ABD Merkez Bankası FED ve Hazine Bakanlığı'nın bankacılık sisteminin önemli oyuncuları üzerinde uyguladığı "stres testi" sonuçları açıklandı. Buna göre ABD Bankacılık sektörünün sermayesine 75 milyar dolarlık daha takviye gerekiyor. Rakam beklentilerin altında geldiği için uzmanlarca "krizin ucu göründü" yorumları yapılıyor.
2.5 yıldır süren ve bankacılık sisteminin merakla beklediği test sonuçlarına göre testi geçen altı banka ve finans kuruluşu şunlar:
JP Morgan Chase, Goldman Sachs, MetLife, American Express, Bank of New York Mellon ve Capital One.
Stres testinde en fazla sermaye açığı bulunan kurum, 34 milyar dolar ile Merrill Lynch’i satın alarak krizde batmasını önleyen Bank of America oldu. Devletleştirileceği konuşulan Citigroup’un sermaye ihtiyacı ise sadece 5.5 milyar dolarda kaldı.
Otomotiv devi General Motors’un finansman ayağı olan GMAC’ın da 13 milyar dolarlık sermaye arttırımına ihtiyacı olacak.
Rakamları kısa bir basın toplantısı ile açıklayan ABD Hazine Bakanı Tim Geithner, şeffaflık ile sektörün daha da güçleneceğini belirtti ve topun şimdi özel sektör ve yatırımcıların güvenini kazanması gereken ve kritik noktayı aşan bankalarda olduğunu söyledi.
FED ve Hazine’nin yaptığı bilgilendirmeye göre, Bankalar sermayelerini arttırmak için ellerindeki bazı varlıkları ya da öncelikli yatırım konusu olmayan şirketleri satabilecekler.
Bankalar ayrıca ellerindeki bazı hisseleri takas edebilir, halka arz edebilecek ya da bono ihraç edebilecekler.
ABD'nin önde gelen finans kuruluşları için uygulanan 'stres testi'ne göre belli başlı bankalar için 74,6 milyar dolarlık mali yardım veya sermaye artırımı gerekiyor.
Finans kurumlarına tekrar güven duyulmasını sağlamak ve ekonomik durgunluğun etkilerini gidermek amacıyla ülkenin önde gelen finans kuruluşlarına yönelik yapılan stres testleri, 10 bankanın daha da kötüleşebilecek bir kriz ortamında ayakta kalabilmesi için sermaye artırımına gitmesi gerektiğini gösterdi.
Sermaye artırımına en fazla ihtiyaç duyan banka 33,9 milyar dolarlık artırım ihtiyacıyla Bank Of America olurken, diğer önde gelen finans kuruluşları ve ihtiyaç duyulan miktarlar Wells Fargo 13,7 milyar dolar, GMAC 11,5 milyar dolar ve Citigroup 5,5 milyar olarak belirlendi.
Obama yönetimi tarafından daha önce yapılan açıklamada, bu bankaların ihtiyaçlarını kamu desteği olmadan özel kaynaklardan karşılayabileceklerinin ümit edildiği belirtilmiş, ancak buna rağmen gerekirse hükümetin yardımcı olabileceği bildirilmişti.
Bankalar için gerekli 74,6 milyon doların stres testi öncesi çeşitli ekonomik çevreler tarafından öngörülen rakamdan düşük olduğu dikkati çekerken, Amerikan Bankacıları Derneği (ABA) stres testlerini eleştirdi.
ABA'dan yapılan açıklamada, bu testlerin gerçeği ne derece yansıttığı eleştirisi yapılarak, bankaların sermaye değişimi için bir kanıt oluşturmadığı, ancak her halükarda test sonuçlarının "zararlı spekülasyonları" sona erdirmesi gerektiği dile getirildi.
Bazı analizci ve yatırımcılar tarafından yapılan eleştirilerde de, sters testi sürecinin boşa vakit kaybı olduğunu, hatta daha fazla karışıklığa yol açabileceği savunuldu.
TOPLAM KAYIP 600 MİLYARI BULABİLECEK
ABD'de gerçekleştirilen bankacılık dayanıklılık testi sonuçlarına göre, Amerikan ekonomisindeki durgunluk derinleşirse, teste tabi tutulan 19 bankanın 2009 ve 2010 yıllarında toplam kaybı 600 milyarı bulabilecek.
ABD Federal Merkez Bankası FED tarafından yayımlanan ve uzun zamandır finansal piyasalarda merakla beklenen rapora göre finansal sistem, ekonominin bütünü gibi iyileşme gösteriyor, ancak henüz iyileşmiş değil.
Amerikan hükümetinin, daha önce emsali görülmemiş bir şekilde bankacılık testinin sonuçlarını kamuoyuyla paylaşması ise, açıklanan sonuçların, bankacılıkta güveni yeniden inşa etme çabalarının bir parçası olabileceği endişesiyle ihtiyatla karşılandı.
FED'in bankalar üzerindeki dayanıklılık testinin sonuçları, ülkenin en büyük 19 bankasından 10'unun, ekonomik krizin derinleşmesi durumunda olası kayıpları karşılamak üzere toplam 75,6 milyar dolar yeni sermayeye ihtiyaç duyduğunu ortaya koydu.
Test sonucuna göre bazı bankalar istikrarlı, ancak bazılarının milyarlarca dolar sermaye artırımına gitmesi gerekiyor. Bu da, bankacılık sektörünün halen zayıf, ancak canlandırılabilir olduğunu gösteren bir işaret olarak değerlendirildi.
Amerikalı yetkililere göre güçlü bir bankacılık sistemi, ekonomik krizden çıkmak için şart.
