Söyleşi - Yabancılar Verimli Ve Kârlı Şirketleri Seçiyor

- Işık Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Emin Karaaslan, İSO 500'deki yabancı sermayeli şirketlerin sayısında azalmaya karşın satışlardaki payını artırmasını, "Yabancılar verimli ve kârlı şirketleri seçiyor" diye yorumladı.

DHA'nın sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Mehmet Emin Karaaslan, ilk 500 firmanın karlılıklarının çok kaygı verecek durumda olmadığını ifade ederek, "İktisatçılar için çok yüksek karların anlamı sanayide verimliliğin, büyük firmaların domine etiğinin göstergesidir. Buna karşılık, faaliyet karları azalmış görünüyor, dönem karları ise artışmış. Firmalar net karlarına bakarlar. Faaliyet içi ya da dışı olsun bu firmalar kârlılıklarını yüzde 22.4 artırmışlar bu da iyi bir tablo" diye konuştu.

Karaaslan, 500 Büyük Kuruluş içindeki yabancı sermeyeli şirket sayısının son iki yıl içinde 137'den 126'ya gerilediğine dikkat çekerek, "Bu veri sektör veya firma bazında bir çekilme olduğunu gösterir. Yabancı sermayeli şirketlerin toplam üretimden satışlar içindeki payı yüzde 1.1 artmış ve yüzde 29.6 yükselmiş. Yabancıların verimli ve kârlı şirketleri seçerek doğru karar vermişler gibi görünüyor" diye konuştu.

İSO verilerine göre, 500 büyük firmanın 2014 yılındaki faaliyet kâr oranı yüzde 6.4’e geriledi. Böylece, 2013 yılında 36 milyar lira faaliyet kârı elde eden şirketlerin bu kârı 2014 yılında 30 milyar liraya düştü. Buna karşılık 500 Büyük Sanayi Kurumuşu'nun net kârlarının toplamı yüzde 22.4 artışla 27 milyar liraya yükseldi.

Karaaslan, İlk 500 firmanın sanayi üretimindeki paylarının yüzde 10'un altına indiğine dikkat çekerek, "Bu bize gösteriyor ki, ekonomiye ilk 500 değil, orta ve küçük ölçekli firmalar hakim olmaya başlamış ve daha önem kazanmış. Büyük sanayi kuruluşlarının istihdama katlılarının payı yüzde 5.4 artmış. Sanayi istihdamında yüzde 10.6 düşüş varken, ilk 500'ün istihdamda artış olması güzel bir durum" dedi.

"İş gücünden tasarruf etmeye gitmemişler"

Karaaslan, sanayicilerin satışların sadece enflasyon oranında artmış olsaydı, daha yüksek rakamlara ulaşacaklarını dile getirerek, "2014 yılı enflasyonun oranı da yüzde 8.2. Bu oranda bir artış olsaydı, rakamın da artması gerekirdi. Buna karşılık sanayi kuruluşlarının faaliyet karları düşerken dönem karları yükseliyorsa maliyetlerini kontrol edebilmişlerdir. Ayrıca istihdam artışı söz konusu. İş gücünden tasarruf etmeye gitmemişler, başka değişik yaparak karlıklarını artırmışlar. Zarar eden şirket sayısı 129'dan 83'e düşmüş" dedi.

Mehmet Emin Karaaslan, ihracattaki düşüşün dış pazarlarda ki gelişmelerle açıklanabilecek boyutta olduğuna dikkat çekerek, "İlk 500 içinde sektörel yoğunlaşma nedir diye baktığımızda, bu şirketlerin büyüklükleri çok daha önem kazanacaktır. Büyük tablodan görebildiğimiz; Türkiye ekonomisinde rekabetçilik artıyor, hiç ağlayıp sızlanmaya gerek yok. İstihdama katkıları çok büyük. Beşeri sermayenin daha yüksek olduğunu ve her şeye rağmen daha seçici olduğunu gösteriyor" dedi.

(Fotoğraflı)