"Sosyal Güvenlik Reformunun Yansımaları Ve Teşvik Uygulamaları"

SGK Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Sağlam, sosyal güvenlik reformu sayesinde kayıt dışı istihdamın yüzde 40'ların altına çekildiğini, bu oranın makul seviyelere çekilmesi halinde sosyal güvenlik açığının kalmayacağını belirterek, "Sistemin sürdürülebilirliği anlamında 2023 hedefi, kayıt dışı istihdamı yüzde 15'e çekmek. Bunu yaptığımızda dünyanın en sürdürülebilir sistemine sahip olacağız" dedi.

Afyonkarahisar Atatürk Kültür Merkezi'nde düzenlenen "Sosyal Güvenlik Reformunun Yansımaları ve Teşvik Uygulamaları" toplantıya katılan Sağlam, "Sosyal Güvenlik Reformunun Yansımaları" konulu sunum yaptı. Sosyal güvenliğin bir ülkenin kaderi olduğunu ifade eden Sağlam, Türkiye'de sosyal güvenlik kurumlarının geçmiş yıllarda çok kötü yönetildiğini ve 2000'li yıllarla birlikte iflasın eşiğine geldiğini kaydetti.

Avrupa ülkelerinin, Amerika'nın da sosyal güvenlik açıklarıyla baş edemediğini, Yunanistan'ın bundan dolayı iflas ettiğini bildiren Sağlam, Türkiye'de sosyal güvenliğin Gayri Safi Milli İç Hasıla'daki (GSMİH) payının geçmiş dönemde yüzde 5'lere ulaştığını, 2050'li yıllarda ise yüzde 7'lere çıkmasının beklendiğini belirterek "Bu iflastır aslında. Çok değil 15-20 yıl içerisinde biz de batmış olacaktık. Ama yapılan reformla bu payın 2050'lerde yüzde 1'lerin altına inmesi öngörülüyor" dedi.

"Çocuklarımızın, torunlarımızın geleceğini düşündüğümüzde, sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi kurmak için Sosyal Güvenlik Reformu yapıldı" diyen Sağlam, reform kapsamında 400'ün üzerinde yenilik yapıldığını kaydederek, şu bilgileri verdi:

"Geçmişte çocuklarımızın torunlarımızın hakları düşünmeden, erken emeklilik sistemi getirildi. Türkiye'de ortalama insan ömrünün 75 yaş olduğu var sayılırsa, bunun bütçeye asgari maliyeti 800 milyar lira. Bu rakam, bugünkü sosyal güvenlik bütçesinden 5 kat fazla. Gelişmiş Avrupa ülkelerinde, geri kalmış Afrika ülkelerinde emeklilik yaşı 65-67. Şu an Türkiye'de 48-49 yaşında emekli olunabiliyor. Yeni reformun emeklilikle ilgili kısmı 2008'den sonra işe girenleri kapsıyor ve 2036 dan itibaren kademeli olarak emekliliği 65 yaşa yükseltecek. Farklı ülkelerden bizim sistemi incelemeye geliyorlar, anlayamadıkları nokta ise sistemi nasıl devam ettirebildiğimiz. İntibak Yasası'nı, 20 yıl hiç bir iktidar yapmaya cesaret edemedi. Reformla, hak ve yükümlülüklerin eşitlendiği, tek bir emeklilik sigorta sistemi kuruldu."

-"2023 hedefi; kayıt dışı istihdamı yüzde 15'e çekmek"-

Sosyal güvenliğin, sosyal devlet olmanın gereği olduğunu ifade eden Sağlam, reform sayesinde kayıt dışı istihdamın yüzde 50 oranından 40'ların altına çekildiğinini bildirerek, 1 puanlık değişimin 650 milyon lira civarında bir katkı sağladığını, kayıt dışının makul seviyelere çekilmesi halinde sosyal güvenlik açığının kalmayacağını söyledi.

