Son dakika haberi: Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 10 ilde 3 ay süreyle olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, TBMM’de kabul edildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan OHAL ile ilgili "Türkiye'de süreci istismar eden, ticarette yolsuzluklara giden tüm tefecilere, fitne gruplarına karşı müdahale imkanını devlete vermiş olacaktır." ifadelerini kullanmıştı. İşte detaylar...
Genel Kurul, TBMM Başkanı Mustafa Şentop başkanlığında toplandı. Şentop, Türk milletinin, birlik, beraberlik, vakar ve dayanışmada dünyada eşi benzerinin olmadığına işaret etti.
Vatanın ve milletin, tüm zamanların, mekanların gördüğü en büyük felaketlerden birini yaşadığını belirten Şentop, devletin, tüm kurumları, sivil toplum kuruluşları ve millet ile ilk andan itibaren felaket bölgesinde insanüstü gayretle çalıştığını anımsattı.
Şentop, adeta yerkürenin yıkımı manasına gelebilecek 7,7 ve 7,6 ölçeğinde iki büyük deprem ile sayısız artçı depremlerin, 10 ilde, on binlerce vatandaşın ölümüne ve yaralanmasına neden olduğuna dikkati çekerek, "Depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyor; hayatını kaybeden insanlarımızın yakınlarına ve depreme maruz kalan vatandaşlarımıza sabırlar diliyorum. Milletimizin, hepimizin başı sağ olsun." dedi.
Türkiye'nin, 85 milyon olarak üzüntüsünün kelimelerle ifade edilemez boyutta olduğunu dile getiren Şentop, şöyle devam etti:
"Acımız tarifsizdir. Bu felakette kaybettiğimiz canlarımızdan birisi TBMM çatısı altında birlikte çalıştığımız, vatan ve millet sevgisine şahit olduğumuz AK Parti Adıyaman Milletvekili Yakup Taş idi. Bütün hayatını kaybedenlerle birlikte çalışma arkadaşımız Yakup Taş ve ailesi için de kederimiz sonsuzdur. Her zor günde olduğu gibi bu büyük felakette de milletimiz, çoluk çocuk, genç yaşlı kenetlenmiş, yardım ve dayanışma için kar kış soğuk demeden gayret sarf etmiştir ve bu gayretler halen tüm hızıyla devam etmektedir. Böyle bir milletin ferdi ve temsilcileri olmakla, kelimelere dökülemez bir gurur ve şeref duymaktayız. Gün; birlik, beraberlik ve dayanışma günüdür. Milletimizin karakterinin bir parçası olarak sabır ve vakarla bu zorluğun üstesinden gelme günüdür. Bölgede yardım bekleyenlere yetişme, destek olma, yaraları sarma günüdür. Hepimiz daha etkin ve verimli olmak için çalışmanın ve çözümün ortağı olmak zorundayız."
Şentop, Meclisin çalışmalarını bu bilinçle, her konuda sadece milletin yararını ve ihtiyaçlarını üstün tutan bir anlayışla, sağduyu içerisinde yürütüleceğine inandığını sözlerine ekledi.
TBMM Başkanı Şentop'un konuşması sonrasında, depremde hayatını kaybeden AK Parti Adıyaman Milletvekili Yakup Taş ve tüm vatandaşlar için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
Ardından OHAL ilanıyla ilgili Cumhurbaşkanı Kararı'na ilişkin tezkere üzerinde görüşmelere geçildi.
İlk sözü hükümet adına Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay aldı.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de Genel Kurul görüşmelerine katılan isimler arasında yer aldı.
Öte yandan, AK Parti milletvekilleri yakalarında, "Milletimizin başı sağ olsun" yazılı kurdeleler ile Genel Kurul Salonuna geldi.
