Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bekir Boz'ın, Suriye Rejimi ile YPG'nin anlaştığı yönündeki haberlerin gerçek dışı olduğunu belirterek, Rejim'in YPG'yi savunmak için Afrin'e kuvvet göndermesinin bölgeyi felakete sürükleyeceğini söylemesinin ardından, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da resmi Twitter hesabından açıklama yaptı. Kalın "YPG-Esad anlaşması iddialarına yönelik "Propaganda ama gizli pazarlık olmadığı anlamına gelmez" diye konuştu. Peki Suriye denkleminin dinamikleri
**Suriye ordusu intikal ederse Türkiye ne yapar?
BBC Türkçe'de yer alan Fehim Taşetekin analizine göre, Rusya ve İran açısından Suriye ordusu, Afrin'e girerse Türkiye'nin operasyon alanı sınırlandırılmış olacak ve istenmeyen senaryoların öne kesilmiş olacak.
"Yine de Suriye ordusu bölgeye intikal ederse Türkiye bu durumda ne yapar?" sorusuna Taştekin şöyle yanıt veriyor:
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin'e, Zeytin Dalı Harekatı'nın planlandığı şekilde devam edeceğini söylediği aktarıldı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da "Eğer rejim YPG'yi temizlemek için girerse problem yok. YPG'yi korumak için giriyorsa Türk askerini hiç kimse durduramaz" ifadelerini kullandı.
Bu, Suriye ordusu ile çatışma riskini göze alan bir pozisyon.
Ancak bir 'sigorta' olarak Rusya bu senaryoyu önlemek için caydırıcı etkisini her iki taraf üzerinde de gösterebilir.
Şam yönetiminin de Türkiye ile olası bir çatışmanın NATO'yu Suriye'ye davet anlamına geldiğini bilerek hareket etmesi muhtemeldir.
Diğer yandan, iç savaşın sürdüğü ve tansiyonun yükselmeye devam ettiği, IŞİD'in önemli ölçüde geriletildiği Suriye sahasında diğer ülkelerin askeri varlıkları şöyle:
Önce İran...
Tahran yönetimi iç savaşın başından bu yana Suriye hükümetine destek sağladı. Sahaya inen ilk ülke oldu. Ancak bu desteğin ciddi ölçüde arttığı dönem 2013 yılının yaz ayları oldu. İran ordusu ve milisleri Esad rejimine kara desteği için Suriye’de konuşlandı. İran’ın askeri varlığının sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte milislerin 20 bin civarında, ancak düzenli ordu personelinin ise bin civarında olduğu sanılıyor.
Bu milislere İran’ın ciddi desteğini gören Lübnan’da üslü Şii Hizbullah’ın sayısı 6 bin civarında olduğu sanılan savaşçıları da dahil. İran İslam Devrimi Muhafızları’nın danışmanları da rejim saflarında görev yapıyor. Tahran yönetiminin, Afganistan ve Irak kökenli çok sayıda Şii milisi Şam yönetimi saflarında Suriye’ye gönderdiği de biliniyor. İran Devrim Muhafızları’nın dış operasyonlardan sorumlu özel Kudüs Gücü’nün komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani de Suriye’de rejim güçlerine taktik destek veriyor.
Amerikan New York Times gazetesine göre İran’ın Suriye sahasında önemli askeri varlığı var. Bunlar Tiyas Hava Üssü, Şayrat Hava Üssü, Kisvah Kara Üssü, Şam Havalimanı yakınlarındaki tesisler. İran ve desteklediği milislerin şu ana kadar savaşta ne kadar kayıp verdiğine dair net bir sayı yok ancak binlerce olduğu söyleniyor.
DEAŞ’ın 2014 yazında Irak’a ilaveten Suriye’de de inisiyatif elde etmesi üzerine ABD ilk kez Suriye’de 22 Eylül 2014’te hava operasyonu düzenleyerek bu örgüte ait hedefleri vurdu.
ABD, terör örgütü PKK’nın uzantısı YPG’nin içinde yer aldığı SDG ile birlikte hareket ediyor.
Dönemin ABD Başkanı Obama, 25 Nisan 2016’da 250 Amerikan özel kuvveti askerinin bu ülkeye konuşlandırılmasına onay verdi.
ABD’nin SDG’ye silah tedariki giderek arttı.
AA’ya göre ABD, Haseke ilinin kuzeydoğusunda yer alan Rümeylan ilçesinde Ekim 2015’te, Kobani’nin güneyindeki Harab Işk köyünde de Mart 2016’da hava üssü kurdu.
ABD’nin SDG kontrolündeki bölgede özel kuvvetlerinin toplandığı kampları da bulunuyor.
Suriye’de hangi ülke nerede
İşte Türkiye'nin mevcudiyeti
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) terör örgütü DEAŞ’a yönelik başarıyla sonuçlanan Fırat Kalkanı Harekâtı’nı terör örgütü PKK’nın Suriye’deki kolu YPG’ye yönelik Afrin’deki Zeytin Dalı Operasyonu izliyor. Fırat Kalkanı’nda yaklaşık 2 bin km2’lik alan DEAŞ’tan temizlenmiş, Türk ordusu El Bab’ta üs kurmuştu. Ayrıca Astana’da Rusya ve İran ile varılan anlaşma gereğince İdlib vilayetinde TSK’nın gözlemci güçleri konuşlanmış durumda. Bu tabloda Türkiye’nin Fırat Kalkanı bölgesi, İdlib ve Afrin’de askeri bulunuyor. Öte yandan İngiltere’nin El Tanf’taki bir üste özel kuvvetleri olduğu belirtiliyor. Fransa’nın ise Ayn Isa’da 70 kadar özel gücü olduğu açıklanmıştı. İsrail de zaman zaman bu ülkede operasyon düzenliyor.
Rusya'nın durumu ne?
Esad rejiminin en önemli müttefiki olan Rusya, Şam yönetimi saflarında savaşa resmen 30 Eylül 2015 tarihinde katıldı. Rusya’nın bu ülkede konuşlandığı en önemli iki yer Tartus vilayetindeki Tartus Deniz Üssü ile Lazkiye vilayetindeki Hmeymim Hava Üssü oldu.
Suriye ve Rusya hükümetleri arasında 18 Ocak 2017’de varılan anlaşmaya göre son derece kritik lojistik merkez olan Tartus Deniz Üssü, Rusya’ya 49 yıllığına kiralandı. Rusya bu üste nükleer güçlü savaş gemileri de dahil olmak üzere 11 savaş gemisi bulundurma hakkını elde etti.