Sağlam, "Kayıt dışı istihdamla mücadele sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'nun yapacağı bir şey değil, burada her vatandaşımızdan Cumhurbaşkanımız'a kadar, herkese görev düşüyor. Kayıt dışıyla mücadele herkesin sorumluluğu olmalı. Sistemin sürdürülebilirliği anlamında, 2023 hedefi kayıt dışı istihdamı yüzde 15'e çekmek. Bunu yaptığımızda dünyanın en sürdürülebilir sistemine sahip olacağız" dedi.

Reform kapsamında, teminat paketlerinin genişliği ölçüsünde dünyada benzeri olmayan Genel Sağlık Sigorta Sistemi'nin kurulduğunu söyleyen Sağlam, düzenlemenin ayrıca, dağınık yapının tek çatı altında toplanmasını, hastane, eczane ve banka kuyruklarının kalkmasını, etkin kaliteli hızlı hizmet sunmayı, hizmet odaklı sistemi, bilgiye kolay ulaşmayı, kamu özel tüm hastaneler ile tüm eczanelerden faydalanmayı, giderek artan sosyal güvenlik açıklarında denge sağlanmasını, tüm vatandaşları sosyal güvenlik kapsamı altına alınmasını imkanlarını sağladığını belirtti.

ABD Başkanı Obama'nın, reformdan sonra, Türk sosyal güvenlik sistemini incelemesi için uzman ekip gönderdiğini bildiren Sağlam, emeklilik başvurularını bir günde cevaplanmasını sağlayacak, günlerce süren işlemleri birkaç dakikaya indirecek sistem için dünyanın en büyük dijital arşivini ve bilgi merkezinin kurulacağını da sözlerine ekledi.

-Diğer konuşmacılar-

Sigorta Primleri Genel Müdürü Cüneyt Olgaç ise "Sosyal Güvenlikte Teşvik Uygulamaları" konulu sunum yaptı. Cari açığı, dışa bağımlılığı azaltacak yatırımlara yönelik teşviklerin ön planda tutulduğunu, ayrıca uluslararası rekabet gücünü arttıracak teşvikleri ile Türkiye'nin 6 bölgede değerlendirilerek bölgesel teşviklerin getirildiğini bildiren Olgaç, bunlarla ilgili bilgi verdi.

Afyonkarahisar Valisi İrfan Balkanlıoğlu, SGK'da gerçekleştirilen reformla, milletin büyük bölümünün geleceğe güvenle baktığını bildirdi. Sosyal güvenlik açıklarının bütçede büyük bir kara delik olduğunu ifade eden Balkanlıoğlu, "Sosyal güvenlik açıkları ülkede büyük bir sorun. Açığın önlenmesi sigorta görevlilerinin çalışarak kayıt dışı istihdamın önüne geçilmesi gibi algılansa da, aslında hepimizin vatandaşlık görevi. Bir kişinin SGK'ya bağlı olmadan istihdam yaratması, haksız rekabete, vergi kaybına yol açan, kul hakkına kadar giden birçok sorunu beraberinde getiriyor" dedi.

Sağlıklı bir geleceğin, sigorta kurumunun sağlam olmasına dayandığını kaydeden Balkanlıoğlu, bunun her şeyin kayıt altına alınmasına bağlı olduğunu bildirdi.

SGK İl Müdürü Mehmet Uğur Kaya ise farklı sosyal güvenlik kurumlarının tek çatı altında toplanarak bir standarta getirildiğini, 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle genel sağlık sigortası toplumun her kesimini sağlık şemsiyesi altına aldığını bildirdi. SGK'nın 5 yılda, Avrupa ülkelerince örnek alınan değişim dönüşümü gerçekleştirerek, vatandaş memnuniyeti odaklı hizmet anlayışıyla çalıştığını kaydeden Kaya, "Afyonkarahisar'da 10 yıl önce SSK'lı sigortalı sayısı uzun yıllar 30-35 bin civarında seyretmiş. Teşvik uygulamalarıyla kayıtlı istihdamın önü açıldı, şu an tüm statülerde 150 bin sigortalı var. Sadece SSK statüsünde 83 bin 500 sigortalı çalışıyor, yani 50 bin artış yaşanmış" diye konuştu.

Muhabir: Serdar Yılmaz