Son dakika haberi: CNN Türk ekranlarındaki Gece Görüşü programına katılan ve canlı yayında gündeme dair değerlendirmelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ekonomiye dair soruları yanıtladı. Bakan Nebati, enflasyonla ilgili de önemli açıklamalar yaptı. Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği asgari ücret zammı, memur ve emekli maaşlarına ilişkin de Bakan Nebati, dikkat çeken ifadelerde bulundu. Peki, enflasyon ne zaman düşecek? Memur, emekli maaşı, asgari ücret zammı ne kadar olacak? EYT konusu ne olacak? İşte son dakika gelişmesinin tüm detayları...
Bakan Nebati'nin açıklamalarından satır başları şu şekilde:
Enflasyon artık Türkiye'nin tek başına problemi değil, Avrupa'nın da değil. Dünyanın problemi. Özellikle Avrupa resesyona doğru gidiyor. ABD'de enflasyon sürekli tartışılır halde. Savaşla birlikte herkesin öngörüleri bozuldu. Enflasyondan uzak durmak mümkün değil. Türkiye'deki enflasyonun bir sebebi dışarıdan ithal edilen maliyet enflasyonuysa diğeri kurlardaki ani yükselişler. Üçüncü sebep de beklentilerdir. Beklentiler bozuldu. Bir tarafta salgın, sonrasında savaş... Birçok işletme stoklara girdi.
Enflasyon bizde çok yüksek hissedildi. Emtia ve petrol fiyatlarındaki sakinleşme enflasyon üzerindeki baskıyı azaltıyor. Enflasyonda sert frene basmıyoruz. Önce artış hızını azaltıyoruz. Aralık ayından itibaren baz etkisiyle enflasyon rakamlarında düşme göreceğiz.
Enflasyonun etkilediği grup daha çok dar gelirliler. Dar gelirlilerin daha az etkilenmesi için çalışıyoruz. Tedbirlerle gıda üretiminin maliyetini düşüreceğiz.
Çok iddialı bir şey söyleyeyim. Geçen yıl yapılan denetim sayısı 120 bin. Bu yıl bugün itibarıyla yapılan denetimlerin sayısı 550 bin. Yıl sonuna kadar 1 milyon hedef koyduk. Bizim risk analiz genel müdürlüğümüz var, pasifti güçlendirdik. Gıdayla ilgili 350 binin üzerine mükellef tarandı, 106 bin riskli mükellef göründü. Bununla ilgili de çalışmalar yapılıyor.
Bunlar, denetimlerin sıkılaşması ve fiyat davranışlarında bozukluğa sebep olan mükelleflerin tespit edilerek cezalandırılması anlamına geliyor. Önümüzdeki bu kış geçen kış gibi olmayacak, daha iyi bir kış olacak.
Dünyada 165 ülke faiz enstrümanını kullanıyor. Sizce merkez bankalarının kullandığı faiz oranları, manşet enflasyonun altında faiz kullanan ülke sayısı kaçtır? Sayı 132. "Faiz, enflasyonun üzerinde olmalı lazım" öğretisini reddediyoruz. Merkez bankalarının faiz artırımları enflasyon üzerindeki bir faiz artırımı değil. Enflasyonla mücadele biz faiz artırıyoruz dedikleri zaman 0.50'lik bir artışla yürüyorlar. Paradan para kazanmayı benim ülkemde yapma diyor. Biz onların yaptığını yapmaya başladık aslında.
Bu yeni dengenin sancılı da olsa gerçekleşeceğini ve Türkiye'nin orta gelir tuzağında kurtulacağına inanıyorum.
Cumhurbaşkanımız 10 yıldır ben yeni bir dengeye getirmeye çalışıyorum diyor. Makas açılmaya başladığı zaman enflasyonla mücadelede biz faiz oranlarını indirmek, sabit tutmak yerine yükseltmiş olsaydık bu paradigma çökmüştü. Cumhurbaşkanımız ifade ettiler, faiz tek haneye gidecek, adımlar atılacak. Kredinin ucuzlaması, yatırımın ucuzlaması, enerji fiyatlarının düşmesiyle Türkiye bu dengeye çok kısa sürede gelecektir.
Enflasyon hepimizi ilgilendiriyor. Direksiyonu çevirdiğiniz anda otomobil döner sağa veya sola. Tekneyi kullanıyorsanız çevirdiğiniz anda dönmezsiniz. Bir hedef koyacaksınız, bu hedeften itibaren yönünüzü değiştirmeye başlamanız lazım. Rüzgarın yönüne göre de dümeninizi iyi anlamanız lazım. Boğazda gidiyorsanız bir de ters akıntı vardır. Bu ters akıntıya göre de hesabınızı yapmanız lazım. Ekonomi böyle bir şey. Enflasyonu düşürmek için ne söylüyorlar, faizi artıracağız, sıcak para getireceğiz ve bunun adı enflasyonu çözmek olacak. Böyle bir dünya olmayacak.
