Son dakika... Geçtiğimiz Aralık ve Temmuz aylarında iki kez zam yapılmış ve net rakam 5 bin 500 liraya yükseltilmişti. Yıl sonu yaklaştıkça 2023 asgari ücret için milyonlarca çalışan gözünü yeni zam oranına dikti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), Eylül ayı enflasyon oranını yüzde 83,45 olarak açıklamasının ardından yeni asgari ücret için tahminler de gelmeye başladı. Asgari ücret ne kadar olacak? Ne kadar asgari ücret zammı yapılacak? Soruları gündemin en önemli başlıklarını belirlerken yapılan bir araştırma dikkat çekti. İşte haberin detayları…
Asgari ücret zammı ile ilgili çok sayıda rakam telaffuz edilirken dün çok kritik bir ipucu geldi. 2023 yılı Merkezi Yönetim Bütçe rakamları dün açıklandı. Bütçe giderlerinin 4 trilyon 470 milyar lira, bütçe gelirlerinin 3 trilyon 810 milyar lira olacağı öngörüldü. Bütçede en dikkat çeken kalem ise ‘işveren sigorta prim desteği’ oldu. 2022 bütçesinde 43,1 milyar TL olan ‘işveren sigorta prim desteği’ önümüzdeki yılda 68,1 milyar TL olarak belirlendi. Buna göre toplam yüzde 58 artış hedeflenen sigorta prim desteği ile aynı oranda asgari ücret artışı olması halinde yeni asgari ücrete dair beklenti de kulislerde konuşulmaya başlandı. Bu doğrultuda 2023 yılı için asgari ücrette en az 8 bin 690 TL yani yüzde 58’lik bir artış olması ihtimali güçlendi.
Bununla birlikte asgari ücrete enflasyonun üzerinde bir artış yapılması da kuvvetli bir ihtimal olarak duruyor. Artışta yüzde 40 oranı öne çıkarken yeni asgari ücretin 7 bin 700 lira seviyelerine yükselmesi bekleniyor.
Asgari ücret zammı konusunda belirsizlik sürerken halihazırda 5 bin 500 lira olan asgari ücret açlık ve yoksulluk sınırının altında kalmaya devam ediyor. Son araştırma ise yeni asgari ücret beklentisine şimdiden yaklaşmış durumda. Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) araştırmasına göre açlık sınırı 7 bin 300 liraya, yoksulluk sınırıysa 25 bin 252 liraya çıktı.
Yapılan hesaplamaya göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Eylül 2022 için 7 bin 300 TL olarak tespit edildi. BİSAM'ın araştırmasına göre, hanehalkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 25 bin 252 TL oldu. Hesaplamaya göre asgari ücretli bir aile sadece gıda masrafını bile karşılayamıyor.
BİSAM'ın araştırmasına göre, sağlıklı beslenmenin günlük maliyeti 243 TL'ye yükselirken, sağlıklı beslenme için en önemli harcama kalemini ise süt ve süt ürünleri oluşturdu.
BİSAM, açlık sınırını TÜİK verileri, İstanbul Halk Ekmek, zincir market fiyatları ve hekimler tarafından hazırlanan beslenme kalıbı üzerinden hazırladıklarını hatırlatarak, şunları kaydetti:
"Bu harcama tutarı sadece gıda için yapılması gereken minimum tutardır. Açlık sınırı üzerinden hane halkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 25 bin 252 lira olarak gerçekleşmiştir. Sağlıklı beslenmek için her aile ferdinin alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Yetişkin bir erkeğin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 2 bin 1 liradır. Bu değer yetişkin bir kadın için 1.888, 15-18 yaş bir genç̧ için 2 bin 61, 4-6 yaş arası bir çocuk için 1.351 liradır. Sağlıklı bir bicimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 7 bin 300 lira olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda için yapması gereken zorunlu harcama tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 25 bin 252 liraya ulaşmaktadır.”