Sumak çalı görünümlü bir bitkidir. Bitkinin meyvesi küre görünümlü, kırmızı ve ekşimsi bir lezzete sahiptir. Elde edilen bu meyve çeşitli işlemlerden geçirilerek baharat hâline getirilerek sumak elde edilir. Eskiden daha çok yiyeceklere lezzet katması için kullanılan sumak, günümüzde tüketimi ile beraberinde getirdiği faydalar içinde tercih edilmektedir. Sumak, hafif ekşimsi tadıyla yemekleri tatlandırmak için kullanılıyordu ama son dönemlerde yapılan araştırmalar sonucunda tatlandırma etkisinin yanında birçok faydası da olduğu öğrenildi. Özellikle Akdeniz'de tüketilen sumak çok önemli bir lezzet kaynağıdır. Kendine has lezzeti ile birçok yemeğe eklenebilir. Uzmanlar tarafından sumağın faydaları belirtildikçe sumağa olan ilgi de artmıştır.
Sumak çok çeşitli şekillerde kullanılabilir. Eskiden beri ülkemizde de yaygın bir şekilde kullanılan sumak yemeklerde ve salatalarda sıklıkla tercih edilmektedir. Günümüzde farklı yararları da öğrenilince bunlara ek olarak sumaklı su, sumak çayı gibi türevleri de ortaya çıkmıştır. Sumak et yemekleri, sebze yemekleri, salatalar, köfte ve kebap çeşitlerinde tercih edilmektedir. Mercimek köftesi ve dolmalara sumak eklenebilir, bu yemeklere güzel bir lezzet katacaktır. Zeytinyağlı sebze yemeklerinde de sumak tercih edilebilir. Genel olarak bireylerin tercihine ve damak tadına göre sumak çeşitli şekillerde tercih edilebilir.
Sumak birçok kişi tarafından yemeklerde lezzetlendirme ve renk verme amacıyla tercih edilen bir baharattır. Sumak özellikle salatalar, et yemekleri ve sebze yemekleri ile çok iyi uyum sağlayabilir. Genellikle baharat olarak kullanılan sumak çay olarak da tüketilebilir. Sumak çayı öksürük, grip, soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklarda tercih edildiğinde olumsuz etkileri azaltmaya yarar. Bu rahatsızlıklar oluştuğunda yapılan sumak çayı rahatsızlıkların etkilerine iyi gelmektedir. Sumak çayı, bir litre suya 100 gram sumak eklenerek demlenir. Metabolizmayı hızlandırıp toksinlerden arındırır ve vücut bağışıklığını güçlendiren sumak çayı ne zaman içilmeli?
Son dönemlerde artan bulaşıcı hastalıklar sebebiyle bireyler şifayı doğal besinlerden ummaktadırlar. Sumak çayını demledikten sonra günde en fazla 2-3 bardak içebiliriz. Özellikle sumak çayının sabah aç karna tüketilmesi önerilmektedir.
Genel olarak salata ve et yemeklerinde tüketilen sumak daha çok yemeklere ekşimsi bir tat vermek için kullanılır. Özellikle soğan salatasında sıkça kullanılan sumak, soğanın acı tadını kırmak için eklenir. Sumak başka baharatlarla da karıştırılarak et yemekleri için sos şeklinde kullanılabilir. Sumağı çay şeklinde tüketmek isteyen kişiler, günde en fazla 2-3 bardak olacak şekilde sumak çayı tüketilebilir. Özellikle aç karna sumak çayı tüketilmesi önerilir. Sumaktan faydalarından yararlanmak için doğru kullanımı önemlidir. Sumağın doğru kullanımı için mutlaka kullanım amacına yönelik olarak bir uzman görüşü almak gerekir. Sumak çayı dışında sumak toz olarak da kullanılabilen bir baharattır.
Sumak tozu, sumak tanelerinin öğütülmesiyle elde edilen bir baharattır. Sumak tozunu yemeklerde, salatalarda, sumaklı su hazırladığımızda ya da sumak çayında kullanabiliriz. Birey damak tadına göre yemeklerine ya da salatalarına sumak tozunu ekleyebilir. Vücut bağışıklığını güçlendiren sumak, grip ve soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklarda, vücutta bulunan enfeksiyon durumlarında kullanıldığında vücuda olumlu etkiler sağlar.
Sumak baskın olarak ekşimsi bir tada sahiptir. Kullandığımız yemeklerde, salatalarda bu ekşilik yoğun bir lezzet vermektedir. Ülkemizde de yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Sumak ekşisi yemeklerde ve salatalarda yaygın bir şekilde kullanılır. Özellikle Gaziantep gibi acı ve ekşi tatlara yatkın olan mutfaklarda daha çok tercih edilmektedir.
Sumak faydaları saymakla bitmeyen, birçok rahatsızlıkta tercih edilebilecek bir baharattır. Sumak suyu da tüketim yöntemlerinden biridir. Sumak suyu enfeksiyon sorunlarına karşı olumlu etkiler oluşturmaktadır. Vücutta bulunan iltihaplanma, solunum rahatsızlıkları, deri hastalıkları, ateş ve bronşit gibi şikayetlere iyi geldiği düşünülür. Sumak suyu tarifi şu şekildedir: