Günlük hayatımızda karşı karşıya kaldığımız stres, aslında bir olay sırasında aklımızdan geçenler anlamına geliyor. Zihnimizdeki düşünceler, olaylar karşısındaki stres durumumuzu belirliyor. Stresin etki alanına girince, zaman zaman aklımız karışıyor ve bedenimiz de rahatsız olup çeşitli tepkiler veriyor. REEM Nöropsikiyatri Merkezi'nden Psikiyatrist Dr. İnci Vural, stresin hayatımızı kontrol etmesine engel olmanın mümkün olduğunu belirtiyor.
Stres karşısında vücudumuz tepki veriyor
Vücudumuz stres altında kaldığında hem fizyolojik hem psikolojik hem de zihinsel olmak üzere, çeşitli tepkiler vererek bizi uyarır. Stres karşısında vücudumuzun verdiği fizyolojik belirtiler; kalp çarpıntısı, kaslarda gerilme, terleme ve tansiyon değişiklikleri olarak öne çıkar.
Vücudumuzun yoğun stres altındayken verdiği duygusal belirtiler; endişe, kızgınlık ve karamsarlık gibi duygu durumlarıyla kendini gösterir. Stres karşısında ortaya çıkan zihinsel belirtiler ise; unutkanlık ve dikkati toparlayamamadır. Bu tepkiler, bedenin zihnimizdeki karışıklığa ayak uydurarak, kişiye iyi olmadığını anlatan fizyolojik stres belirtileridir.
Söz konusu belirtileri yaşamanız, stres altında olduğunuzu gösterir. Bu durumun tek iyi yanı, sizin hayattaki sorunlarla savaşmanız için belirtilerin verilmiş olmasıdır. Bu aşamadan sonra, stresi yaratan sebeple nasıl savaşacağımızı değerlendirmeyi başarabilirsek, stresin hayatımızda kalıcı olmasını ve farklı hastalıklara dönüşmesini de engelleyebiliriz. Herkes stresle karşılaşır ve tepki verir, ancak bazı insanlar stresle başa çıkmakta daha fazla zorlanır.
Hangi kişilik özellikleri stresle başa çıkmakta daha çok zorlanıyor?
Aşırı duyarlı,
Duygusal tepkileri yoğun olanlar,
Kendilerine her konuda suçluluk payı çıkaranlar,
Olaylara ya hep iyi ya da hep kötü bakanlar,
Benmerkezci, egoist kişiler stresle başa çıkmakta daha çok zorlanıyor denilebilir.
Stresle başa çıkabilen insanların kişilik özelliği
Psikolojik esneklik, kişinin değişimlere uygun olarak kendini programlayabilme yeteneği,
Çevreden gelen uyarıları değerlendirebilme yetisi,
Sakin ve sabırlı olmak, stresle başa çıkabilen insanların en önemli kişisel özelliklerdendir.
Stresle başa çıkabilmenin yolları
Stresle başa çıkabilmek için öncelikle şunu bilmek gerekir ki, pek çok gelişebilen yeteneğimizde olduğu gibi stresle savaşırken de gelişmeye ve değişmeye açık olmalıyız. Bu bağlamda;
Yeni koşulları kabullenmek,
Değişen şartları görmeye gayret etmek,
Esneklik kazanmak oldukça önemlidir.
Ayrıca, dış şartlar her zaman sabit değildir ve bu koşulları sabitleştirebilmek için, elimizde sihirli bir değnek yoktur. Stresle mücadele ederken mevcut olumsuz durumları kabullenmek yerine, yakınmak ve olumsuz düşünmek hem zihin hem de bedeni yoracaktır. Yakınmak, stresi ve dolayısıyla da gerginliği artıracaktır. O nedenle yakınmak yerine, strese karşı alternatif çözüm yolları üretilmeye çalışılmalıdır.
En çok yaşanılan stres kaynaklarından biri; iş stresi
En çok yaşanılan stres kaynaklarından biri de iş stresi olarak öne çıkar. Bazı kişiler, iş hayatında yöneticileriyle yaşadıkları stresin bir yansıması olarak mide krampları, mutsuz bir yüz ifadesi, işine yeterince konsantre olamama gibi sorunlarla karşı karşıya kalabilir.
Ancak bu ve benzeri sorunlar karşısında yöneticilerin değiştirilmesi mümkün değildir ve mevcut durumları kabullenmeye çalışarak, alternatif çözüm yolları aramak daha doğru olacaktır.
Diğer tüm stresli durumlarda olduğu gibi, iş stresinde de tabloya kişiselleştirmeden bakabilmek, stresi çözmek ve azaltmak için önemli bir adım atmaya yardımcı olur. Stresli durumda, eksiklik ve belki de fazlalıklarımızı fark ederek çözüm için çeşitli yollar aramalıyız. Çözümlerimiz her zaman stres durumunu sıfıra indirmez, ancak çalışmamızı kolaylaştırır.
Öz güveni artan bir çalışan, yöneticisi ile daha az sorun yaşayacaktır. Bunu sağlamak, işimizle ilgili daha yetkin olmaya çalışmaktan geçer. Tüm bunlara rağmen, stres hayatınızda kronik bir hal almışsa, kendi yöntemlerinizi bulmak ve kendinizi tanımak adına bir uzmandan yardım almak kalıcı bir çözüm sunacaktır.