Bir alanda bilgiyi artırmak, o alanda uygulamalı olarak çalışmak profesyonel anlamda o işi yapmadan önce gerekli görülen süreçlerdir. Bu süreçlerde stajyer olarak tanımlanan kişiler profesyonelleşme amacı taşıdıkları alana ve sektöre göre iş yerlerinde uygulamalı staj dönemi tamamlamak durumundadırlar. Süreç içinde farklı sektörlerde ve iş yerlerinde farklı uygulamalar yapılsa da bazı kanuni haklar genel olarak tüm stajyerler için geçerlidir.
Bir kurumda stajyer olarak çalışan kişiler genelde 2 farklı grup altında sınıflandırılır. Bunlardan biri gönüllü olarak staj yapanlar diğeri ise zorunlu olarak staj yapanlardır.
Bazı liselerin ve üniversitelerin bölümlerinde belli dönemlerde staj yapma zorunluluğu bulunur. Bu zorunluluk doğrultusunda staja başlayan kişilerin sigortaları da başlar. Bu sigorta türü staj sigortası olarak isimlendirilmiştir. Zorunlu olan bu sigorta türünde kişiler stajyer olarak görev aldıkları süreç içinde yaşayabilecekleri çeşitli iş kazalarına ya da hastalıklara karşı güvence altındadırlar.
Lise ya da üniversite eğitim hayatları dahilinde stajlarını yapan kişilerin staja başlamadan sigorta işlemleri başlatılır. Staja başlayan kişiler, staj yapacakları iş yerlerinde olası her türlü kazaya karşı sigortalanırlar. Ancak öğrenci olan stajyerlere prim ödemesi yapılma zorunluluğu bulunmaz.
Yapılan staj sigortası sadece iş kazası ve meslek hastalığı risklerini kapsar. Staj sigortası primleri de bu amaç doğrultusunda ödenir. Ancak emeklilik ile ilgili prim ödemeleri bu sigorta türüne dahil değildir. Emeklilik için hesap yapan ve özellikle de prim ödemesi eksikliği bulunan kişiler eğer staj yaptılarsa sigorta başlangıçlarından itibaren staj dönemini sayamazlar.
Staj sigortaları emeklilik primlerine ve gün sayılarına dahil edilemez. Dolayısıyla sigorta başlangıç tarihi olarak staj sigortasının başladığı tarih baz alınmaz.
Başlatılan staj sigortası sadece staj sigortası kapsamı dahilinde geçerlidir. Normal ve emeklilik için yapılan sigorta sürecinin başlangıcı, girişi sayılamaz. Staj sigortası işlemlerinin uygulamaya girebilmesi için kişinin tüm staj süresi boyunca kullanabileceği bir sigorta numarası verilir. Ancak bu numaranın geçerliliği de staj bitiminde sona erer.
Emeklilik prim günlerinin hesabı yapılırken staj boyunca yapılan sigorta ödemeleri durumun dışında tutulur. Çünkü staj sigortası işe giriş sayılmaz ve bu şekilde değerlendirilmesi kanunen mümkün değildir.
Staj sigortası yapılan kişiler mevcut sigortalarını ya da sigortalarının yapılıp yapılmadığını kontrol edebilirler. Bunun için staj sigortası sorgulama işlemi yapılabilmektedir. Sorgulama işlemi direkt olarak iş yerinden yapılabileceği gibi e-Devlet sistemi üzerinden internet aracılığıyla da yapılabilir.
e-Devlet üzerinden staj sigortası sorgulaması yapılacaksa öncelikle e-Devlet şifresi ve kimlik numarası bilgileri kullanılarak e-Devlet sisteminin mobil uygulamasına ya da internet sitesine giriş sağlanmalıdır. Ardından şu adımlar takip edilerek staj sigortası sorgulaması yapılabilir: