Harvard Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Patrick J. Brennan ve Acıbadem Hastaneleri Pediatrik Nöroşirurji Bölüm Sorumlusu Prof. Dr. Memet Özek konuyla ilgili son araştırma sonuçlarını özetleyerek hastalardan gelen soruları yanıtlandırdılar.
Erken Doğum,
Anne Karnında Geçirilen Enfeksiyonlar,
Gebelikte İlaç Ve Alkol Kullanımı,
Bebeğin Beynine Doğum Sırasında Yeterli Oksijen Gitmemesi,
Anne İle Bebek Arasında Kan Uyuşmazlığı,
Bebekte Ciddi Sarılık,
Menenjit,
Beyin Kanamaları
gibi, birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkan serabral palsi, ne kadar erken belirlenirse tedavinin başarı şansı o kadar yükseliyor. Bu nedenle özellikle risk altındaki çocukların dikkatli muayene edilmesi ve sürekli gözlem altında tutulması gerekiyor. Bu noktada hekimler kadar anne ve babalara da önemli görevler düşüyor.
Spastik hasta oğlum var. Yürüyebiliyor fakat bir doktor ameliyat olursa yürüyemeyeceğini belirtti , bir diğeri yürüyebileceğini söyledi. Öneriniz? Hekimler arası bu denli yaklaşım farklılıkları ne yazık ki ülkemizde görülebiliyor. Bunu önleme amacı ile biz konsey toplantıları yapıyoruz. Bu tür vakalar birden fazla uzman tarafından aynı anda görülmelidir. Bu konsey toplantıları Marmara Üniversitesi Nörolojik Bilimler Enstitüsü ve Kozyatağı Acıbadem Hastanesi'nde yapılıyor. Acıbadem Hastanesinde ücretsiz olarak doktorlar durumu değerlendiriyorlar.
3 yaşında kızım var. Çocuğum oturamıyor ve başını tutamıyor. Ne olabilir?
Tanımladığınız olay hipotoni. Bu konuda deneyimli bir merkezde fizyoterapiye yoğun şekilde devam etmelisiniz. Egzersizlerle hareketlerinin geliştirilmesi çok önemlidir. Ayrıca hastalığın nedeninin araştırılması gereklidir. Günümüzde sert olan kas kıvamını ameliyatla gevşetebiliyoruz, fakat gevşek olan kasların güçlendirilmesi ancak fizyoterapi ile olabiliyor.
1971 doğumlu bir kızım var. Zor bir doğumdu ve 1.5 iki aylıkken havale geçirdi. Normaldi fakat ortaokulda öğretmeni yürüme bozukluğu nedeniyle doktora götürmemizi istedi. Doktorlar beyindeki hareket mekanizmasının gelişmediğini söyledi. Hareket ettirmek gerektirdiğini ve kesin tedavisi
olmadığını belirttiler. Ne yapabiliriz?
Eklem hareketleri çok azmış. Eklemlerde ve kaslarda erime yok, fakat adım atamıyor.
Bu olağandışı, şaşırtıcı bir olay. Fiziyoterapist eşliğinde yoğun güçlendirme programı yapılması gerekiyor. Bacakları için mutlaka güçlendirme çalışmaları yapılmalı.Yaşam kalitesi gözüyle tekrar tedavi planı yapılmalı.
1999 Ekim doğumlu oğlum var. Rizotomi ameliyatı oldu ve daha sonra sol ayağında çekme oldu. Hareketlerin havale olup olmadığını nasıl anlarız?
Gözler sabit mi, hareketleri tutunca duruyor mu, ağızda kayma oluyor mu... Bunlara bakılması gerekiyor. Süt çocukluğunda ağır bir spazm hastası olan çocuğunuzda bu nedenle farklı havaleler olabiliyor. Video EEG ile en kesin tanı konulabilir. Nöbet olabileceği düşünülerek, tedavi uygulanmalı.