2002 yılında bugüne kadar asgari ücret hiçbir şekilde enflasyona ezdirilmedi. Bu yıl da enflasyon hedefimiz bu kadar yüksek değildi. Memur maaşları zaten 6 ayda bir güncelleniyor. Bu yüzden herhangi bir sıkıntı yaşanmıyor. Asgari ücretliler yılbaşında belirlendiği için önümüzdeki yılın hedeflerine göre artırılıyor. Bu yıl hedeflerde sapma olduğu için temmuz ayında bir artış yoluna gidildi ve gelenek bozuldu. Yüzde 95 civarında bir iyileştirme yapıldı. Önümüzdeki yıl ve yıllarda Cumhurbaşkanımızın duruşu çok net. Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu irade çerçevesinde, hiçbir şekilde asgari ücretli, dar gelirli ve sabit gelirliler enflasyonun altında kalmadı, önümüzdeki süreçte de enflasyonun altında kalmayacak çalışmalar yapılacaktır. Başka türlü olamaz zaten.
Cumhurbaşkanımız 20 yıllık iktidarı döneminde hep net cevap vermiştir. Asla enflasyonun altında bir artış söz konusu olmayacak. Teknik olarak bir çalışma yapılmadığı için bütçe teslim edildikten sonra çalışmalar yapılacak, kabinede de görüşülecek. Enflasyonun altında olmayacak her türlü çalışma yapılacak.
Esnafa faiz oranı 9.5 civarında olan kredi veriyoruz. Halk Bankası çalışmalarını yapıyor. Bugünkü faiz ve mevcut koşullara uygun bir paket üzerinde çalıştığımızı söyleyeyim. Teknik çalışmalarımızı yapıyoruz. Sicil affı ile ilgili bir çalışmanın da yapılması gerekiyor. Sicil affının getirilmiş olması yeterli değil. Banka gayrı resmi olarak oradaki affı görmemesi gerekirken görüyor ve ona göre hareket ediyor. Bankacılık sektörünün de Meclis üzerinden alınan kararı uygulanma zorunluluğu olacak.
Torba yasada iki tane önemli şey var. Bir defa 2 bin liraya kadar icraya düşmüş 9 milyon dosyanın temizlenmesine yönelik çalışma var.
Türkiye'deki mevduatın 3'te 1'i kur korumalıya kaymış durumda. Kur korumalıda hacim 1.4 trilyon TL. Bir gerçeklik var, Türkiye dolarize bir toplum. Dolara korunma amacıyla gidiyor insanlar. Kur korumalı mevduatla dövizi olanlar buraya yatırıyor. Buradan eğer geçen süre içerisinde farklılık varsa üzerine para kazanıyor, yoksa korumuş oluyor. Kur korumalıyla bireylerin piyasadan döviz almasının önüne geçtik. TL yatırır TL alır ama dövize olan bağımlılığını kırıyoruz. Talebi tamamen kısmış durumdayız, öngörülebilir bir kur seviyesini bu sayede sağladık.
20 Aralık akşamında 18.36 TL'ydi. O günkü kur Türkiye'deki gerçek kuru yansıtmıyordu. Bugünkü kur öngörülebilir bir hale gelmiş durumda. TL'yi aslında güçlendiriyoruz. Kur korumalı mevduatı 31 Aralık 2023'e kadar uzatıyoruz.
Meclis'ten geçecek EYT ile ilgili her kararın altını doldururuz. Bütçe disiplininden asla taviz vermiyoruz. Taviz vermeden taleplerin karşılanması doğrultusunda adımlar atıyoruz. Gelirlerin artırılması konusunda da çalışmalarımız var. Vergiyi ödenebilir bir halde sunmak gibi.
(Vergi dilimine takılan çalışanlar) Yok,yapamayız. Dışarıdan göründüğü gibi değil.
Ülkedeki enstrümanlardan bir tanesi, iyiye giden, Borsa İstanbul gibi, bizim yapacağımız şey bunu paylaşmak. Borsa İstanbul önemli bir kurum. Bizim burada yapacağımız şey Borsa İstanbul'a zarar vermek değil, derinleşmesini sağlamak. Buraya kazanma amacıyla gelen yatırımcıların, anormal bir zararla kalmaması için de tedbirleri alırız, almaya devam ederiz. Borsa İstanbul'un zarar görmesini engelleyecek birçok adım atıldı. Bundan sonrası SPK'nın başvurusuyla gözaltına alma ve 5 kişinin tutuklanması. Bu, burada kalmaz. Burayla ilgili biz her türlü yanlışı yapan her kimse bunun bedelini ödeyecek. Bu işin üzerine gitmeye devam edeceğiz. Bize kim oyun oynadıysa, nereye uzanırsa uzansın bunun bedelini ödeyecek. Yatırımcılarımızın borsaya girerken mutlaka uzmanlarla hareket etmesini tavsiye ederim. Borsamızda iyileşme olduğu sürece destek tweeti atmaya devam edeceğim. Kim oyun oynadıysa, ucu nereye giderse gitsin bunların akşam rahat yatmaması gerektiğini söyleyeyim.