Son dakika: Orta Doğu’daki savaş piyasaların ana gündem maddesi olarak kalmaya devam ederken günün en önemli konu başlığını ABD Başkanı Biden’ın bölgeye yapacağı ziyaret oluşturuyor. İsrail’de Başbakan Netanyahu ile görüşecek olan ABD Başkanı’nın programında Ürdün'de Ürdün Kralı II. Abdullah, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Filistin Ulusal Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ile yapılacak toplantılar da yer alıyordu. Ancak dün akşam Gazze’de gerçekleşen hastane saldırısının ardından Ürdün programı iptal edildi. Biden’ın ziyareti sonrasında sorunların diplomasi yoluyla çözülüp çözülemeyeceğine dair daha net bir tablo oluşması beklenirken, bölgeden gelen haber akışının piyasalar üzerindeki etkisi tüm dünya tarafından dikkatle takip ediliyor. Bir yandan da ABD Merkez Bankası Fed’in faiz adımları ve yetkililerden gelen açıklamalar piyasaların dikkatinde bulunuyor.
Bu sabaha gelindiğinde dolar/TL kuru 28,32 seviyesine kadar yükselerek rekor seviyelerde dolaşmaya devam ediyor. Euro/TL kuru da 30,02 seviyesini gördü. Uluslararası piyasalarda ons altın fiyatı 1955 doların üzerine fırlarken, yurt içinde gram altın fiyatı 1752 liranın üzerine doğru hareket gerçekleştirdi. Çeyrek altın 3036 TL, Cumhuriyet altını 12.338 TL ve 22 ayar bileziğin gram fiyatı ise 1765 TL’den değerleniyor.
Altın fiyatları yükselirken son dönemde ‘ucuz altın’ adı altında dolandırıcılık olayları da artmaya başladı. Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş TV100’deki köşe yazısında, altın dolandırıcılarına karşı hangi önlemler getirileceğini, altın alırken nelere dikkat edilmesi ve sektörde hangi adımlar atılması gerektiğini anlattı.
“Son yıllarda teknolojik imkânların gelişmesi, internet üzerinden alışverişin artması ve sarrafiye grubu altına (çeyrek, yarım, cumhuriyet altınlar) ilginin artması kalpazanların iştahını kabarttı. Kalpazanlar o kadar kaliteli düşük ayar veya taklit altın görünümlü metal basıyor ki, vatandaşın gözüyle ayırt etmesi mümkün değil” diyen uzman isim, “Kuyumcu esnaflarının kendi aralarında WhatsApp grupları var, birbirlerine haber verip tedbir alabiliyorlar. Ya da kesip mihenk taşına sürterek gerçek olup olmadığını kontrol edebiliyorlar. Peki tüketici ne yapacak? Yanında mihenk taşı ve asitli ayar suyu taşıyacak hâli yok ya. Özellikle kalpazanlar, internetten vatandaşı dolandırıyor. Gerçek altın fotoğrafı paylaşıyorlar, fiyatı da düşük tutup ‘kampanya var’ yazıp satıyorlar” diyerek sahte altında dolandırıcıların yöntemini anlattı.
Altın fiyatlarının semtlere göre 5 ila 10 lira fark edebileceğini belirten uzman isim, “100-200 lira nasıl fark edecek? Ucuz altın aldığını düşünen tüketici, dolandırıldığını iş işten geçtikten sonra anlıyor. Teknolojide altın devri… Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün geçen yıl hazırlığını yaptığı Kıymetli Maden Takip Sistemi'ni (KMTS) 2024’de devreye sokacak” şeklinde açıklamada bulundu.
Bu yeni sistemin ne olduğuna ilişkin bilgilendirmede bulunan İslam Memiş, “Rafineriler tarafından standart işlenmemiş (24 ayar) kıymetli madenler ve basılı kıymetli madenlerin üreticisi, üretim tarihi ve yeri, ağırlığı, saflık ayarı, seri numarası ve benzer özelliklerinin Darphane tarafından sağlanan benzersiz kodla her bir ürünün üzerine işlendiği ve aynı kodla Darphane tarafından kayıt altına alınan ve izlenen sistem. Yani, teknoloji artık altın devrine giriyor” dedi.
Sistemin işleyişi ile ilgili de konuşan İslam Memiş, “Özel teknoloji ile basılan altının üzerinde gözle görülemeyecek ölçüde mikro metinle ilave güvenlik özellikleri kullanılacak. Bu güvenlik özelliği ile beraber piyasada dolaşan altınların hangi rafine tarafından ne zaman üretildiği belirlenerek daha güvenli hâle getirilecek. Ya da merdiven altı kalpazanların basıp basmadığı da anlaşılmış olacak. Diğer yandan ülkede dolaşan altın ve yastık altı miktarı daha iyi analiz edilebilecek, güvenli takip sistemi oluşturulmuş olacak” ifadlerini kullandı.
Uzman isim sözlerini şöyle noktaladı:
“Bu sistemin tüm sarrafiye grubu ve işlenmiş altın grubu altınlarda (bilezik, yüzük, küpe…) da olması gerektiğini düşünüyorum. Yapılması gereken çok basit. İşçilikli atölyeler karekod uygulamasını ürünün üzerine işleyecek, müşteri telefondan okuttuğunda altın takının tüm bilgilerini görebilecek. Sektör, üreten atölye, müşteri arasında güven temin edilmiş olacak. Müşteri takıyı satın aldıktan sonra aradan yıllar da geçse dilediğinde karekodu okutabilir, ayar, gram ve özelliklerini tam olarak görebilir. Telefonda kuyumcusuna karekodu yollayıp hesaplatabilir. Takıyı arkadaşı beğendiğinde karekodu okutup nereden temin edeceğini görebilir. Bunun gibi onlarca kolaylık sıralayabilirim. Atölye sahibi sektör temsilcileri “Yıl 2023, teknoloji çağındayız, bunlar basit ama önemli işler. Beş yıldır bu konuya özellikle değiniyorum. Meslek odaları veya Ticaret Bakanlığı “tebliğ” ederse bu iş olur. Diğer yandan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) kalpazanlıkla ilgili yeni yasa hazırlanmalı.”