sayesinde 6 dakikaya düşmesiyle zamandan, yakıttan ve karbon emisyonlarından yıllık önemli oranlarda tasarruf sağlanacak. Yıllık zamanda 382 milyon avro, yakıttan 31,3 milyon avro, çevreden 1,9 milyon avro olmak üzere toplamda 415 milyon avro tasarruf edilecek. Projenin 1,5 yıl erken bitirilmesi sayesinde ülke ekonomisi 622,5 milyon avro tasarruf etti.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından "1915 Çanakkale Köprüsü" ile "Malkara-Çanakkale Otoyolu" projelerine ilişkin paylaşılan bilgilere göre, 2 milyar 545 milyon avro yatırım bedeline sahip projenin ihalesi 26 Ocak 2017'de gerçekleştirildi.
İhalede belirlenen süreden daha kısa zamanda tamamlanan ihaleyi, Türkiye'den Limak ve Yapı Merkezi'nin, Güney Kore'den DL E&C ve SK ecoplant ile oluşturduğu konsorsiyum 16 yıl 2 ay 12 gün toplam süreyle kazandı.
Proje kapsamında; 1915 Çanakkale Köprüsü'nün yanı sıra 2 yaklaşım viyadüğü, 2 betonarme viyadük, 12 köprü, biri ekolojik olmak üzere 43 üst geçit, 40 alt geçit, 236 adet çeşitli ebatlarda menfez, 12 kavşak, 4 otoyol hizmet tesisi, 2 bakım işletme merkezi ve 5 ücret toplama istasyonu inşa edildi.
Marmara Bölgesi ile Kuzey Ege'yi birbirine bağlayacak yolun köprü ile beraber tamamlanmasıyla Avrupa'dan Türkiye'nin güneybatısına, İzmir ve Aydın gibi endüstriyel bölgelere kesintisiz erişim sağlanacak.
Deprem riski açısından, köprünün kule temelleri çelik kazıklarla güçlendirilirken, zemin üzerinde konumlandırılmış batırma keson tipi temel seçildi.
En elverişsiz rüzgar etkilerinin göz önüne alındığı köprü, bölgenin deprem koşulları dikkate alınarak olabilecek depremlere karşı dayanıklı olarak tasarlandı.
Kule temel kesonu deniz dibine indirilmeden önce, temel altı zeminini iyileştirmek üzere deniz yatağının altında zemin ıslahı yapıldı.
Proje kapsamında yerel Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) çalışmasına ek olarak uluslararası standartlarda bir Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) gerçekleştirildi.
Kamuoyu ve paydaşlarla danışma süreci kapsamında, 1.000'den fazla kişinin katılımıyla 7 ÇSED bilgilendirme toplantısı yapıldı; 10'dan fazla kurumdan ÇSED Raporu ile ilgili görüş alındı; posterler, broşürler, gazete ilanları ve Kamulaştırma Bilgi Rehberi ile paydaşlar bilgilendirildi.
ÇSED kapsamında, deniz canlıları üzerine yapılan araştırmalar, köprü kule temellerinde yapılan kazık çalışmalarının, Çanakkale Boğazı'nı kullanarak göç eden bazı yunus türlerini olumsuz etkileyebileceğini gösterdiği için bu konuyla ilgili gerekli önlemler alındı.
Akdeniz'de koruma altındaki bir tür olan Pinna Nobilis adındaki midye türünün etkilenebileceği tespit edilmesi nedeniyle bu konuda Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ile bir çalışma gerçekleştirildi. Söz konusu çalışmada koruma altındaki 1.000'in üzerinde Pinna Nobilis komşu güvenli bölgelere taşındı.
Kazık çalışmaları yunus geçişleri sebebiyle 5 kez durduruldu ve toplamda 2 saatten daha uzun bir süre yunusların geçişleri beklendi.
Projenin hayata geçmesi sayesinde Vizyon 2023'te önemli hedeflerinden birine ulaşılacak. Türkiye'nin batısında otoyol entegrasyonu, Bir Kuşak Bir Yol Projesi'nin önemli bir parçası tamamlanacak.
İstanbul Boğazı geçişine yeni bir alternatif oluşacak. Trakya ve Batı Anadolu'daki sanayi, ticaret ve hizmet sektörleri ivme kazanacak.
Ulusal ve uluslararası turizm canlanacak. Avrupa ülkeleri, Balkanlar ve özellikle Yunanistan ve Bulgaristan ile ticari ilişkilerin yanı sıra kültürel etkileşim de olumlu etkilenecek.