Sigorta şirketleri ile malını, mülkünü sigorta sözleşmesi ile teminat altına alan kişiler arasında bazı anlaşmalar yapılır. Bu anlaşmaların, imzalanan ve resmiyeti bulunan sözleşmelerin içeriklerine göre çeşitli işlemler ya da ödemeler yapılır. Sürprim de duruma göre değişkenlik gösteren işlemlerden biridir.
Sürprim ne demek sorusunun en net ve kısa ifadesi şudur: sigorta şirketlerinin, sigortalamış oldukları bir ürünün ya da hizmetin karşılığı olarak ödenen prim ödemesine gerekli olduğu durumlarda ek bir ödeme yapmasıdır. Sözleşme ile başta belirlenmiş olan ödeme tutarının üzerine ek bir ödeme talebi gelirse sürprim uygulanmış demektir.
Sürprim uygulaması temelde iki farklı nedene bağlı olarak uygulanabilir. Bu nedenlerden biri, var olan sigorta poliçesinin zamanı geldiğinde yenilenmemiş olmasıdır. Devletin zorunlu tuttuğu ve sürekli olarak devam etmesi gereken bazı sigorta poliçesi türleri vardır. Sürprim de bu noktada ortaya çıkar.
İkinci bir durum da kapsamı dışında kalmış olan teminatlar ile poliçenin genişletilmiş olmasıdır. Güvence altına alınan durumların sıralandığı poliçeler hazırlanırken karşılıklı olarak anlaşma yapılır ve kapsam dışındaki durumlar da eklenebilir. Bu yüzden sürprim ödemesi durumu oluşur.
Sürprim oranı özel bir formüle göre belirlenir. Çeşitli durumlara göre yapılacak sürprim ödemesi oranı hesaplanacaksa duruma göre bir hesaplama yapılır. Zorunlu sigorta poliçeleri ya da kapsamın dışında kalan teminatlar karşılığı olarak talep edilen bedeller de sürprim olarak ortaya çıkabilir.
Devlet tarafından üst sınırı konmuş olan sürprim oranı zorunlu trafik sigortası için geçerlidir. Bu sigortanın geciktirilmiş olması durumunda sigortada her ay için en çok %5 oranında, toplam olarak da %50 oranında sürprim uygulanır.
Her sigorta çeşidi için uygulanacak olan belli başlı bir sürprim oranı ve tutarı yoktur. Bazı sigorta türleri devlet tarafından sınırlanmış, belirlenmiş sürprim oranı ile işleme alınır. Sigorta poliçeleri hazırlanırken sigortanın sürprim oranı konusunda bilgi almak gereklidir.
Hayat sigortaları, sağlık sigortaları, kaskolar, konut sigortaları gibi farklı türdeki sigortaların sürprim hesaplamaları farklı şekillerde yapılır. Örneğin konut sigortalarında binadaki kat sayısı, binanın yaşı, içinde yer alan eşyaların bedeli gibi durumlar da dikkate alınır.
Bazı sigorta türlerinde azami, bazılarında ise sigorta şirketleri tarafından sunulmuş olan paketlere göre uygulanan sürprim uygulamasının kullanıldığı çeşitli sigorta türleri şunlardır: