İki süper güç arasındaki gerilimin had safhada olduğu bölgeden gelen son gelişmeler tedirgin etti. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş sürerken yeni bir savaş olasılığını güçlendiren hazırlıklar; ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin, Çin'in kendi toprakları olduğunu ileri sürdüğü Tayvan'ı ziyaret edeceği yönündeki iddialardan kaynaklandı. Tayvan Boğazı yakınlarında görülen Çin'e ait savaş uçaklarının ardından ABD donanması ise bölgeye dört adet savaş gemisi konuşlandırdı. Yollarda ve plajlardaki tankların görüntüsü korkuyu daha da artırdı. Tayvan'da ise Çin'in tatbikatlarına karşılık olarak askeri güvenlik önlemleri alındı. 300 bin kişiden fazla kişi ise Pelosi’nin içinde olduğu belirtilen uçağı anlık olarak takip ederken, Pelosi'yi taşıyan uçak sorunsuz şekilde Tayvan'a indi. Yerel basındaki haberlere göre, Pelosi'nin yarın Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai ile görüşmesi, öğlen saatlerinde ise ülkeden ayrılması beklenirken söz konusu ziyarete Çin'den karşı hamle geldi. Çin Halk Kurtuluş Ordusu, Pelosi'nin Tayvan ziyaretine başlamasının ardından büyük çaplı askeri tatbikat başlattı.
Çin daha önce birçok kez, kendi toprağı olarak kabul ettiği Tayvan'ı ziyaret etmemesi konusunda Pelosi'yi uyarmıştı. ABD ise dün Çin'in "askeri güç gösterilerinden" korkmayacağını söyledi. Bu sabah Tayvan Boğazı'nda Çin'in savaş uçaklarının uçtuğu görülmüştü.
İşte dakika dakika bölgede yaşanan son gelişmeler...
22.59
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretiyle ilgili olarak ABD’nin Çin Büyükelçisi Nicholas Burns, Çin Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.
22.44
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan ziyaretine başlamasının ardından büyük çaplı askeri tatbikat başlattı.
Global Times'ın haberine göre, PLA'nın Tayvan adası çevresinde başlattığı tatbikat, Pelosi'nin ziyaretine tepki olarak geldi.
PLA güçleri, adanın doğusunda başlattığı tatbikatta uzun menzilli gerçek mühimmat ve konvansiyonel füzeler kullandı.
Öte yandan, tatbikatta, bölgedeki hava üssünden kalkan tam teçhizatlı J-20 tipi savaş uçakları da yer aldı.
Şinhua haber ajansı ise PLA'nın 4-7 Ağustos'ta Tayvan'ı çevreleyen 6 farklı bölgede bir dizi askeri tatbikat yapacağını duyurdu.
21.44
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Pelosi’nin Tayvan’a ziyareti provokasyon olarak nitelendirilerek, "2 Ağustos’ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Tayvan’ı ziyaret etti. Ziyaretini, ABD’nin, Çin Halk Cumhuriyeti’ni kapsamlı bir şekilde kuşatma yönündeki agresif çizgisinin ruhunda açık bir provokasyon olarak görüyoruz. Tayvan Boğazı’nın iki tarafı arasındaki ilişkilerin tamamen Çin’in iç meselesi olduğuna inanıyoruz. Çin tarafı, Tayvan konusunda egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için gerekli önlemleri alma hakkına sahiptir" denildi.
Çin’i temsil eden hükümetin Pekin’de bulunduğunun altı çizilen açıklamada, "Rusya’nın ilkeli duruşu değişmiyor. Biz sadece bir Çin olduğu, Çin Halk Cumhuriyeti hükümetinin tüm Çin’i temsil eden tek meşru hükümet olduğu ve Tayvan’ın Çin’in ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeğiyle hareket ediyoruz" ifadeleri kullanıldı.
