Afganistan İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Taliban’ın Afganistan’ın başkenti Kabil’e her yönden girmeye başladığı belirtildi. Yerel kaynaklar, Kabil’de silah seslerinin duyulduğunu açıkladı.
Taliban militanlarının, Kabil'in merkezine 8 kilometre uzaklıktaki sanayi bölgesi Bagrami'ye ve 5 kilometre uzaklıktaki Deşt-i Berçi'ye girdiği belirtildi. Kabil'in merkezinde gergin bekleyişin sürdüğü ve kaosun hakim olduğu gözlendi.
Genel Sekreterı Jens Stoltonberg, tahliyelerin kolaylaştırılmasını ve koordinasyonu sağlamak üzere İttifak'ın Kabil'deki Hamid Karzai Havalimanı'nın açık kalmasına destek sağladığını duyurdu.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, akşam saatlerinde Kabil Havalimanı'ndan kalkan bir uçakla ülkesinden ayrıldı.
Sabah saatlerinde Taliban'ın başkent Kabil'e girmesinin ardından, 2014 yılından beri ülkenin cumhurbaşkanı olan Gani, Afganistan'ı terk etti.
Öte yandan Reuters'ın haberine göre Afganistan Devlet Başkanı Gani, kan dökülmesini önlemek için ülkeyi terk ettiğini açıkladı.
Gani, dün yaptığı açıklamada, Taliban'a karşı cumhurbaşkanı olarak vatanını savunmaya devam edeceğini duyurmuştu.
Gani'nin ayrıldığını sosyal medya hesabından paylaştığı bir video ile doğrulayan Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah ise "Afganistan'ı zor zamanda terk etti. Allah ondan hesap soracak." ifadelerini kullandı.
Afganistan Savunma Bakanı Vekili Bismillah Muhammedi ise Twitter'dan yaptığı paylaşımda "Ellerimizi arkamızdan bağladılar ve vatanı sattılar. Gani ve ekibine lanet olsun." ifadelerin kullandı.
Reuters'a konuşan iki Taliban yetkilisi, ülkede bir barış hükümeti olmayacağını ve iktidarın tamamen kendilerine devredilmesini beklediklerini ifade etti. Taliban militanlarının Afganistan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na girip kontrolü ele aldığı aktarıldı.
Taliban tarafından yapılan yeni açıklamada, başkent Kabil'de hastanelerin hizmet vermeye devam edeceği ve acil yardımların girişine izin verileceği belirtildi. Açıklamada, havalimanının da çalışmayı sürdüreceği ifade edildi.
Öte yandan Kabil'de binlerce sivil kenti terk etmek için harekete geçti. Sosyal medyada yer alan görüntülerde şehrin neredeyse her bölgesinde trafiğin kilitlendiği görüldü.
Afganistan İçişleri Bakanlığı, Taliban'ın başkente girmesinin ardından, yönetimin devri için müzakerelere başlanacağını duyurdu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD'nin Afganistan'daki temel diplomatik varlığını, Hamid Karzai Havalimanı yakınına konuşlandırılacak büyükelçilikte sürdüreceğini söyledi.
Amerikan NBC televizyonunda "Meet the Press" isimli programa katılan Blinken, ABD'nin Kabil Büyükelçiliğini kapatıp kapatmayacağı konusunu değerlendirdi.
Blinken, sunucunun Kabil'deki büyükelçiliği kastederek, "Elçiliği kesinlikle kapatıyor muyuz?" sorusu karşısında, "İnsanları büyükelçilikten şu anda havaalanındaki bir yere taşıyoruz. Bir numaralı önceliğim halkımızın emniyeti ve güvenliğidir." ifadesini kullandı.
Sunucu Chuck Todd'un, "Yani büyükelçilikte hiçbir Amerikalı yoksa, büyükelçiliği kapattık. Ama hayır demek istemiyormuşsunuz gibi geliyor?" sorusuna ise Blinken, "Temel diplomatik varlığımız olacak. Ve aslında havaalanında bir yerde bir elçilik. Yani, fiziksel elçilik hareket ediyor ancak devam edecek olan bir Amerikan diplomatik varlığı olacak." şeklinde cevap vermeyi tercih etti.
Der Spiegel'in haberine göre, Taliban'ın Kabil'e girmesinin ardından Alman hükümeti Kabil'deki Büyükelçiliğini aceleyle tahliye etme kararı aldı.
Almanya'nın Kabil'deki Büyükelçilik personeli de güvenli bir havalimanına götürüldü.
Afganistan'daki 80 Alman vatandaşının ise emniyete alınıp alınmadığının henüz bilinmediği ifade edildi.
Eski Afganistan İçişleri Bakanı Ali Ahmed Celali'nin Taliban liderliğindeki geçiş hükümetine başkanlık edeceği açıklandı.
Taliban, Kabil’in 13 kilometre güneydoğusunda yer alan Puli Çarhi’deki hapishanede bulunan 5 bin mahkumu serbest bıraktı. Hapishanede bulunan yaklaşık 5 bin mahkum arasında Taliban güçlerinin yanı sıra siyasi tutuklular ve DEAŞ’lıların bulunduğu ifade ediliyor.
Taliban, Afganistan’da 34 vilayet merkezinden 27’sini ele geçirdi.
Dışişleri Bakanlığı, Afganistan'dan ayrılmak isteyen Türk vatandaşlarının ivedilikle Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği'ne bilgi vermesini istedi.
Elçiliğin numarası "+93 79 782 82 83" olarak paylaşıldı.
