Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), varlık finansman fonları ve varlığa dayalı menkul kıymetlere (VDMK) ilişkin esasları düzenleyen tebliğ taslağının da arasında yer aldığı 3 mevzuat taslağını görüşe açtı.
SPK'dan yapılan duyuruya göre, ilgili kurumlar, "Varlık Finansmanı Fonlarına ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ Taslağı"na yönelik görüşlerini, 30 Nisan'a kadar SPK'ya internet
ortamından iletebilecek.
Görüşe açılan "Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği Taslağı" ile "İhraç Ettiği Sermaye Piyasası Araçları Bir Borsada İşlem Görmeyen Ortaklıkların Özel Durumlarının Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliğ Taslağı" hakkındaki görüşlerin bildirilmesi konusunda ise her hangi bir zaman belirtilmedi. Varlık Finansmanı Fonlarına ve VDMK'lara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ Taslağı, varlık finansmanı fonlarının kuruluş ve faaliyetleri, VDMK'lara ilişkin esasları düzenliyor.
Taslakta, varlık finansmanı fonu, "ihraç edilen VDMK'lar karşılığında toplanan paralarla, VDMK sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre oluşturulan malvarlığı" olarak tanımlanırken, fonun, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde kurulması zorunlu tutuldu.
Fon’un tüzel kişiliği olmayacak ve fon malvarlığı, kurucunun, hizmet sağlayıcısının ve kaynak kuruluşun malvarlığından ayrı olacak. Fona ve fondan yapılacak her türlü ödeme ve harcama için, bir banka nezdinde kurucunun diğer hesaplarından ayrı olarak fon adına bir hesap açılacak.
Fon süreli veya süresiz olarak kurulabilecek ve doğrudan aktarım usulü ile yönetilecek. VDMK, ödemeler tamamlandıktan sonra itfa edilecek.Fon, tebliğde belirtilen amaçlar dışında kurulamayacak ve itfa edilemeyecek. Tebliğ kapsamında kurulmayan fonlar için "Varlık finansmanı fonu" ve tebliğ kapsamında ihraç edilmeyen menkul kıymetler için "varlığa dayalı menkul kıymet-VDMK" veya bunlara eşdeğer ifadeler kullanılamayacak.
Fon kurmak isteyen kurucuların, kendi özel mevzuatları ve/veya sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde sahip olmaları gereken kriterleri sağlamaları gerekiyor. Ayrıca, faaliyetlerinin tamamen veya belirli faaliyet alanları itibarıyla sürekli veya son bir yıl içinde 1 ay veya daha fazla süreyle geçici olarak sınırlandırılmamış ve durdurulmamış olacak.
Fon yetkililerinin, müflis olmamaları ve zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, inancı kötüye kullanma, sahtecilik, hırsızlık, dolandırıcılık, dolanlı iflas, istihsal kaçakçılığı hariç kaçakçılık gibi yüz kızartıcı suçlardan dolayı veya kendi özel mevzuatları ve sermaye piyasası mevzuatına aykırılıktan dolayı mahkumiyet kararlarının bulunmamaları gerekiyor.
Kurucu olacak aracı kurumlarda, SPK'nın aracı kurumlara ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde, sahip olunan tüm yetki belgelerine karşılık gelen asgari özsermaye tutarının en az 10 katı asgari özsermayesi olması
şartı aranacak. Ayrıca, sermaye yeterliliği tabanı tutarları, olması gerekenin en az yüzde 30 fazla olması gerekiyor.
Kurucu, her fon için 3 kişiden oluşan bir Fon Kurulu atayacak. En az bir fon kurulu üyesi bağımsız üye olacak. Fon kurulu üyelerinin nitelikleri de taslakta belirtilirken, kurul üyesi en az bir kişide, SPK'nın lisanslamaya ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı ve Türev Araçlar Lisans belgelerine sahip olması şartı aranacak. Fon kurulu üyelerine ve fon operasyon sorumlusuna, piyasa rayicinin üstünde ücret ödenemeyecek.
Fonun işleyişine ilişkin esasların düzenlendiği taslağa göre, fon portföyünde yer alan varlıkların günlük idaresinden sorumlu olmak üzere, kurucu veya kurucu niteliğini haiz diğer bir kuruluş "hizmet sağlayıcısı" olarak görev yapabilecek.