15 yaşında oğlum var. LGS sendromuyla takipte. 7-8 seneden beri nöbetleri yok. İlaçlarını kesilmeye başlandı fakat son bir aydır davranış bozuklukları, gülme başını vurma hırçınlıkları var. İşitme, konuşma ve kısmen zeka özürü var. Sol tarafı tutmuyor. Ne yapmalıyız?
Bu tür çocuklarda davranış bozuklukları görülebilir. Dozu tekrar yükseltmek için karaciğer testlerine bakmak gerekir . Çocukların aşırı yoğun duyguları diğer ilaçlarla azaltılabilir. psikiyatristlerden yardım alabilirsiniz.
Çocuğumun saldırganlığı ve hırçınlığı için ne yapabiliriz?
Çocuklarda uzun süre nöbeti azaltmak için kullanılan ilaç hırçınlıklara neden olabiliyor. Uzun süre kullanımda olan ilaçların yakından takip edilmesi gerekiyor.
99 Mayıs doğumlu ikizlerim var. İkizimden biri Serabral Palsi. Geceleri huzursuzluk var. Nörolojik olduğu söyleniyor. Normal midir?
Reflü sorunu hep geride kalıyor. Bu açıdan gastroenterologdan yardım alabilirsiniz. Uyku problemini çözmelisiniz.
Rizotomi ameliyatı konuşma problemini ortadan kaldırıyor mu?
Rizotominin farklı etkilerini her geçen gün artarak görmekteyiz. El ve ayak kasları gevşiyor. Bazen tuvalet terbiyesi olmayan çocuklarda bu alışkanlığın geliştiğini görüyoruz. Zor konuşan çocuklar daha rahat konuşabiliyor. Cerrahi müdahaleyi gerektiği kadar yapıyoruz. Rizotomi öncesinde yoğun fizyoterapi gerekiyor. Gelinebilecek en iyi noktaya gelindikten sonra cerrahi girişim yapılabilir. Botoks, cerrahi müdahale, fizik tedavi veya ortopedik müdahaleler yaşam kalitesini arttırmaya ve sürdürmeye yöneliktir.
20 yaşında serabral palsi bir çocuğumuz var. Spastik teriminin doğru kullanılmadığını görüyoruz. Ağızda akıntı, sadece el parmaklarında bir bozukluk var. Çocuğumuzu getirsek neler yapılabilir ?
Multidisipliner değerlendirme yapılmalı. 3 Haziran'da Konya Karaman'dayız. Eylül'de Mersin'deyiz. Bu işi ücretsiz yapıyoruz. Yaşın 20 olması, davranış, salya sizin için sorun. Uzun takip gerektiren bir durum. Buraya getirmenizi öneriyoruz.
21 aylık oğlum var. Klasik Bobat ve Voyta tekniği ile terapi görüyordu. Belinde spina bifida sorunu da gözlendi. Ameliyat fizik tedaviye ket vurur mu? Sese karşı oldukça hassas. Öneriniz?
Terapi tekniklerini hasta için uygun olanını seçmek için kullanıyoruz. Fizyoterapi de gelişiyor. Uyku probleminin hemen ardından davranış bozukluğu geliyor. Dirençli nöbetlerde uyku çalışması yapılıyor. Uykusuzluk nöbet eşitliğini düşürüyor. Refleksoloji hakkında birşey duymadım. Diğer hekimlerin Lomber MR istenmesi normal. Ameliyat kararı buna göre verilecek. İki rahatsızlığı var. Tethered cord'un çözümü için ameliyat spastisiteye bağlı kabızlığa çözüm olmayacaktır. Sese de spastik soruna bağlı. Sesi bizden farklı algılıyorlar, bu yüzden tepkisi farklı oluyor.
Fizik tedavi 20 yaşındaki bir hasta için ne kadar etkilidir?
Bu zamana kadar edinilen alışkanlıkların tespit edilmesi gerekiyor. Bu nedenle fizik tedavinin hastaya etkisini ifade etmek zordur. Hastaya, yaşına, kasılmalarına göre değişebilir.