Rusya ve Çin liderlerinin geçtiğimiz 4 Şubat’ta gerçekleştirdiği zirvede ilan edilen ortak mutabakata göre Rusya’nın Çin’in toprak bütünlüğüne saygı gösteren bir kararı ilan ettiği de hatırlatılan açıklamada, "Rusya Federasyonu ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin, Uluslararası İlişkilerin Yeni Bir Çağa Girmesi ve Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Konulu Pekin Ortak Bildirisi’nde, Rus tarafı ‘Tek Çin’ ilkesine bağlılığını bir kez daha teyit etti ve adanın herhangi bir biçimde bağımsızlığına karşı çıktı. Washington’u, bölgesel istikrarı ve uluslararası güvenliği baltalayan eylemlerden kaçınmaya ve artık Amerikan hegemonyasına yer olmayan yeni jeopolitik gerçekliği tanımaya çağırıyoruz" dedi.
21.29
Tayvan Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret edeceği gün Çin’e ait 21 savaş uçağının Tayvan hava sahasını ihlal ettiği aktarıldı. Açıklamada, söz konusu uçakların Tayvan’ın hava savunma tanımlama bölgesinin güneybatısını ihlal ettiği ifade edildi. Çin devlet medyasının Çin’e ait savaş uçaklarının Tayvan Boğazı’nı geçtiğine dair yayınladığı habere değinen Bakanlık, Çin’e ait Su-35 tipi savaş uçaklarının Tayvan Boğazı’nı geçtiğine dair söylentileri yalanlayarak, söz konusu haberin sahte olduğunu ifade etti.
18.40
Çin'den yapılan açıklamada Pelosi'nin ziyareti nedeniyle Tayvan Boğazı çevresinde gerçek mermilerle askeri operasyonlar düzenleneceği bildirildi.
18.20
Çin Dışişleri'nden Pelosi'nin ziyaretiyle ilgili yeni bir açıklama geldi. Yapılan açıklamada "Ziyaret bölgesel barış ve istikrarı baltalıyor. Devletimizin egemenliği ve toprak bütünlüğünü korumak için tüm önlemleri alacağız. Sonuçlar ABD ve Tayvan'ın sorumluluğundadır. Bu davranış, ateşle oynamak gibi, son derece tehlikeli. Ateşle oynayan kendini yakar." denildi. Bakanlığın açıklamasında ayrıca Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun yüksek alarm seviyesinde olduğu belirtilerek Pelosi'nin ziyaretine karşılık olarak hedeflenen askeri operasyonların başlatılacağı ifade edildi.
18.05
Pelosi yaptığı ilk açıklamada "Amerika'nın Tayvan halkıyla dayanışması her zaman önemlidir. Ziyaretim ABD'nin uzun yıllardır süren Çin politikasına aykırı değil. Ziyaretimiz Tayvan demokrasisine destektir." ifadelerini kullandı.
17.52
Pelosi'yi uçaktan inince Tayvanlı yetkililer karşıladı.
17.40
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’yi taşıyan uçak Tayvan'a iniş yaptı.
17.30
ABD'nin Japonya'nın Okinawa Adası'ndaki hava üssünden savaş uçaklarının havalandığı bildirildi.
Japonya kamu yayın kurumu NHK'nin haberine göre, sekiz "F-15" savaş uçağı, beş tanker uçağı ile Kadena Hava Üssü'nden hareket etti.
Tayvan'ın 730 kilometre kuzeydoğusundaki Ada'dan kalkan uçakların Pelosi'nin uçağını korumak üzere yola çıktığı tahmin ediliyor.
Tanker uçaklarının yakıt ikmali için jetlere eşlik etmesinin, havada uzun süre kalmayı planladıklarına işaret ediyor.
Okinawa Savunma Bürosu, bugün "KC-135" tipi 22 tanker uçağının üsse geldiğini ayrıca "EP-3" tipi elektronik keşif uçağının Doğu Denizi'ne doğru yola çıktığını kaydetti.