Fon portföyündeki alacaklar ve krediler dışındaki varlıklar, yapılacak bir sözleşme çerçevesinde saklamaya yetkili kuruluşlar nezdinde saklanacak. Fonun kuruluşuna izin verilmesi ve VDMK’ların kayda alınması için SPK'dan izin alınacak. Kurul, BDDK’nın denetim ve gözetimine tabi kuruluşların Fon kurmak üzere Kurul'a başvurmaları halinde, başvuran kuruluşun fon kurucusu olmasını engelleyecek bir hususun bulunup-bulunmadığına ilişkin olarak BDDK'nın görüşünü alacak.
VDMK, MENKUL KIYMET BORSALARINDA İŞLEM GÖRECEK
VDMK; fon portföyündeki varlıklar karşılığında ihraç edilen borçlanma senedi niteliğinde değerlendirilecek ve fon içtüzüğünde hüküm bulunmak şartı ile fon kurulunun talebi ve ilgili borsanın uygun görmesi üzerine menkul kıymet borsalarında işlem görebilecek.
VDMK ihraçları, fon kurulu tarafından belirtilen kriterlere göre farklı haklara sahip olan sınıflardan oluşturulabilecek.VDMK ihraç başvuruları, her ihraç için ayrı ayrı yapılabileceği gibi, beş yıllık bir dönem içinde yapılacak VDMK ihraçlarının tümünü kapsayacak şekilde de yapılabilecek.
VARLIK FİNANSMAN FONLARININ PORTFÖYÜ
Taslakta, fon portföyüne alınabilcek varlıklar, şöyle sayıldı:"Bankaların ve finansman şirketlerinin kredi kartlarından, tüketici kredilerinden, ipotekli ticari kredilerinden ve taşıt kredilerinden kaynaklanan alacaklar. İlgili mevzuat uyarınca finansal kiralama yapmaya yetkili kuruluşların yaptıkları finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar. Anonim ortaklıkların ihracat işlemlerinden doğan belgeye dayalı alacaklar, bankaların açmış oldukları ve fiilen ihracatta kullandırdıkları krediler ile faktoring işlemleri yapan anonim ortaklıklarca temellük edilen ihracat karşılığındaki belgeye dayalı alacaklar. Bankalar dışındaki anonim ortaklıkların ve mevzuata göre özelleştirme kapsamına alınanlar dahil kamu iktisadi teşebbüslerinin müşterilerine yaptıkları vadeli satışlardan doğan, senede bağlanmış alacaklar. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın konut satışından kaynaklanan alacakları. Fon portföyünde yer alan varlıklardan elde edilen nakdin değerlendirilmesi amacına yönelik olarak yapılan nakit benzeri kısa vadeli yatırımlar. Türev araçlardan kaynaklanan haklar ve teminatlar. Kurulca uygun görülecek diğer varlıklar. Tebliğ kapsamında nakit benzeri kısa vadeli yatırımlar (üç aydan kısa vadeli ters repo ve mevduat ile likit fonlar, Borsa Para Piyasası İşlemleri ve Kurulca uygun görülen ve kamuya ilan edilen diğer para ve sermaye piyasası araçları)."
Fon malvarlığı, ihraç edilen VDMK’lar itfa edilinceye kadar, başka bir amaçla tasarruf edilemeyecek, rehnedilemeyecek, teminat gösterilemeyecek, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere haczedilemeyecek, ihtiyati tedbir kararı verilemeyecek ve iflas masasına dahil edilemeyecek.
Taşıt kredilerinin fon portföyüne dahil edilebilmesi için, kredi vasıtasıyla alınan taşıtın üzerinde kaynak kuruluş lehine rehin tesis edilmiş olması gerekiyor. VDMK’lardan kaynaklanan yükümlülüklerin karşılanabilmesi amacıyla, fon portföyünün faiz veya kur riskine karşı korunmasını sağlayacak türev araçlar, fon portföyüne dahil edilebilecek.
Fonun ve saklayıcının fona ilişkin bütün hesap ve işlemleri SPK denetimine tabi olacak. Fon kurulunun, tebliğde kendine verilen görevleri gereği gibi yerine getirmemesi sonucu fonun geri ödeme güçlüğüne düşmesi halinde, SPK, fon kurulu üyelerinin değiştirilmesini talep edebilecek. Geri ödeme güçlüğünün devamı halinde Kurul, fonun başka bir kurucuya devredilmesine karar verebilecek. Taslakta, fonun sona ermesi, fonların birleşmesi işlemleri de düzenlendi.