Yaz ayları geride kaldı. Kış soğuklarının yaklaştığı, son baharın bu son günlerinde, pek çok hastalık da pusuda bekliyor. Ani ısı değişikliklerinin görülebildiği mevsim geçişlerinde vücut direnci de olumsuz etkilenerek; soğuk algınlıkları, grip ve bronşit gibi kış hastalıklarına zemin hazırlıyor. Kışı sağlıkla karşılamak için ise beslenme düzenini yeniden gözden geçirmek gerekiyor. Sonbahara özel, eşsiz renklerde ve birbirinden sağlıklı sebze ve meyveler soğuklara karşı vücuda direnç veriyor, güçlü bir bağışıklık sistemine yardımcı oluyor. Memorial Antalya Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Berna Ertuğ, sonbahara özel sağlıklı yiyecekler hakkında bilgi verdi.
Hastalıklarla savaşmak için beslenme çok önemli
Sağlıklı ve dengeli beslenmenin en önemli öğesi olan sebze ve meyveler, her renk ve çeşidi ile yeterli miktarda tüketilmesi gereken besinlerdir. Günlük beslenme alışkanlıkları ağırlıklı olarak, meyve ve sebzenin mevsime özel çeşitlerinden oluşmalıdır. Mevsim değişimine bağlı hastalık sürecine karşı vücut direncini güçlendirme özelliği bulunan sonbahar sebze ve meyvelerinde, mevsimine özel ve doğadaki gibi koyu sarı, kırmızı, yeşil ve turuncu renkler hakimdir. Bu birbirinden farklı ve eşsiz renkteki besinler, hastalıklarla savaşan fitokimyasallardan zengin özelliklere sahiptir.
Sonbaharın meyve ve sebze zenginliğinden yararlanın
Sonbahar meyveleri arasında; üzüm çeşitleri, incir, mürdüm eriği, kızılcık, hünnap, böğürtlen, frambuaz, kuşburnu, elma, nar, armut, mandalina, portakal, greyfurt, muz, ayva, cennet hurması, kivi, muşmula, kuşburnu yer alır. Sebzeleri ise; kereviz, yer elması, pırasa, beyaz lahana, kırmızı lahana, Brüksel lahanası, brokoli, karnabahar, ıspanak, şalgam, pancar, beyaz turp, siyah turp, kırmızı turp, havuç, balkabağı, tere, maydanoz, marul, biberiye, mantar, domates, patlıcan, taze fasulye, börülce, mısır, dolmalık biber, salatalık, acur, kabak, fesleğen, tere, pazı, roka, maydanozdur.
Sonbaharda hangi besini özellikle tüketmeli?
C vitamini kaynağı şalgam
İyi bir C vitamini kaynağıdır ve her porsiyonu 2-3 gram posa içerir. Şalgam da aynı aileden olan brokoli ve lahana gibi kanserden koruyuculuğu çalışmalarla gösterilmiş olan güçlü antioksidanlara sahiptir.
A vitamini deposu balkabağı
Göz alıcı turuncu rengi, önemli bir antioksidan olan beta-karoten ile yüklü olduğunun göstergesidir. Toplandıktan sonra vitamin kalitesinde azalma olmayan birkaç besinden biridir. Aksine A vitamini içeriği durdukça artar. Aynı zamanda C vitamini ve folattan da zengindir. Karotenoidler kalp hastalığı ve bazı tip kanserlerden koruyucu etkiye sahiptir.
İdrar yolu enfeksiyonlarına karşı kızılcık
Kızılcığın %10’u Eylül- Aralık ayları arasında taze olarak satılır. Geri kalan kısmı kurutulmuş veya meyve suyu olarak bulunabilmektedir. Kalori bakımından düşük, antioksidan açısından ise yüksek besin değeri ile özellikle kalp rahatsızlıkları, diş eti hastalıkları, ağız ve mide ülserleri, idrar yolu enfeksiyonlarında oldukça etkilidir.
Gençlik meyvesi elma
Elma, en güçlü antioksidanlardan biri olan flavonoidleri içerdiği için, kalp hastalıkları ve bazı kanser türlerine yakalanma riskini düşürür. Cilt sağlığına da olumlu etkisi vardır. Cildin yapısını onarır ve genç kalmayı sağlar. Ara öğünlerde tarçın ve yoğurtla beraber hafif tatlı niyetine tercih edilebilir.