AK Parti sıralarına Taş'ın, kırmızı karanfillerle bezenen fotoğrafı konuldu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay kararla ilgili Meclis'teki görüşmelerde kürsüye çıktı. Oktay'ın konuşmasından öne çıkanlar şu şekilde:
"6 Şubat pazartesi günü 04:17’de Kahramanmaraş Pazarcık’ta 7,7 büyüklüğünde ve aynı gün 13:24’te Kahramanmaraş Elbistan’da 7,6 büyüklüğünde meydana gelen iki büyük depremle sarsıldık. Depremin odak derinliği yaklaşık 7 km olup sığ odaklı bir depremdir. 6 Şubat 2023 tarihinde yaklaşık olarak 9 saat ara ile Kahramanmaraş ilimizde Pazarcık ve Elbistan merkezli, ülkemizin son yüzyılda yaşadığı en büyük depremlerini yaşadık. Art arda oluşan bu depremler ülkemizin her yerinde olduğu gibi etrafımızdaki birçok ülkede de hissedilmiştir.
Yaklaşık 110 bin 000 Km2 bir alanı etkileyen ve çok büyük bir yıkıcı etkisi olan bu depremler sonucunda 10 ilimizde çok geniş bir alanda can kaybına ve yaralanmalara neden olmuş, çok sayıda bina hasar görmüştür. Bu değer Avrupa’da birçok ülkenin yüzölçümü kadar veya ondan daha büyüktür. Bu deprem Anadolu coğrafyasının son 2000 yıllık tarihçesinde 1668 Büyük Anadolu Depremi ve 1939 Erzincan depreminden sonra meydana gelen en büyük üçüncü depremidir. Bu depreme yakın 1939 Erzincan depreminde 33 bin can kaybı meydana gelmiştir. Erzincan Depremine yakın büyüklükte olan bu son depremlerde can kaybımızın bu sayıyı aşmamasını temenni ediyoruz.
Yaşadığımız bu büyük afette göçük veya yıkım sonucu an itibari ile 14 bin 351 kişi hayatını kaybetmiş, 63 bin 794 kişi yaralanmıştır. Depremin ilk dakikalarından itibaren başta AFAD, TSK, Jandarma, Polis arama kurtarma personelleri olmak üzere ülkemizin tüm kapasitesi afet bölgesine sevk edilmiştir. 24 bin 727’si arama kurtarma personeli olmak üzere eşitli kurumlarımız ve sivil toplum kuruluşlarından toplam 113 bin 318 personel ve gönüllü afet müdahale çalışmalarında bulunmaktadır. Ülke genelinden deprem bölgesine 1245 ambulans, 245 UMKE timi ve 5 uçak ambulans ile toplam 6572 sağlık personeli sahada hizmet vermektedir.
Ayrıca 920 vinç, 421’i ekskavatör olmak üzere sahada 10 bin 363 iş makinesi görev yapmaktadır. Deprem ve olumsuz hava şartları nedeniyle afet bölgesine lojistik desteği etkileyecek sıkıntılar kısa sürede çözülmüştür. Türkiye geneli yol ağımızda ana arterlerin hepsi ulaşıma açıktır. Dün itibariyle tüm afet bölgesine kontrollü şekilde elektrik verilebilmektedir.
Bölgeye lojistik desteği sağlamak üzere 22 Gemi, 81 uçak ve 79 helikopter görevlendirilmiş olup 1122 sorti gerçekleştirmiştir. Girmediğimiz il ve ilçe kalmamıştır. Kardan dolayı ulaşılamayan bölgelere helikopterlerle ulaşıldı. Depremden etkilenen illerimizde beslenme ihtiyacını karşılamak için 88 seyyar mutfak ve 79 ikram aracı hâlihazırda hizmet vermektedir. Ayrıca; kumanya, paketli gıda, süt, ekmek ve su düzenli olarak afet bölgesine gönderilmektedir. Geçici barınma ihtiyacının karşılanması için bölgede 100 binin üzerinde çadır kurulmuş ve 1 milyon 255 bin battaniye gönderilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı’mızın pansiyon ve spor salonları ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’mızın KYK Yurtları, Gençlik Merkezleri ve spor salonları afetten etkilenen vatandaşlarımızın geçici barınmaları için 451 bin 880 yatak tahsis edilmiştir. Barındırılan vatandaşlarımızın sayısı 750 bini aştı. Deprem bölgesinden diğer illerimize gitmek isteyen vatandaşlarımız için ilk etapta 1 milyon 100 bin kişilik geçici barınma imkanı da oluşturulmuştur.
