Son dakika… Emeklilikte Yaşa Takılan (EYT) milyonlarca kişi düzenlemede kritik tarih olan Aralık’ı bekliyor. Teknik çalışması tamamlanan düzenlemede, stajyerlik ile çıraklığın EYT’ye dahil olmayacağının açıklamasıyla milyonlarca kişi gözünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çevirdi. Oluşturulan taslak Erdoğan'a sunulduktan sonra Aralık ayında Meclis’e gelecek. Komisyon ve Genel Kurul aşamasından sonra başvurular başlayacak. EYT düzenlemesi 8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlayan, prim ve yıl koşullarını sağladığı halde yaş şartını bekleyen sigortalıları kapsayacak. Peki EYT kimleri kapsıyor? 1999 öncesi emeklilik şartları nedir? Prim günü eksik olanlar EYT kapsamında nasıl emekli olabilir? İşte haberin detayları…
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan vatandaşlar için erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıllık sigortalı olma şartı bulunuyor. Bunun haricinde de 5000 ile 5975 gün arasında değişen prim şartı bulunuyor. Yaş şartı ise kademeli olarak işe giriş tarihine göre değişiyor. 8 Eylül 1999'da çıkartılan yasa ile yıl ve prim şartının yanına yaş şartı da getirilmişti. EYT'liler bu yaş şartına takıldıkları için emekli olamıyorlar. Bu durumda yılını ve primini tamamlamış olarak EYT'liler emeklilik hakkının verilmesini bekliyor.
Ancak 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak işe başlayan birçok vatandaşın henüz primleri tamamlanmamış durumda. Bu sigortalılar da EYT kapsamına girmek istiyor. EYT primi eksik olan emekli adayları için doğum, askerlik borçlanmasıyla gün sayısını artırabilecek. Yaş ve yıl koşulunu sağlayan herkes düzenlemenin ardından emekliliğe hak kazanacak.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun konuya ilişkin TV100’e yaptığı değerlendirmede, “Bunlardan ilki erkekler için askerlik borçlanması. Askerliğini yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ilk işe başlama tarihlerinden önce askere gitmiş bile olsa prim günleri eksikse tamamlayabilir. Aynı zamanda bu kişiler askerlik borçlanması ile işe başlama tarihini geriye doğru çekerek şu anki kademeli emeklilik sisteminde yaş olarak avantajlı emeklilik elde ederken, şu anki sistemin sonlandırılması ve EYT ile geçmişteki emeklilik hakkı tekrar verilirse de, EYT’li olmayan kişilerin EYT’li olma şansı elde edebilecekleri bir durum olacak” dedi.
Borçlanmaların ise asgari ücretin brüt rakamına göre belirlendiğini söyleyen Özgür Erdursun, bu rakamın şu an 6 bin 471 lira olduğunu anımsatarak şunları dile getirdi:
“Ödenecek rakam bunun yüzde 32’sidir. Günlük borçlanma şeklinde yapılabilir. Bunun da en alt tutarı 69,02 liradır. İsteyenler bunu 7,5 katına kadar da ödeyebilir. En fazla ise 517,65 liradır. Kaç güne ihtiyaçları varsa o kadar gün satın alabilirler. Bir gün dahi borçlanma hakları vardı. Belki de bir gün ile EYT’li olup, emekli olabilir.”
EYT yasası öncesi planlamanın önemine vurgu yapan Erdursun, “Öncelikle eksik günlerinizi borçlanarak ödeyin. SGK ya da e-Devlet’ten borçlanmak için müracaatta bulunduğunuzda cebinizde para ile SGK’ya gitmiyorsunuz. Müracaatta bulunmak hemen para ödemek anlamına gelmiyor. Bugün askerlik, yurt dışı, doğum borçlanmaları için müracaat edildikten en az 1 ay sonra o borcu size tebliğ eder. Tebligat gelmesinden sonra yurt dışı borçlanmaları için 90, diğer borçlanmalarda da bu paraları ödemek için 30 günlük süre verilir. Şu anda müracaatta bulunan birisi için Kasım’ın ortalarına doğru ödeme tebligatı gelir. Ödeme içinse Aralık’ın ortalarına kadar vakitleri var” uyarısında bulundu.