Spor nasıl yazılır? Spor mu sipor mu, TDK'ye göre doğru yazılışı nedir?

Yabancı kökenli kelimelerin Türkçeye ödünçlenirken nasıl bir ses değişikliğine uğradığını bilmek mühimdir. Çünkü bu sayede Fransızca gibi yabancı dillerden dilimize geçen sözcüklerin Türkçe yazım kurallarına uygun olarak kullanılması mümkün olur. Spor da Türkçede farklı anlamlarda kullanılan ve doğru yazılışı bazı durumlarda karıştırılan ifadelerdendir. Bu nedenle spor TDK onaylı yazılışı ve cümle içerisindeki kullanımı üzerine bilgi aktarılmalıdır.

Fransızcaya ait olan spor kelimesi Türkçede birden fazla kavram alanına sahiptir. Bu kelimenin günlük yaşamda belli başlı egzersizleri temsil edecek şekilde isim görevinde kullanıldığı bilinir. Yine ilk anlamıyla sıfat görevinde de kullanılabilen bu sözcüğün bitki bilimi ve hayvan bilimi alanlarına özgü terim anlamı mevcuttur. Spor kelimesinin Fransızca kökenli olan iki ayrı kelimenin dilimize ödünçlenmiş hâli olarak kullanıldığı görülür. Ancak sesteş bir sözcük olan spor Türkçede hangi anlamıyla kullanılırsa kullanılsın TDK onaylı ses dizilimiyle yazılmalıdır.

Reklam
Reklam

Spor nasıl yazılır?

Fransızcadan dilimize ödünçlenen spor sözcüğü eş sesli kelimeler arasında sıralanır. Çünkü bu sözcüğün yaygın olarak bilinen birinci kullanımının yanı sıra bitki bilimi ve hayvan biliminde ortaya çıkan ikinci bir kullanımı da mevcuttur. Spor sözcüğün iki ayrı kavram alanında kullanılan hâli de Fransızcada mevcut olan iki farklı sözcüğün dilimize aynı şekilde biçimlendirilerek ödünçlenmesi sonucunda oluşturulmuştur. Dolayısıyla bu sesteş kelimenin doğru yazılışının öğrenilmesi için sıklıkla sorgulanan “Spor mu sipor mu?” sorusuna yanıt bulunması yeterlidir.

Spor kelimesinin TDK güncel sözlüğünde sıralanan ilk tanımında Fransızca kökenli sport sözcüğünün dilimize ödünçlenmiş hâli olduğu görülür. Bu kelimenin bitki bilimi ile hayvan bilimi alanlarındaki kullanımının kökeni ise yine Fransızcaya ait olan spore sözcüğünden gelmektedir. Sesteş sözcüklerden olan spor TDK’ye göre s sesinden sonra i harfi kullanılmadan yazılması gereken ifadelerdendir. Dolayısıyla Türkçe yazım kurallarını ihlal etmeyen spor yazımı ile bu ifadenin hatalı kullanımı aşağıdaki gibi belirtilmelidir:

Reklam
Reklam
  • Spor (doğru kullanımı)
  • Sipor (yanlış kullanımı)

Spor doğru yazılışı ve TDK güncel sözlüğündeki anlamı nedir?

Bir kelimenin Türkçe yazım kurallarına uygun olarak kullanılması için güncel ve doğru yazılışının öğrenilmesi önem arz eder. Spor sözcüğü ise genellikle yanlış sesletilmesinden veya farklı alanlarda ikinci anlamıyla kullanılmasından kaynaklı olarak hatalı yazılabilir. Bu sorunun ortadan kaldırılması için ilgili sözcüğün Fransızca kökenli olduğunun ve s sesinden sonra i ünlüsü gelmeyecek şekilde yazıldığının bilinmesi yeterlidir. İncelenen sözcüğün TDK kapsamındaki tanımları ile farklı anlamlarıyla kullanıldığı cümle örnekleri ise şu şekilde sıralanabilir:

spor (I) / Fransızca sport

  1. Bedeni geliştirmek için belirli kurallar çerçevesinde toplu olarak veya bireysel şekilde gerçekleştirilen hareketlerin tümü.
    • Örnek cümle: Günümüzde öne çıkan spor dallarından biri olan voleybol özellikle erken yaştan itibaren çocukların kas gelişiminin desteklenmesi bakımından önem arz ediyor.
  2. Belirli kurallara göre iki veya daha fazla kişiden oluşan takımlarla ya da bireysel olarak gerçekleştirilen, rekabete dayalı olan zihinsel/ bedensel yarışmaların tümü.
    • Örnek cümle: Dünya zeka sporları arasında öne çıkan dama ve satranç günümüzde pek çok kişinin büyük bir ilgiyle takip etmeyi sürdürdüğü oyunlardandır.
  3. (sıfat): Kullanışı rahat, kolay olan.
    • Örnek cümle: Dün satın almak istediğim spor ceketin fiyatı gün içerisinde yüzde 10 oranında artmış.
Reklam
Reklam

spor (II) / Fransızca spore

Reklam
Reklam
  1. (isim, bitki bilimi): Çiçeksiz bitkilerde üreme organı.
    • Örnek cümle: Eğrelti otu gibi bitkilerde görülen sporla üremede döllenme olayının gerçekleşmediği bilinir.
  2. (isim, hayvan bilimi): Bir hücreli hayvanların çok özelleşmiş olan üreme hücresi.
    • Örnek cümle: Spor adı verilen hücreyi üreterek üreyen canlılarda mutasyon haricinde genetik çeşitlilik görülmez.