Bu kapsamda afet bölgesinden 27 bin 722 vatandaşımız tahliye edilmiştir. Deprem anından bu yana çalışmalarımız, adeta bir seferberlik halinde kesintisiz sürdürülmektedir. Depremden zarar gören vatandaşlarımız için bir yıl içinde tamamlayacağımız afet konutları ile vatandaşlarımıza yapacağımız ayni ve nakdi yardımlar, ilaç ve tıbbi malzeme, çadır, gıda gibi diğer afet ve acil durum faaliyetleri harcamalarına ilişkin bütçelerimizi planladık ve kurumlarımıza tahsis etmekteyiz.
Bu kapsamda; Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerinin tıbbi malzeme, cihaz ve ilaç alımları, AFAD’ın afet ve acil durum harcamaları, Ulaştırma Bakanlığının depremden zarar gören yol, köprü vb yerler için yapacakları harcamaları, Milli Savunma, Emniyet ve Jandarmanın depreme yönelik acil giderleri, Valilik, kaymakamlık YİKOB ve İl Özel İdarelerinin ihtiyaçları, başta olmak üzere kamusal hizmetlerin kesintisi olarak yerine getirilmesi için AFAD olmak üzere tüm kurumlarımızın deprem amaçlı nakit talepleri hızlıca karşılanmaktadır.
Bu amaçla ilk etapta 100 milyar TL kaynak ayrılmıştır. İhtiyaca göre bu destekler artarak devam edecektir. 1 yıl içerisinde konutların yapılması geçici barınmanın çözülmesi gibi durumlarda bu kaynak kullanılacaktır. Depremden zarar gören her bir aileye acil ihtiyaçlarının karşılanması için ilk etapta 10 bin TL yardım verilmesini kararlaştırdık. Bölgelerin tamamına kontrollü doğal gaz vermeye başladık. Akaryakıt sıkıntısı için de bölgeye yoğun sevkiyat devam ediyor. Haberleşme ile ilgili sıkıntılar çözüldü. Psiko-sosyal gelişmeler için de gerekli tedbirleri almış durumdayız. Bildiğiniz gibi Sayın Cumhurbaşkanımız depremin yaşandığı 10 ilimizi “genel hayata etkili afet bölgesi” olarak ilan etmiş, arama-kurtarma faaliyetlerinin ve sonrasındaki çalışmaların süratle yürütülebilmesini temin için, Anayasanın 119’uncu maddesine dayanarak, 3 ay süreyle olağanüstü hal ilan etme kararını kamuoyu ile paylaşmıştır.
Olağanüstü durumlar olağanüstü tedbirlerin alınmasını gerektirir. OHAL ilanı, verildiği gün Resmi Gazete'de yayımlanmış ve TBMM'nin onayına sunulmuştur. Olağanüstü bir yönetim düzeninin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık ve kamu düzenini tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan OHAL uygulamasında amaç; yaraların en hızlı şekilde sarılmasıdır. Acil ve hayati ihtiyaç malzemelerinin karşılanması, afet bölgesinde yıkılma riski olan binaların bulunduğu alanlara girişin sınırlandırılması, tehlike arzeden binaların yıkılması ve zaruri ihtiyaçların dağıtımının düzenlenmesi gibi zorunlu işler olağanüstü hal yönetimi ile kolaylıkla ve hızlıca sağlanabilecektir.
Mülki idare amirleri, tedavi, kurtarma, yedirme, giydirme ve barındırma gibi işlerle bu gibi işlerin gerektirdiği acil satın almaları ve kiralamayı doğrudan yapabilecektir. Konaklama tesislerinin olağanüstü hal gereklerine göre kullanılabilmesi OHAL kapsamında mümkün olabilecektir. Krizin boyutları göz önünde bulundurularak; depremin yıkıcı etkisi, ağır kış şartları ve doğrudan etkilenen il sayısı ve nüfusa göre 3 aylık süre belirlenmiştir."
Öte yandan İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu, Meclis'te düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin, tarihin en acı günlerini yaşadığını belirterek, depremde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, enkaz altında yaşam mücadelesi verenlere selamet diledi.
Türk milletinin büyük bir millet olduğunu, yaraların sarılacağını vurgulayan Dervişoğlu, "Ancak stratejik planlamadaki eksiklikler, duruma hemen vaziyet alamamak gibi nedenlerle bazı olaylar istenmedik şekilde yaşandı ve toplumsal hafızada izler bıraktı. Devletlerin, yaşadığı coğrafyanın hassasiyetini bilerek öngörü ve stratejik palanlara sahip olması gerekir. Tehlike, bağıra bağıra 'geliyorum' derken bazı ihmallerin olduğunu görüyoruz. Bunu zamanı gelince tartışacağız." diye konuştu.
TBMM Genel Kurulunda bugün, 10 ilde 3 ay süreyle OHAL ilan edilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı'na ilişkin tezkerenin görüşüleceğini hatırlatan Dervişoğlu, "Afet kanunundan kaynaklı olarak yürütmenin kullanamayacağı bir yetki yok; bu kanunun tanıdığı hak ve yetkiler, bu süreci yürütmeye ziyadesiyle elverişlidir. Ama duruma zamanında vaziyet alamama, koordinasyonsuzluk, stratejik planın olmaması gibi nedenlerle elbette bu teklife de kayıtsız kalmamız mümkün değil." ifadelerini kullandı.
Dervişoğlu, CHP ile görüştüklerini, eğer OHAL'in, bir eksikliğin giderilmesine kolaylık getiriyorsa buna taraftar olduklarını ancak süreyi uzun bulduklarını ilettiklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Milletimizin geleceğini bağlayan uzun süreli OHAL süreci yerine, ihtiyaçların giderilmesi için kısa dönemli OHAL ilanına sıcak bakıyoruz. Bu sürenin 1 ay olmasını istiyoruz. Genel Kurulda bu talebimizi bir önergeyle Meclis'in gündemine taşıyacağız. CHP de buna sıcak baktı. İktidarın grup başkanvekillerine de talebimizi ilettik. Milletimizin geleceğini bağlayan 3 aylık OHAL sürecinin mahsurlarına işaret ederek bunun 1 aylık bir süreyle sınırlı tutulması gerektiğini belirttik. Ancak AK Parti yetkilileri bunun mümkün olamayacağını, çünkü kararın Resmi Gazete'de yayımlandığını söylediler.
OHAL Kanunu'nun kolaylıklar sağlayacağını söylüyorlar. Biz böyle düşünmüyoruz. Afet kanunu bu süreç için yeterli. Afet kanununda kişisel hak ve hürriyetlerin sınırlanması söz konusu olamıyor. Ancak OHAL ile bu haklar sınırlanabiliyor. Biz bu dönemin kişisel hak ve hürriyetlerin kısıtlanması dönemi olmadığını düşünüyoruz. Ayrıca OHAL ile belediyelerin yetkileri, kaymakam ve valiliklere devrediliyor. Bu süreç birlik ve beraberlik içerisinde atlatılması gereken bir süreçtir. Ancak belediyelerin yetkilerinin özel kanunla kaymakam ve valiliklere verilmesi beraberinde kayyum modelini getirebilecek bir tehdit oluşturabileceğini düşünüyoruz. 1 aylık OHAL ilanına 'evet' ama 3 aylık dönemi kapsayan bu sürece rıza gösteremeyiz. Milletimizin geleceğini bağlayan, belediye yetkilerinin devrine izin veren bir sürece seyirci kalmamız mümkün değil."
Dervişoğlu, Türkiye'nin bu felaketi aşacağını, böyle bir dönemde siyasetin konuşulmayacağını, önemli olanın yaşanan felaketten ders çıkarmak olduğunu vurguladı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Dervişoğlu, dün gece itibarıyla bölgeye 164 tır yardım ulaştırdıklarını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarına ilişkin bir soruya Dervişoğlu, "Jeopolitik ve jeolojik açıdan riskli bir bölgede yaşıyorsunuz, bilim adamları da çeşitli açıklamalar yapıyor. Devlet böyle bir coğrafyada stratejik akıl geliştirmeli. Devletin bu tür olaylara karşı plan ve stratejisinin olması gerekir. Ama görülüyor ki bu planlama ve stratejik akıl layıkıyla yerine getirilmemiş. Buna kaderin tecellisi olarak bakamayız. Böyle bir coğrafyada yaşıyorsanız tedbirleriniz olacaktır." karşılığını verdi. (AA)