Yetkililer dayanıklılık testinin, bütün bankaların zayıf olmadığını ve hatta zayıf olanların da güçlendirilebileceğini göstererek yatırımcı güvenini yeniden oluşturmasını umuyor.
Hiçbir bankanın başarısız olmasına göz yumulmayacağı yetkililerce dile getirildi. FED testinin sonucuna göre daha fazla sermayeye ihtiyaç duyan 10 bankanın 8 Hazirana kadar bu sermaye artırımını nasıl yapacağına dair bir plan hazırlamış ve onaylatmış olması gerekiyor.
Daha fazla sermayeye ihtiyacı olduğu belirtilen 10 bankadan Bank of America'nın, 33,9 milyar dolarlık bir artışa gitmesi gerektiği belirtildi.
Wells Fargo için bu rakam 13,7 milyar dolar, GMAC için 11,5 milyar dolar, Citibank için 5,5 milyar dolar ve Morgan Stanley için ise 1,8 milyar dolar oldu. Ek sermayeye ihtiyacı olduğu belirtilen diğer 5 banka ise yerel bankalardan oluşuyor.
Bunlardan, Alabama'daki Regions Financial 2,5 milyar dolar, Atlanta Sun Trust Banks 2,2 milyar dolar, Cleveland KeyCorp 1,8 milyar dolar, Cincinnati'deki Fifth Third Bancorp 1,1 milyar dolar ve Pittsburgh PNC Finansal Hizmetleri Grubu 600 milyon dolar sermaye artırımına gitmeli.
Daha fazla sermayeye ihtiyaç duyan bankaların bir kısmı, nasıl bir strateji izleyeceklerini hemen kamuoyuna duyurdu. Hükümetin, 1,8 milyar dolar ek sermaye ihtiyacı olduğunu belirttiği Morgan Stanley, 5 milyar dolarlık sermaye artışına gideceğini kaydetti.
SONUÇLAR NE DERECE GÜVENİLİR?
Sonuçların açıklanmasından sonra Citigroup hisseleri yüzde 8,4 artış gösterdi. Amerikan hükümetinin, bankaların dayanıklılık testi sonuçlarını daha önce emsali görülmediği şekilde kamuoyuna duyurması, bulguların ne kadar güvenilir olduğu konusunda kuşkulara da yol açtı.
Amerikan hükümeti, bankacılık sektöründe güveni yeniden inşa etme amacını taşıdığı için, açıklanan sonuçların beklenenden daha iyi göründüğü yönünde spekülasyonlar da bulunuyor.
ABD Başkanı Barack Obama yönetiminin, hiçbir bankanın başarısız olmasına izin verilmeyeceği yönündeki açıklamaları da, asıl yükün hükümet ve vergisini ödeyen halka yıkılacağı eleştirisine neden oldu.
Dayanıklılık testinde FED, bankaları, ekonomide gerçekleşebilecek iki farklı senaryoya göre yargıladı. Birinci senaryo, ekonomik durgunlukla ilgili mevcut beklentilere ilişkin tahminleri yansıtıyor.
Bu tahmine göre 2010 yılında işsizlik yüzde 8,8 oranına ulaşacak ve ev fiyatları bu yıl yüzde 14 azalacak.
İkinci senaryo ise beklenenden çok daha kötü tahminlerin gerçekleşmesine dayanıyor. Buna göre işsizlik yüzde 10,3 ile tavan yapacak ve ev fiyatları yüzde 22 düşecek.
Tüketiciler ve iş adamlarının aldıkları kredileri ödemede zorlanmasının bankaların elindeki varlığın değer kaybetmesine yol açma riski bulunuyor. Bu çerçevede Amerikan hükümeti bankaları kendi sermaye rezervlerini yüksek tutmaya zorluyor ki, ekonomik görüntü giderek daha da karanlıklaşsa bile bankalar borç vermeyi sürdürebilsin.
FED'in bankalara uyguladığı dayanıklılık testi, şubat ayında tasarlanmış bir test olması ve bu testin ne kadar yeterli olduğu da Obama yönetimine getirilen eleştiriler arasında. Çünkü şubat ayından bu yana ABD'de işsizlik oranı yüzde 8,5 artmış bulunuyor ve bu yıl bu oranın daha da artması öngörülüyor .
Sermaye artırımına en fazla ihtiyaç duyan banka 33,9 milyar dolarlık artırım ihtiyacıyla Bank Of America olurken, diğer önde gelen finans kuruluşları ve ihtiyaç duyulan miktarlar Wells Fargo 13,7 milyar dolar, GMAC 11,5 milyar dolar ve Citigroup 5,5 milyar olarak belirlendi.
Obama yönetimi tarafından daha önce yapılan açıklamada, bu bankaların ihtiyaçlarını kamu desteği olmadan özel kaynaklardan karşılayabileceklerinin ümit edildiği belirtilmiş, ancak buna rağmen gerekirse hükümetin yardımcı olabileceği bildirilmişti.
Bankalar için gerekli 74,6 milyon doların stres testi öncesi çeşitli ekonomik çevreler tarafından öngörülen rakamdan düşük olduğu dikkati çekerken, Amerikan Bankacıları Derneği (ABA) stres testlerini eleştirdi.
ABA'dan yapılan açıklamada, bu testlerin gerçeği ne derece yansıttığı eleştirisi yapılarak, bankaların sermaye değişimi için bir kanıt oluşturmadığı, ancak her halükarda test sonuçlarının "zararlı spekülasyonları" sona erdirmesi gerektiği dile getirildi.
Bazı analizci ve yatırımcılar tarafından yapılan eleştirilerde de, sters testi sürecinin boşa vakit kaybı olduğunu, hatta daha fazla karışıklığa yol açabileceği savunuldu.