17.20
Çin Devlet Televizyonu, Çin savaş uçaklarının Tayvan Boğazı'nı geçtiğini bildirdi.
16.00
Bir kaynak Reuters'a bu sabah Tayvan Boğazı'nda uçtuğu görülen savaş uçaklarına ek olarak, boğazı ikiye bölen sınır çizgisi yakınlarında savaş gemilerinin de görüldüğü bilgisini verdi.
Kaynak, Çin'in savaş uçakları ve gemilerinin boğazı ikiye bölen çizgiyi "sıkıştırdığını" belirtti, ve bu beklenmedik hamleyi "oldukça kıştırtıcı" olarak nitelendirdi.
Normalde Tayvan ve Çin'e ait hava araçları boğazı bölen sınır çizgisinin öbür tarafına geçmiyor ancak Reuters'a konuşan kaynak Çinli hava araçlarının kısa bir süreliğine çizgiye "dokunduğunu" ve sonra dönerek boğazın öbür tarafına geçtiğini, bu sırada Tayvan'ın hava araçlarının da hazır beklediğini belirtti.
15.45
Çin ordusu, bölgede savaş jetleri uçururken, plajlara tank konuşlandırdı.
Bazı analistler ise Pelosi'nin Tayvan'a inmesi halinde, Çin ordusunun Tayvan topraklarını vurabileceğini iddia etti.
15.35
Öte yandan ABD Temsilciler Meclisi Pelosi'nin uçağı, Tayvan'a yaklaşırken Tayvan'a ait resmi sitelere siber saldırı düzenlendi.
15.30
Uçakların anlık konumunu gösteren "flightradar" internet sitesinde, 300 binden fazla kişi Pelosi'nin uçağını takip ediyor.
Tayvan’ın hükümete ait resmi sayfası ile Pelosi’nin uçağının takip edildiği FlightRadar sitesi, yoğun ilgi nedeniyle çöktü.
15.10
Çin'in Dışişleri Bakanlığı yetkilisinden ise gelen son açıklamada "ABD, Çin'in egemenliğini ihlal etmesinin sonucunu alacak." ifadeleri yer aldı.
14.15
Öte yandan ABD donanması da "rutin" konuşlandırma olarak nitelediği bir hareketle Tayvan adasının doğusuna içlerinden biri uçak gemisi olmak üzere dört savaş gemisi konuşlandırdı.
Reuters'a konuşan ABD Donanması yetkilisi, USS Ronald Reagan isimli savaş gemisinin Güney Çin Denizi'ni geçtiğini ve şu anda Tayvan'ın doğusunda Filipin Denizi'nde bulunduğunu teyit etti.
Tayvan Savunma Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamada, Tayvan'ın yakınındaki askeri hareketliliğin son derece farkında olunduğu ve "düşman tehditlerine" karşı tüm kuvvetlerin uygun şekilde devreye sokulacağı ifade edildi.
Pelosi'nin programı hakkında bilgi sahibi olan bir kişi çoğu toplantının, Devlet Başkanı Tsai Ing-wen ile görüşmesi de dahil olmak üzere, yarın gerçekleşmesinin planladığını ve delegasyonun yarın erken saatlerde Tayvan'a gelebileceğini ifade etti.
Kaynak "Hiçbir şey belli değil" dedi.
Nancy Pelosi
13.20
Öte yandan, Taoyuan Uluslararası Havaalanı kurumundan yapılan açıklamada Pelosi’nin Tayvan ziyaretini durdurmak için havaalanına patlayıcılar yerleştirildiğine ilişkin tehdit mailleri alındığı bildirdi. Polis, asılsız tehditlerin kaynağını araştırmaya devam ederken havalimanındaki güvenlik önlemleri de artırılıyor.
Pelosi’nin Asya gezisine ilişkin ofisinden yapılan açıklamada, ziyaret programında Singapur, Malezya, Japonya ve Güney Kore yer alırken, Tayvan ise belirtilmemişti.
(Reuters - İHA)