Ev kiraları için gelen veriler milyonlarca kiracıyı üzdü. Bu kapsamda geçtiğimiz ay itibariyle konut kiraları ikiye katlandı. Emlakjet.com verilerine göre Türkiye genelinde ortalama kira rakamı 3 bin 100 TL olurken, İstanbul’da Türkiye ortalamasının iki katının üzerine çıkarak 6 bin 500 TL’yi buldu.
Yükselen kiraların bütçe içindeki payı da yükseldi. Verilere göre TÜİK 2020 yılı ortalama kişi başı yıllık geliri 33 bin 428 TL açıklarken, Türkiye’de ortalama aylık kira fiyatı 1300 TL oldu. Bu da kişilerin yıllık gelirinin yüzde 47’sine denk gelirken, daha sonraki yıllarda kişi başı gelirin asgari ücretteki zam kadar arttığı varsayılarak yapılan hesaplamada vatandaşların gelirinin yüzde 61’ini kira masrafına ayırdığı tahmin ediliyor.
Pandemi, döviz, maliyetler derken emlak piyasasında rakamlar sabit tutulamaz hale geldi. Kiralar yüksek ancak ilana koyulan evler anında tutuluyor. Kiralık daire bulamayanlar da çareyi 1+0 dairelerde ya da oda kiralamakta buluyor. Ama onları bile bulmak da çok zor. Emlakçılar eğer bina yeniyse 1+1 dairelerin bile kiralarının 10 bin liradan başladığını dile getirirken, eski binalarda ise normal 2+1 dairelerin en kötü 6 bin liradan başladığını belirttiler. Ayrıca, ‘mevcut bir yer bulun, yoksa gelecek ay bunu da bulamazsınız’ diye de uyarılarda bulundular.
Habertürk TV’de yer alan haberde, talebin 1+0 dairelere kaydığını ifaden eden emlakçılar, onların kiralarının da 2 bin ila 3 bin lira arasında değiştiğini belirtti. İlanlarda oda arkadaşı arayanların sayısının arttığını ifade eden emlakçılar, onların da normal kira bedeli kadar ücret talep ettiklerini söyledi.
Temmuz, ağustos ve eylül aylarının kiralık ev zamanı olduğunu kaydeden emlakçılar kiraların bir miktar daha yükseleceğini öngörüyor.
Fiyatları en çok etkileyen konu bina inşaat maliyetleri ve bunun getirdiği arz-talep dengesi. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nun Nisan 2022 sayısında yer alan veriler de konut ihtiyacına yönelik rakamları ortaya koydu.
Türkiye’nin yıllık olarak yaklaşık 800 bin yeni konuta ihtiyaç duyduğu raporda yer alırken, sektörde yaşanan daralmaya paralel olarak son dönemde ülke genelinde konut üretiminin gerilediği belirtildi. TÜİK Yapı İzin İstatistiklerine göre 2021 yılında yapı ruhsatı verilen daire sayısı yüzde 27,8 ve yapı kullanım izni verilen daire sayısı da yüzde 4,4 arttı. Yapı ruhsatı alınan daire sayısı 710 bin adetle son 4 yılın en yüksek düzeyine ulaşsa da yeni ruhsatlarda inşaat sürelerinin ortalama 2-3 yıl olduğu dile getirilerek önceki yılların arz açığının telafi edilmesinin zaman alacağı değerlendirildi.