İngiltere'de Başbakan Johnson'ın başkanlığında düzenlenen Acil Durum Kabine Toplantıları (COBRA) kapsamında, Afganistan'daki durum ele alındı.
Johnson, toplantının ardından yaptığı açıklamada, Afganistan'da şu anda açıkça bir rejim değişikliğinin olduğunu ve nasıl bir rejim olacağını ise tam olarak bilmediklerini söyledi.
Afganistan'da durumun son derece zor olmaya devam ettiğini ve daha da zorlaşacağını belirten Johnson, "Önceliğimiz, İngiliz vatandaşlarına, 20 yıl boyunca İngilizlerin Afganistan'daki çabalarına yardım eden herkese karşı yükümlülüklerimizi yerine getirdiğimizden emin olmak ve onları elimizden geldiğince hızlı şekilde oradan çıkarmaktır." dedi.
Kimsenin iki taraflı olarak Taliban'ı tanımasını istemediklerini söyleyen Johnson, Afganistan'ın, tekrar "terör için gelişme alanı" haline gelmemesini sağlamak için Batı'nın birlikte çalışması gerektiğinin altını çizdi.
Johnson, "Kimse Afganistan'ın terörün gelişme alanı olmasını veya 2001 öncesi duruma geri dönmesini istemiyor." diye konuştu.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı da ülkedeki İngiliz diplomatik varlığının azaltıldığını ancak personelinin, İngiliz vatandaşlarına ve Afgan personele yardım sağlamak için çalışmaya devam ettiğini belirtti.
Bakanlıktan bir sözcü, "Afganistan'dan ayrılmak isteyen İngiliz vatandaşlarının bunu yapabilmesi için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz." ifadesini kullandı.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Sözcüsü Jens Laerke, Afganistan'daki son duruma ilişkin soruları cevapladı.
"BM durumu yakından izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyor." diyen Laerke, ülke genelinde görev yapan çok sayıda BM çalışanının tahliyesine ilişkin ise bilgi vermedi.
Laerke, BM çalışanlarının güvenliğinden endişe edip etmediklerine ilişkin "Güvenlik konusunda, BM ve BM dışı insani yardım çalışanları da dahil sivilleri korumak için Taliban ve çatışan tüm tarafların uluslararası yasalara göre yükümlülükleri olduğunu hatırlatıyoruz." ifadesini kullandı.
Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Pakistan'ın siyasi uzlaşı için çabaları desteklemeye devam edeceği belirtilerek, "Tüm Afgan tarafların bu iç siyasi krizi çözmek için birlikte çalışacaklarını umuyoruz." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, Afganistan'da ortaya çıkan durumun yakından takip edildiği vurgulanarak, Pakistan'ın Kabil Büyükelçiliğinin, vatandaşlarına, Afganistan halkına, diplomatik ve uluslararası topluluğa gerekli yardımı yaptığına dikkat çekildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, Rus Ria haber ajansına Afganistan meselesine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Afganistan'daki duruma ilişkin BMGK'nin acil toplanacağını belirten Kabulov, "Bu konuda çalışıyoruz. Meslektaşlarımız bununla yakından ilgileniyor ancak bu, artık durumu değiştirmez, şimdi toplantı yapmak yerine önceden düşünmek gerekirdi." ifadesini kullandı.
Rusya'nın Kabil Büyükelçiliğinin Afganistan'dan tahliye edilmeyeceğini aktaran Kabulov, Taliban'ın, ülkedeki diplomatik misyonlarının güvenliğini garanti ettiğini kaydetti.
Öte yandan ABD, Afganistan'ın başkenti Kabil'de bulunan büyükelçiliğini tahliye etmeye başladı. İsminin açıklanmasını istemeyen bir ABD'li yetkili, "Şu anda binadan ayrılan küçük bir grup insan var, personelin çoğunluğu ayrılmaya hazır bir şekilde bekliyor. Elçilik çalışmaya devam ediyor" ifadelerini kullandı.
ABD Büyükelçiliği'nde hareketliliğin olduğu, helikopterlerin havalandığı ve diplomatik araçların büyükelçiliği terk ettiği belirtiliyor.
ABD Başkanı Joe Biden, Taliban'ın hızla ilerlediği Afganistan'daki son duruma ilişkin yazılı açıklama yapmıştı.
Biden, Kabil'deki Amerikan Büyükelçiliğindeki personel ile ABD'ye destek olan Afganlıların ülkeden tahliyesi için daha önce 3 bin olarak açıklanan gönderilecek asker sayısını 5 bine çıkardığını bildirmişti.
Biden, amaçlarının söz konusu personelin güvenli ve hızlı bir şekilde ülkede çıkarılması olduğunu kaydetmişti.
Ülkede halen görev yapan ABD birliklerine yönelik muhtemel bir tehdit algısına karşın tüm ilgili kurumları yeniden uyardığını aktaran Biden, muhtemel terör saldırılarına karşı uyanık olacaklarını ifade etmişti.
Biden, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'a, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve diğer Afgan yetkililerle görüşmesi talimatını verdiğini, ülkede şiddetin sona ermesi ve siyasi bir çözüme varılması konusunda çalışılması gerektiğini kaydettiğini vurgulamıştı.
Biden, açıklamasında, "Doha'da bulunan Taliban temsilcilerine, Afganistan'daki ABD askerini ve görevimizi tehlikeye atacak herhangi bir eyleme girişmeleri durumunda hızlı ve güçlü bir askeri karşılık verileceğini ilettik." ifadesini kullanmıştı.
Kaynak: Reuters - AA-İHA-DHA